Chuyên gia khuyên startup AI tiếp cận doanh nghiệp để nhận giải bài toán thực tế, vừa tạo doanh thu sớm, vừa hiểu rõ nhu cầu thị trường.

Nhận định tại tọa đàm "Khởi nghiệp trong bối cảnh AI phát triển" thuộc khuôn khổ "Tuổi trẻ Startup Award 2025" chiều 22/7, ông Lê Hồng Minh, Nhà sáng lập kiêm Chủ tịch Hội đồng quản trị VNG nói AI "nghe rất thú vị, đổi mới sáng tạo" nhưng thực tế "làm rất khó", là vấn đề lớn với startup.

Ông chỉ ra thị trường AI thay đổi rất nhanh, dẫn đến nguy cơ các startup xây dựng sản phẩm xong thì đến khi ra mắt đã lỗi thời. Vì vậy, cần cách khác để vừa kiếm tiền ngay, vừa hiểu rõ nhu cầu thực tế.

"Thay vì suy nghĩ và tốn thời gian làm một sản phẩm chưa biết hợp thị trường không, các bạn nên bắt đầu bằng cách tiếp cận trực tiếp doanh nghiệp, hỏi họ: 'Hiện tại anh/chị đang gặp bài toán gì? Hãy thuê em giải quyết', ông khuyến nghị.

Theo người đứng đầu VNG, nhiều doanh nghiệp đang sẵn sàng chi tiền để giải quyết các bài toán cụ thể bằng AI. Startup có thể nhận dự án với giá cạnh tranh nhưng đổi lại sẽ tích lũy kiến thức, kinh nghiệm, thậm chí là sở hữu trí tuệ. "Cơ hội rõ ràng có, vấn đề là năng lực của bạn trong việc thuyết phục họ tin tưởng, và khả năng triển khai thực tế", ông Minh nói.

Đồng tình, ông Đặng Hữu Sơn, Nhà sáng lập LovinBot cho rằng startup nên "trực tiếp đi làm chung với doanh nghiệp để giải quyết những vấn đề thực tế họ đang gặp phải". "Bản thân chúng tôi đã bán được hơn 10 giải pháp theo cách như vậy, với giá có khi lên đến 9.000 USD một giải pháp mỗi năm", ông Sơn tiết lộ.

Nêu kinh nghiệm thực chiến, ông lưu ý startup "đừng tay không đến gặp doanh nghiệp" mà hãy tìm hiểu kỹ trước về khách hàng tiềm năng đó liệu đang có điểm nghẽn hay bài toán nào cần giải quyết bằng AI.

Tại tọa đàm, doanh nghiệp cũng cho biết sẵn sàng hợp tác với startup AI. Ông Nguyễn Trần Nam, Giám đốc Khối ngân hàng số Ngân hàng Á Châu (ACB) nói ứng dụng AI là "quyết định sống còn", đã được nhà băng áp dụng từ trước khi ChatGPT bùng nổ. "Chúng tôi chào đón các startup có thể giải quyết các bài toàn cụ thể", ông nói.

Bà Đặng Huỳnh Ức My, Chủ tịch Hội đồng quản trị Thành Thành Công Biên Hòa (TTC AgriS) cho biết công ty đã chuyển mình từ sản xuất đường thành đơn vị cung cấp giải pháp nông nghiệp toàn diện có ứng dụng AI. Theo bà, các doanh nghiệp đôi khi thiếu góc nhìn mới, năng lượng đột phá để thoát lối mòn. "Trong bối cảnh đó, startup mang đến tư duy mới, cách tiếp cận linh hoạt", bà nhận định.

Khảo sát "CEO Toàn cầu thường niên lần thứ 28 - Khu vực châu Á Thái Bình Dương" - gồm Việt Nam, thực hiện bởi hãng kiểm toán PwC cũng cho biết 82% CEO được hỏi nói đã đưa GenAI vào hoạt động trong 12 tháng qua. Năm 2024, 37% cho biết doanh thu tăng nhờ công nghệ này.

Research and Markets (Ireland) dự báo quy mô thị trường AI Việt Nam từ 2,15 tỷ USD (2023) tăng lên 23,06 tỷ USD vào 2028, tăng trưởng hàng năm 48,5%. Thống kê của PitchBook (Mỹ) cho biết Việt Nam có khoảng 765 startup hoạt động trong lĩnh vực AI năm ngoái, xếp thứ hai Đông Nam Á sau Singapore.

Với những startup AI non trẻ đang đau đầu về bài toán "cơm áo", ông Đặng Hữu Sơn gợi ý dùng các mã nguồn mở để làm sản phẩm MVP nhanh trong khoảng 1-3 tháng, thậm chí dùng công cụ "no-code" (không cần lập trình).

MVP (Minimum Viable Product - sản phẩm khả dụng tối thiểu) là phát triển một sản phẩm tính năng vừa đủ để đáp ứng khách hàng ban đầu và thu thập phản hồi, làm cơ sở cho việc phát triển sản phẩm trong tương lai.

"Quan trọng là đưa sản phẩm ra thị trường càng sớm càng tốt để có chỉ số, và sau đó mới bắt đầu tìm kiếm các nhà đồng sáng lập có chuyên môn", ông Sơn nói.

Còn ở giai đoạn gọi vốn, ông Nguyễn Hoàng Hiệp, Giám đốc vận hành AI Hay - nền tảng tìm kiếm và nghiên cứu tri thức dựa trên AI - khuyên nên xem hoạt động này là "đi sale" (bán hàng). Theo ông, nhiều startup giỏi bán hàng nhưng lại nghĩ gọi vốn là việc hoàn toàn khác nên đã bỏ qua các quy trình bán hàng hiệu quả.

Cụ thể, với từng kiểu nhà đầu tư như tò mò, dè dặt hay hứng thú, startup phải có chiến lược riêng để thuyết phục. Nói cách khác, trải nghiệm của nhà đầu tư, khách hàng là yếu tố quan trọng nhất cần tối ưu.

"Họ muốn thấy bức tranh lớn: Tầm nhìn của bạn là gì? Lợi thế của bạn ở đâu? Mô hình kinh doanh có khả năng tạo doanh thu hay không, dù hiện tại chưa có doanh thu? Đây mới là những câu hỏi cần được trả lời. Các chi tiết kỹ thuật hãy để dành nói sau", anh nêu lại kinh nghiệm. Đầu tháng này, AI Hay vừa hoàn tất vòng gọi vốn Series A trị giá 10 triệu USD, nâng tổng số vốn huy động lên 18,5 triệu USD.

Viễn Thông