Việt Nam là quốc gia sở hữu kho tàng di sản văn hóa phong phú với 9 di sản thế giới, 15 di sản phi vật thể được UNESCO công nhận như nhã nhạc cung đình Huế, ca trù, dân ca quan họ, tín ngưỡng thờ mẫu tam phủ… Bên cạnh đó, có hàng chục ngàn di tích lịch sử, lễ hội truyền thống, làng nghề lâu đời trải khắp ba miền. Những giá trị ấy không chỉ là niềm tự hào dân tộc mà còn là kho báu để nuôi dưỡng tâm hồn thế hệ trẻ.
Vào mùa hè, nhiều gia đình lựa chọn đưa con đến bảo tàng, di tích lịch sử thay vì các khu vui chơi hiện đại. Những không gian văn hóa ấy trở thành lớp học sống, nơi trẻ được chạm, nghe, nhập vai và cảm nhận lịch sử bằng tất cả giác quan. Nhờ những ứng dụng công nghệ và phương pháp giáo dục mới, việc học trở nên sinh động, dễ nhớ, giàu cảm xúc. Mỗi trải nghiệm là một hạt giống tình yêu di sản được gieo vào ký ức tuổi thơ.
Mỗi kỳ nghỉ hè là cơ hội quý giá để trẻ em không chỉ nghỉ ngơi mà còn được bồi đắp tâm hồn qua những trải nghiệm thực tế. Thay vì gò mình trong sách vở, ngày càng nhiều trẻ em được học về lịch sử truyền thống và văn hóa dân tộc thông qua hành trình khám phá di sản. Từ làng quê yên bình đến bảo tàng ứng dụng công nghệ hiện đại, giáo dục di sản văn hóa đang trở thành xu hướng giáo dục trải nghiệm đầy cảm hứng trong dịp hè.
Theo UNESCO, giáo dục di sản là một phần thiết yếu trong giáo dục bền vững. Báo cáo Central Education của tổ chức này nhấn mạnh di sản giúp trẻ em hiểu được bản sắc dân tộc, phát triển sự đồng cảm và tôn trọng đa dạng văn hóa, những phẩm chất quan trọng trong thế kỷ 21. Nhiều quốc gia trên thế giới đã triển khai các mô hình giáo dục sáng tạo giúp trẻ em tiếp cận với di sản không chịu qua sách vở mà còn bằng trải nghiệm sống động, đa giác quan.
Lồng ghép vào chương trình giáo dục trải nghiệm thực tế hay học tập qua nghệ thuật là cách Nhật Bản giáo dục trẻ em biết đến cũng như hiểu về di sản, văn hóa của đất nước. Ngay từ tiểu học, trẻ em Nhật Bản đã được học về di sản quốc gia như các đền chùa, lễ hội truyền thống, trà đạo. Các trường học cũng thường tổ chức cho học sinh đến thăm các di tích lịch sử, tham gia các hoạt động như nấu món ăn truyền thống, học thư pháp, múa truyền thống…
Mùa hè là khoảng thời gian lý tưởng để gieo mầm những giá trị văn hóa trong tâm hồn trẻ nhỏ. Khi các em được trực tiếp khám phá, lắng nghe và cảm nhận di sản bằng tất cả giác quan, những bài học về lịch sử truyền thống sẽ không còn khô khan mà trở thành ký ức sống động, theo suốt hành trình trưởng thành. Nếu được tổ chức bài bản, sáng tạo và gắn với cộng đồng, các hoạt động giáo dục di sản không chỉ làm phong phú mùa hè của trẻ mà còn góp phần vun đắp lòng tự hào dân tộc, tình yêu quê hương, những giá trị bền vững cho một thế hệ công dân tương lai giàu bản sắc.