Thủ tướng yêu cầu tháo gỡ vướng mắc khi hàng trăm tấn thanh long và hồ tiêu đang bị ùn ứ tại các kho lạnh, không thể xuất sang EU do vướng thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm.

Theo chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cần ban hành và hướng dẫn đầy đủ các quy định về hồ sơ, thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho nông sản xuất khẩu, đặc biệt là hai mặt hàng thanh long và hồ tiêu. Mục tiêu là đảm bảo hàng hóa đáp ứng tiêu chuẩn nhập khẩu, đồng thời tránh tình trạng tồn đọng, gây thiệt hại kinh tế và làm gián đoạn chuỗi cung ứng.

Cùng với đó, Thủ tướng giao UBND các địa phương phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Các giải pháp cần được triển khai đồng bộ nhằm bảo đảm hàng nông sản được thông quan kịp thời, hạn chế tối đa ảnh hưởng đến uy tín và năng lực xuất khẩu của Việt Nam.

Tại Bình Thuận, tình hình đang ở mức báo động. Ông Huỳnh Cảnh, Chủ tịch Hiệp hội Thanh long tỉnh, cho biết đã có hơn 100 tấn thanh long bị hư hỏng do tồn kho quá lâu, trong khi vẫn còn khoảng 50-70 tấn đang chờ giấy chứng nhận để xuất khẩu. Nguyên nhân chính là chưa có cơ quan nhà nước nào đứng ra ký xác nhận giấy chứng nhận an toàn thực vật cho các lô hàng.

Tình trạng tương tự cũng đang xảy ra với các doanh nghiệp trong ngành hồ tiêu. Hai doanh nghiệp thuộc Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam đang tồn kho lô hàng trị giá khoảng 2,4 triệu USD chỉ vì thiếu giấy chứng nhận phù hợp với quy định của thị trường EU.

Ông Bùi Xuân Hoàng Henry, Tổng giám đốc Trung tâm kiểm định Hoàn Vũ, chia sẻ rằng từ ngày 1/7 đến nay, trung tâm vẫn hỗ trợ doanh nghiệp làm hồ sơ kiểm định theo đúng quy trình. Tuy nhiên, do vướng mắc trong khâu cấp giấy chứng nhận vệ sinh thực phẩm - vốn thuộc trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước nên hàng hóa dù đã kiểm nghiệm xong vẫn không thể xuất đi.

"Trước đây mỗi ngày chúng tôi kiểm định khoảng 20 lô hàng xuất đi EU. Từ đầu tháng 7 tới giờ, mọi thứ gần như đứng yên", ông nói.

Một doanh nghiệp thường xuyên xuất hàng qua EU cũng cho biết từ đầu tháng 7 đến nay thường xuyên túc trực để làm hồ sơ và thủ tục cấp giấy chứng nhận nhưng vẫn chưa được giải quyết.

Sở An toàn thực phẩm TP HCM mới đây cũng đã kiến nghị khẩn, yêu cầu sớm ban hành mẫu hồ sơ và thủ tục cấp giấy chứng nhận phù hợp với tiêu chuẩn nước nhập khẩu. Theo cơ quan này, hiện nay do thiếu căn cứ pháp lý nên địa phương không thể triển khai cấp giấy chứng nhận đúng quy định.

Ông Nguyễn Quang Hiếu, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết đơn vị đang rà soát và điều chỉnh lại công bố thủ tục hành chính cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Việc sửa đổi đang được khẩn trương hoàn tất để đảm bảo hoạt động xuất khẩu không bị gián đoạn. Cục cũng sẵn sàng phối hợp với các sở, ngành địa phương hỗ trợ doanh nghiệp làm thủ tục trực tuyến nhằm đáp ứng nhanh các yêu cầu từ thị trường nhập khẩu.

Thi Hà