Miến làng So từ lâu đã được biết tới là đặc sản trứ danh của Hà Nội, với sợi miến dong dai mềm và có hương vị thơm ngon.
Làng So, xã Cộng Hòa, huyện Quốc Oai (Hà Nội) được bao quanh bởi 4 ngọn núi trập trùng, phủ kín cây xanh với không khí trong lành. Thiên nhiên đã ban tặng cho nơi đây nguồn nước giếng đá ong ngọt lành, quanh năm sóng sánh không cạn. Đó cũng là một trong những yếu tố quan trọng giúp người dân làng So tạo nên sợi miến trắng trong, dai mềm và hương vị lôi cuốn.
Người dân trong làng kể lại, nghề làm miến dong này đã xuất hiện ở làng So từ hơn 10 thế kỷ trước. Tên gọi miến làng So ấy cũng gắn với ngôi đình So - một trong số những ngôi đình cổ của địa phương.
Từ xa xưa, người dân lưu truyền câu ca “cỗ yến thiếu miến làng So”, nghĩa là dù cho mâm cỗ có thịnh soạn tới đâu, nhưng nếu thiếu miến của làng So thì mâm cỗ ấy cũng chưa thể trọn vẹn hương vị.
Được cha ông truyền lại, ngày nay người dân làng So đã phát triển và tạo nên đặc trưng, tên tuổi của miến làng So.
Miến làng So có được hương vị thơm ngon, hấp dẫn riêng biệt nhờ được làm hoàn toàn từ củ dong riềng - loại cây chỉ cho ra chất lượng tốt khi được trồng ở những nơi có khí hậu thuận lợi và đất đai màu mỡ.
Những củ loại to, đều nhau và có độ già nhất định sẽ được vệ sinh kỹ lưỡng và đưa vào máy nghiền thành bột. Một mẻ miến cho ra cần ít nhất 3 khâu thau rửa bột, điều này giúp loại bỏ sạch cặn và sạn, nâng cao trải nghiệm người dùng.
Sau đó, bột sẽ được cho vào tráng thành bánh, phơi và cuối cùng là tạo thành sợi rồi phơi.
Trước đây, miến làng So chủ yếu sản xuất miến theo phương pháp thủ công, chất lượng của miến sẽ do nguyên liệu, kinh nghiệm của người thợ quyết định.
Ngày nay, để đảm bảo chất lượng sản phẩm và đáp ứng nhu cầu của thị trường, người dân đã đầu tư máy móc hiện đại và đảm bảo một vòng tròn khép kín từ xay bột, tráng bánh cho đến sấy khô.
“So với những công việc làm nông đơn thuần, sản xuất miến dong riềng mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn, tạo công ăn việc làm ổn định cho người dân địa phương và góp phần giữ gìn, phát huy văn hóa làng nghề truyền thống” - anh Dương Đình Khôi - cơ sở sản xuất miến dong Dương Kiên, cho biết.
Hằng ngày, miến làng So cho ra khoảng 4-5 tấn và sản xuất đều đặn quanh năm. Trong dịp cận Tết cổ truyền, lượng sản xuất có thể cao hơn để đáp ứng nhu cầu thị trường. Cả làng cùng nhau làm việc với công suất tối đa, các xe trung chuyển ra vào nhộn nhịp chở miến giao khắp nơi.
Lãnh đạo UBND xã Cộng Hòa, huyện Quốc Oai (Hà Nội) cho biết, hằng năm, địa phương phối hợp với Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Quốc Oai tổ chức tập huấn cho bà con về đảm bảo công tác vệ sinh an toàn thực phẩm với sản phẩm miến dong.
“Năm 2024, sản phẩm miến làng So đã chính thức được Cục Sở hữu trí tuệ công nhận là sản phẩm OCOP 4 sao. Sản phẩm này được quảng bá đi các tỉnh, thành phố và một số nước trong khu vực, đóng góp lớn vào sự phát triển kinh tế và văn hóa truyền thống của địa phương” - lãnh đạo xã Cộng Hòa nói.