Ông Long chia sẻ ý kiến tại tọa đàm Nhà giáo nhân dân, nhạc sĩ Hoàng Kiều với sự phát triển của sân khấu, âm nhạc chèo chiều 9-8 tại Hà Nội.

Tọa đàm do Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam, Viện Nghiên cứu bảo tồn và phát triển văn hóa dân tộc, Nhà hát Chèo Việt Nam tổ chức nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh Nhà giáo nhân dân, nhạc sĩ Hoàng Kiều.

Nhạc sĩ Hoàng Kiều vở Súy Vân diễn nhiều nhất của Nhà hát Chèo Việt Nam

Tại tọa đàm, các đại biểu đã tổng kết về những cống hiến cho chèo Việt Nam của nhạc sĩ Hoàng Kiều như sáng tác âm nhạc chèo, nghiên cứu khoa học về chèo và đào tạo các nghệ sĩ chèo cho sân khấu chèo hiện đại…

Đặc biệt là đóng góp cho âm nhạc chèo. Tiêu biểu là vở Súy Vân mà ông viết nhạc, là một trong những vở diễn sáng đèn nhiều nhất của Nhà hát Chèo Việt Nam.

NSND Thúy Ngần (nguyên diễn viên Nhà hát Chèo Việt Nam), người có 40 năm diễn Súy Vân khẳng định âm nhạc của vở Súy Vân hay đến mức cứ lần nào trình diễn chỉ cần nghe nhạc vừa vang lên thôi là bà đã nổi hết gai ốc, bà thuộc tới từ sắc thái âm nhạc gắn liền với từng động tác.

Thanh Ngoan kể, khi còn trẻ, bước chân vào Nhà hát Chèo Việt Nam, lần đầu tiếp cận vở Súy Vân - bà đã lầm tưởng đây là một vở chèo cổ.

Sự vận dụng âm nhạc của Hoàng Kiều ở đây đạt đến mức nhuần nhuyễn, hài hòa đến từng chi tiết, khiến cho người xem, người diễn có thể cảm nhận như đang sống trong không gian chèo truyền thống đích thực.

Nhạc sĩ Giáng Son, con gái của nhạc sĩ Hoàng Kiều rất tự hào về người bố tài năng của mình. Chị cho biết bố là người phối khí cự phách đầu tiên cho dàn nhạc chèo và những vở diễn truyền thống. Âm nhạc của ông rất hiện đại.

"Bố là người đi trước thời đại khi kết hợp âm nhạc dân tộc với những kỹ thuật sáng tác phối khí của âm nhạc cổ điển", Giáng Son khẳng định.

Làm mới chèo trong đời sống đương đại

Nhà giáo nhân dân, nhạc sĩ Hoàng Kiều (1925-2005) tên thật là Tạ Khắc Kế, quê ở Hưng Yên, sinh tại Hà Nội.

Những đóng góp của ông Hoàng Kiều cho sân khấu chèo thể hiện trên nhiều phương diện. Trong đó ba lĩnh vực nổi trội nhất đó là những cống hiến của ông cho âm nhạc chèo, cho việc nghiên cứu khoa học về chèo và đào tạo các nghệ sĩ chèo cho sân khấu chèo hiện đại.

TS Trần Đình Ngôn khẳng định vai trò của Hoàng Kiều đối với sân khấu chèo, trong đó có vai trò là người đầu tiên sáng tác nhạc nền cho chèo.

Không chỉ là một trong mấy nhạc sĩ đi đầu trong việc ghi chép, sưu tập các làn điệu chèo cổ từ các nghệ nhân, sau đó nghiên cứu biên soạn thành sách, Hoàng Kiều cũng là người đầu tiên sáng tác nhạc nền cho các vở chèo cổ được chỉnh lý, cải biên, cũng như một số vở chèo đề tài mới.

Những sáng tác của các ông trong các vở diễn Súy Vân cải biên, Quan Âm Thị Kính đã trở thành khuôn mẫu cho các nhạc sĩ thế hệ đàn em đi theo.

Bên cạnh đó, ông cũng là một trong những người đầu tiên sáng tác những làn điệu chèo mới trên cơ sở nguyên tắc cấu trúc của làn điệu chèo cổ và sự thành công ấy đã mở ra một trào lưu cho các nhạc sĩ viết chèo sau này.

Năm 2001, khi đã bước vào tuổi 76, nhạc sĩ Hoàng Kiều đã ra mắt hai cuốn sách Tìm hiểu các làn điệu chèo cổ (dày 700 trang với 170 làn điệu), cuốn Thanh điệu tiếng Việt và âm nhạc cổ truyền (dày 500 trang).