Theo BBC, trong chuyến thăm Ai Cập để tham dự lễ khai trương Đại Bảo tàng Ai Cập (Grand Egyptian Museum) tại Giza ngày 1-11 vừa qua, ông Dick Schoof, Thủ tướng lâm thời Hà Lan, cam kết nước này sẽ sớm hoàn trả cổ vật.

Nhiều cổ vật hồi hương

Cổ vật được hoàn trả là một bức tượng khắc họa một quan chức cấp cao sống dưới thời Pharaoh Thutmose III (1479–1425 TCN). Chính phủ Hà Lan khẳng định cổ vật này có ý nghĩa vô cùng sâu sắc đối với bản sắc Ai Cập.

Theo cơ quan Thanh tra thông tin và Di sản Hà Lan, rất có khả năng bức tượng bằng đá này đã bị đánh cắp trong thời kỳ Mùa xuân Ả Rập hồi năm 2011 hoặc 2012. Hiện vật sau đó xuất hiện tại một hội chợ nghệ thuật ở Maastricht vào năm 2022.

Cảnh sát Hà Lan đã tiến hành cuộc điều tra nhằm xác định nguồn gốc của hiện vật. 

Từ đó họ xác nhận bức điêu khắc đã bị cướp và đưa ra khỏi Ai Cập một cách bất hợp pháp. Người buôn hiện vật đã tự nguyện giao nộp lại bức tượng sau khi có kết quả điều tra.

Chính phủ Hà Lan cho biết họ dự kiến sẽ trao trả phần đầu tượng cho Đại sứ Ai Cập tại Hà Lan vào cuối năm nay.

Trước đó vào tháng 5, Bộ Du lịch và Cổ vật Ai Cập thông báo rằng họ đã thành công thu hồi một bộ sưu tập quý hiếm gồm các cổ vật bị buôn lậu từ Hoa Kỳ.

Trong số 25 hiện vật được bàn giao có nắp quan tài mạ vàng từ thời các pharaoh, mặt nạ tang lễ bằng vàng, và những mảnh được cho là thuộc về ngôi đền cổ của Nữ hoàng Hatshepsut.

Ai Cập kêu gọi trao trả hiện vật

Các nhà Ai Cập học hàng đầu hy vọng việc mở cửa Đại Bảo tàng Ai Cập sẽ góp phần thúc đẩy việc trao trả các cổ vật quan trọng đang được lưu giữ ở nước ngoài.

Tiến sĩ Zahi Hawass, cựu Bộ trưởng Du lịch và Cổ vật Ai Cập, chia sẻ: "Chỉ có hai điều mà tôi mong muốn: Thứ nhất, các bảo tàng ngừng mua bán cổ vật bị đánh cắp.

Thứ hai, tôi muốn ba hiện vật được hoàn trả, bao gồm phiến đá Rosetta từ Bảo tàng Anh, bản đồ Hoàng đạo Dendera từ Bảo tàng Louvre và tượng bán thân Nefertiti từ Berlin".

Tiến sĩ Hawass cũng đã lập các bản kiến nghị trực tuyến thu hút hàng trăm nghìn chữ ký để giúp ba hiện vật này được hồi hương.

"Chúng tôi mong ba hiện vật ấy được hoàn trả như một cách thể hiện thiện chí của ba quốc gia này", ông Hawass nói.

Bản đồ Hoàng đạo Dendera hiện được trưng bày tại Bảo tàng Louvre, nhưng việc khánh thành Đại Bảo tàng Ai Cập đã một lần nữa thổi bùng làn sóng kêu gọi trao trả lại hiện vật.

Về phiến đá Rosetta, Bảo tàng Anh phản hồi với BBC rằng họ "chưa nhận được bất kỳ yêu cầu chính thức nào từ Chính phủ Ai Cập về việc hoàn trả hay cho mượn phiến đá".