Khoảng 19h ngày 15-5, mây trời đen kịt, bác sĩ Nông Văn Ngọc - khoa sản Bệnh viện Trưng Vương, TP.HCM (bác sĩ tăng cường đến Trạm y tế xã đảo Thạnh An, huyện Cần Giờ) - vừa tan ca trực, một nữ bệnh nhân khoảng 50 tuổi nhiễm trùng phổi rơi vào tình trạng khó thở được chuyển đến trạm.

Chuyện cấp cứu ở đảo

Sau khi sơ cứu tại chỗ, bác sĩ Ngọc cùng các nhân viên y tế, người nhà bệnh nhân nhanh chóng ôm theo bình oxy lao lên chiếc xe điện đưa bệnh nhân ra bến đò, nơi chiếc ca nô cấp cứu duy nhất của xã đảo đang đậu sẵn. Cơn dông bắt đầu nổi lên, sóng ngày càng đánh mạnh.

"Nếu không đưa bệnh nhân qua bên kia đất liền chắc chắn sẽ không cầm cự được lâu", bác sĩ Ngọc quyết định phải chuyển người bệnh đi. Ca nô lao vút ra biển. Những đợt sóng cuồn cuộn nối nhau, bác sĩ Ngọc vẫn cố bình tĩnh giữ bình oxy, theo dõi sát bệnh nhân. Chiếc ca nô nhỏ bé tròng trành buộc phải hãm tốc độ để đảm bảo an toàn. "Mọi người trên thuyền cố gắng động viên nhau. Tôi cũng lo lắng vì chưa từng cấp cứu những ca bệnh nào nguy hiểm như vậy", bác sĩ Ngọc nhớ lại.

Hai bên hông ca nô nước biển cùng nước mưa đã bắt đầu tràn và hắt vào ca nô, ai nấy ướt sũng. Mọi người cùng nhau che chắn cho bệnh nhân. Sau hơn 20 phút "vật lộn" trên biển, chiếc ca nô mới cập bờ bên kia an toàn. Lúc này lực lượng cấp cứu 115 đã túc trực sẵn đưa bà đến bệnh viện.

"Ra đảo rồi mới thấy muôn vàn vất vả của bà con trên xã đảo. Cấp cứu trên đất liền vốn đã chật vật thì việc cấp cứu trên đảo lại gấp đôi khó khăn, nhất là khi thiếu phương tiện nếu mùa vào mùa mưa gió", bác sĩ Ngọc nói. 

Đây chỉ là một trong nhiều ca cấp cứu nguy hiểm mà bác sĩ Ngọc và cùng nhiều bác sĩ khác được tăng cường đến xã đảo Thạnh An cấp cứu cho người bệnh.

Ngay ngày đầu tiên bác sĩ Nguyễn Trọng Duy (Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM) đặt chân ra đảo, anh nhận ngay nhiệm vụ cấp cứu cho người đàn ông được đưa đến trạm với triệu chứng suy hô hấp nặng. 

Tại bến đò Thạnh An, vừa đưa bệnh nhân lên ca nô, cơn mưa ập đến kèm theo dông lớn, sóng bắt đầu nổi lên. Ca nô lao ra giữa biển tối đen như mực. Dông ngày càng lớn, chiếc ca nô chao đảo dạt vào gần bãi đá ven bờ. 

Khi người bệnh được chuyển vào Bệnh viện huyện Cần Giờ cấp cứu, Duy cùng điều dưỡng trở về xã đảo cũng đã rạng sáng.

Mong ước những chiếc tàu cấp cứu hiện đại

Hơn 20 năm gắn bó với bà con xã đảo Thạnh An, bác sĩ Luân Thanh Trường - trưởng Trạm y tế xã đảo Thạnh An - kể chuyện ông đã từng đi trên ca nô, ghe gỗ để cấp cứu cho người dân, nhất là vào những ngày mưa to, gió lớn tưởng chừng như bị lật úp giữa biển. Thậm chí có những trường hợp bệnh nhân đã không đợi kịp mà tử vong giữa đường khi vào đất liền.

Không chỉ người dân xã đảo Thạnh An mà còn giúp cho cả người dân ấp Thiềng Liềng và khu vực xã lân cận có thêm hy vọng được cứu sống. Nhiều ngư dân đánh bắt xa bờ cũng thấp thỏm lo sợ, có ngư dân mắc phải đột quỵ đã bỏ lỡ thời gian vàng điều trị vì phương tiện cấp cứu chưa thể đưa bệnh nhân đi nhanh hơn. 

Theo bác sĩ Trường, khi có phương tiện cấp cứu chuyên nghiệp, chúng ta có thể giữ được thời gian vàng cho người bệnh, kể cả cấp cứu cho ngư dân đánh bắt ngoài khơi. "Bác sĩ có giỏi đến mấy khi đã lãng phí thời gian vàng thì tỉ lệ rủi ro tính mạng rất cao", bác sĩ Trường nói.

Nhiều lần bác sĩ Nguyễn Duy Long, giám đốc Trung tâm cấp cứu 115 TP.HCM, cũng phải thốt lên câu cảm thán "liều mạng quá" với những chuyến cấp cứu trên biển.

Theo bác sĩ Long, người dân xã đảo Thạnh An cần sớm có phương tiện tàu cấp cứu hiện đại, có thể đi được trong thời tiết xấu như dông, bão có mưa to, gió lớn để các bác sĩ và người bệnh yên tâm cấp cứu. Hiện Trung tâm Cấp cứu 115 đang nghiên cứu một tàu cấp cứu chuyên dụng đường thủy cho TP, trên tàu có đầy đủ thiết bị y tế, dụng cụ sơ cấp cứu, đồng thời đi được trong thời tiết xấu nhất.

PGS TS BS Tăng Chí Thượng, giám đốc Sở Y tế TP.HCM, bày tỏ: "Nếu Thạnh An cũng có tàu cấp cứu thì các thao tác cấp cứu trên đường vận chuyển, tàu chạy trong điều kiện sóng to, gió lớn được mà vẫn đảm bảo an toàn cho người bệnh và nhân viên y tế. 

Do đó đầu tư một chiếc tàu cấp cứu chuyên dụng cho xã đảo Thạnh An, theo tôi, là điều rất cấp thiết cần ưu tiên số 1", ông Thượng nhấn mạnh.

Tháng 4-2024, UBND TP.HCM đã phê duyệt đề án Phát triển hệ thống cấp cứu ngoài bệnh viện theo hướng chuyên nghiệp giai đoạn 2024-2030. 

Từ nay đến 2026, TP.HCM sẽ triển khai hoạt động cấp cứu đường thủy tại huyện Cần Giờ, đầu tư một tàu cứu thương trang bị đầy đủ trang thiết bị y tế chuyên dụng đáp ứng nhu cầu cấp cứu cho bà con xã đảo xa xôi.

Sau năm 2026 mở rộng mô hình cấp cứu bằng đường thủy tại trung tâm TP với bến đỗ tại Bạch Đằng và bổ sung một tàu cấp cứu đường thủy theo nhu cầu phát triển của TP.