Mẹ tôi không giỏi công nghệ. Chiếc điện thoại thông minh vẫn khiến mẹ bấm tới bấm lui mà không quen tay. Mua đồ online thì luôn phải nhờ người khác đặt hộ. Cái máy giặt mỗi lần báo lỗi là mẹ lại lúng túng gọi ba. Mẹ cũng hiếm khi nói về những chuyện lớn lao như bảo vệ môi trường hay tiết kiệm tài nguyên quốc gia. Mẹ sống giản dị và ít khi lên tiếng dạy bảo điều gì.
Ấy vậy mà, có một chuyện nhỏ đã khiến tôi thay đổi hoàn toàn cách nhìn về mẹ. Từ khoảnh khắc ấy, tôi nhận ra rằng mẹ, dù ít nói, lại có cách rất riêng để dạy dỗ chúng tôi, bắt đầu từ những thói quen nhỏ nhặt nhưng thấm đẫm tình yêu thương và tinh thần trách nhiệm.
Hôm đó, mẹ cầm tờ hóa đơn tiền điện mới nhận, mắt nhìn chăm chú vào con số ở cuối trang giấy. Tôi vừa ăn cơm vừa lướt điện thoại thì nghe mẹ thở nhẹ, rồi nói: "Một triệu hai trăm ngàn đồng, sao lại nhiều thế nhỉ?".
Ba tiếp lời ngay: "Chắc do cái cục sạc thần kỳ của con gái, nó cắm từ ba năm trước tới giờ chưa rút!".
Tôi phá lên cười, nghĩ ba nói đùa. Nhưng tối đó, khi tôi vừa rút điện thoại khỏi cục sạc, mẹ bước vào và rút luôn dây sạc khỏi ổ cắm. Mẹ bảo nhỏ: "Cái sạc cắm hoài mà không xài cũng hao điện lắm con à. Tiết kiệm không chỉ để đỡ tốn tiền, mà còn là biết lo cho nhà mình, cho người khác nữa".
Tôi hơi sững người. Không hẳn vì câu nói, mà vì ánh mắt nghiêm túc lạ thường của mẹ.
Những ngày sau đó, tôi để ý mẹ nhiều hơn. Mẹ lau sạch tủ lạnh, điều chỉnh lại nhiệt độ phù hợp, rồi dán lên cánh cửa một tờ giấy nhỏ: "Chỉ mở khi thật cần nhé!" Mẹ gom quần áo cả nhà để giặt một lần, canh giờ giặt vào lúc gần nửa đêm, mẹ bảo đó là giờ thấp điểm, đỡ tốn điện.
Đặc biệt nhất là những chiếc sticker hình trái tim mà mẹ dán lên các công tắc đèn và ổ cắm. Mẹ cười hiền bảo: "Cứ coi như đó là một dấu yêu, để nhắc người mình thương tắt điện trước khi ra khỏi phòng". Không răn đe, không ra quy định, không bắt buộc ai phải làm theo. Vậy mà lạ thay, cả nhà dần thay đổi lúc nào chẳng rõ.
Mẹ chính là "kiến trúc sư thầm lặng" của tổ ấm, người khơi gợi và nuôi dưỡng tinh thần tiết kiệm bằng chính cách sống của chính mình
ẢNH: TGCC
Những chiếc sticker hình trái tim mẹ tôi dán bên các công tắc đèn và ổ cắm nhắc nhở tắt điện khi ra khỏi phòng
Ảnh: TGCC
Ba không còn bật tivi rồi để đó ngủ quên, tôi bắt đầu rút sạc mỗi khi không dùng nữa, em tôi cũng quen với việc tắt quạt, tắt đèn khi rời phòng. Cả nhà như đang chơi một trò chơi tiết kiệm nho nhỏ, mà phần thưởng là hóa đơn tiền điện nhẹ hơn trông thấy và một cảm giác vui vì thấy mình đang sống có ý thức hơn từng ngày.
Vài tháng sau, hóa đơn tiền điện giảm chỉ còn hai phần ba. Mẹ không nói gì. Chỉ gấp tờ hóa đơn lại, kẹp làm dấu trong cuốn sách đang đọc dở. Nhưng tôi thấy ánh mắt mẹ sáng lên niềm vui lấp lánh, không phải vì tiết kiệm được vài trăm nghìn, mà vì mẹ đã thay đổi cả nếp sống gia đình bằng tình yêu và sự kiên nhẫn.
Từ ngày ấy, tôi nhìn mẹ bằng ánh mắt khác. Không còn là người phụ nữ vụng về với công nghệ hay lúng túng trước máy móc. Mẹ chính là "kiến trúc sư thầm lặng" của tổ ấm, người khơi gợi và nuôi dưỡng tinh thần tiết kiệm bằng chính cách sống của chính mình, nghiêm khắc nhưng cũng rất nhẹ nhàng.
Và tôi chợt hiểu, có những thói quen khi được gieo bằng tình yêu sẽ lớn lên thành nếp sống. Mà một khi đã thành nếp sống, nó không còn là chuyện tiết kiệm điện nữa… mà là cách để ta sống tử tế hơn với chính mình, với người thân và cộng đồng và xã hội.
