Gần 7 tỷ USD kiều hối từ lao động đi làm việc ngoài nước gửi về mỗi năm, trong đó riêng Đài Loan dự báo khoảng 2,8 tỷ USD (40%) năm 2025.

Thông tin được Thứ trưởng Nội vụ Vũ Chiến Thắng nêu tại Hội nghị tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, tổ chức ngày 30/10 ở Hà Nội. Bình quân mỗi năm lao động gửi về nước 6,5-7 tỷ USD, là nguồn đóng góp đáng kể vào nguồn ngoại tệ đất nước, tăng tích lũy, cải thiện đời sống lao động và gia đình.

"Con số tương đương với một số ngành công nghiệp xuất khẩu hàng hóa", Thứ trưởng Nội vụ Vũ Chiến Thắng đánh giá, thêm rằng ngoài kinh tế, đây còn là kênh đối ngoại bằng nhân lực bởi lao động Việt Nam vẫn là nguồn lực thuộc nhóm đầu được nhiều nước ưu tiên lựa chọn.

Cục Quản lý lao động ngoài nước cho biết trong 10 tháng đầu năm, hơn 121.000 lao động đi làm việc ngoài nước, đạt 93% kế hoạch năm nay. Thị trường truyền thống tiếp nhận lao động ở mức ổn định, trong đó Nhật Bản dẫn đầu với 55.000 người; Đài Loan hơn 47.000, Hàn Quốc 10.000; còn lại Đức, Rumani, Hungary, Nga...

Đài Loan là thị trường trọng điểm, Việt Nam hợp tác từ năm 1999 đến nay với 292.000 người đang làm việc. Lao động tập trung ngành nghề sản xuất chế tạo, hộ lý y tá trong các cơ sở chăm sóc, nông nghiệp, xây dựng với mức thu nhập 950-1.500 USD mỗi tháng. Dự báo lượng kiều hối người lao động gửi về nước năm nay 2,8 tỷ USD.

Trong khi đó hơn 50% lao động Việt Nam ra nước ngoài mỗi năm chọn điểm đến là Nhật Bản. Khoảng 450.000 người gồm 200.000 thực tập sinh, gần 150.000 lao động kỹ năng đặc định và hơn 100.000 kỹ sư, kỹ thuật viên đang làm việc tại đây. Ngoài ngành nghề truyền thống về sản xuất chế tạo, hai nước hiện mở rộng tuyển chọn hộ lý, điều dưỡng - những ngành nghề mà đất nước già hóa dân số như Nhật có nhu cầu cao.

Lao động Việt Nam cũng thích Hàn Quốc một phần do thu nhập cao. Hiện gần 97.000 lao động Việt Nam làm việc với thu nhập trung bình 1.500-1.800 USD mỗi tháng. EPS vẫn là chương trình quy mô lớn nhất với 143.000 lượt đi làm việc sau hơn 20 năm triển khai, bình quân mỗi năm khoảng 10.000 người. Hiện 42.500 người làm việc tại Hàn Quốc trong các ngành nghề sản xuất chế tạo, nông nghiệp, ngư nghiệp, xây dựng, đóng tàu, lâm nghiệp.

Việt Nam dẫn đầu số lượng lao động trình độ chuyên môn kỹ thuật, tức visa E7 tại Hàn Quốc với khoảng 13.000 người. Đa phần nhóm này chuyển đổi từ lao động EPS sang sau khi đáp ứng số năm làm việc và tay nghề. Ngoài ra, còn khoảng 10.000 thuyền viên nghề cá, hơn 7.000 lao động thời vụ nông ngư nghiệp. Song lao động vi phạm hợp đồng, bỏ trốn ảnh hưởng đến chỉ tiêu chung, nhiều lao động hồi hương chưa được tái định hướng nghề nghiệp rõ ràng.

Ngoài thị trường truyền thống, Việt Nam đang mở rộng đưa lao động đi làm việc tại 25 nước châu Âu, tập trung tại Rumani hơn 12.000 lao động, Hungary 4.700, Ba Lan gần 3.000; Đức khoảng 1.800; Nga 1.870 và Hy Lạp 1.100 lao động...

Song theo Quyền Cục trưởng Quản lý lao động ngoài nước Vũ Trường Giang, một số thị trường truyền thống đang gặp điểm nghẽn. Đơn cử tại Nhật Bản, tỷ giá đồng yên sụt giảm đáng kể khiến thu nhập lao động giảm theo. Tại Hàn Quốc, tỷ lệ thuyền viên bỏ hợp đồng ra ngoài làm việc bất hợp pháp ở mức rất cao, trên 50%. Tại Đài Loan, môi giới không có giấy phép đang trở thành vấn nạn. Một số doanh nghiệp yếu kém tuyển dụng đã chi hoa hồng cho môi giới để giành hợp đồng khiến chi phí lao động bị đội lên.

Ông Giang cho biết thời gian tới sẽ củng cố thị trường truyền thống, mở rộng thị trường mới và ưu tiên đưa lao động đi làm việc ở nơi có thu nhập cao, chú trọng ngành nghề chiến lược như cơ khí, điện tử viễn thông, năng lượng mới và năng lượng tái tạo. "Chuyển dịch trọng tâm từ lao động phổ thông đơn thuần sang lao động có kỹ năng và tay nghề đáp ứng tiêu chuẩn châu Âu", ông cho biết, thêm rằng đẩy mạnh đào tạo nghề, gắn kết chặt chẽ giữa trường dạy nghề và nhu cầu thực tế của doanh nghiệp nước ngoài.

Cơ quan quản lý cắt giảm thủ tục hành chính song sẽ tăng giám sát doanh nghiệp trong tuyển chọn, đào tạo và thu tiền của người lao động. Ngành Nội vụ cùng Công an sẽ thanh kiểm tra đột xuất các đơn vị không có chức năng nhưng vẫn đưa lao động đi làm việc nước ngoài để xử lý theo quy định.

Ước tính năm nay, lao động đi làm việc ở nước ngoài 636.000 người, đạt 127% kế hoạch giai đoạn 2021-2025.

Hồng Chiêu