मुंबईच्या दलाल स्ट्रीटवरची सकाळची गजबज आज वेगळीच होती – जणू काही दीर्घ प्रतीक्षेनंतर सुटकेचा नि:श्वास सोडला होता. चार दिवसांपासून सातत्याने वधारलेला बाजार आजही हिरवाईने उघडला. टीव्हीच्या पडद्यावर चमकणाऱ्या आकड्यांमध्ये दलालांच्या चेहऱ्यावर हसू उमटले, कारण दूर अमेरिकेत ४३ दिवसांपासून रखडलेली सरकारची चाके अखेर फिरू लागली होती.
अमेरिका शटडाऊन संपल्याची बातमी येताच भारतीय बाजारात खळबळ उडाली. गुंतवणूकदार पुन्हा आशावादी आहेत – परंतु मोठा प्रश्न हा आहे की ही रॅली टिकेल की केवळ तात्पुरती दिलासा देणारी झलक आहे?
अमेरिकेत सुमारे दीड महिन्यांपासून सुरू असलेला सरकारी शटडाऊन अखेर बुधवारी रात्री संपला. राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी निधी विधेयकावर स्वाक्षरी केल्यामुळे सरकारी विभाग पुन्हा कामाला लागले. या बातमीचा थेट परिणाम भारतात दिसून आला. आज सकाळी सेन्सेक्स 169 अंकांनी वाढून 84,635 वर पोहोचला, तर निफ्टी 25,925 च्या पातळीवर पोहोचला. सलग चौथ्या दिवशी बाजार हिरव्या रंगात व्यवहार करत होते. गुंतवणूकदारांचा असा विश्वास आहे की यूएस शटडाऊनच्या समाप्तीमुळे जागतिक अनिश्चितता कमी झाली आहे आणि व्यावसायिक क्रियाकलापांमध्ये स्थिरता परत येईल.
यूएस शटडाऊनसोबतच ट्रम्प प्रशासनाच्या भारताबाबतच्या सौम्य धोरणामुळेही बाजार मजबूत झाला. राष्ट्राध्यक्ष ट्रम्प यांनी अलीकडेच भारत-अमेरिका व्यापार करारावर सकारात्मक संकेत दिले, ज्यामुळे परदेशी गुंतवणूकदारांचा आत्मविश्वास वाढला.
त्याचवेळी डिसेंबरमध्ये अमेरिकन फेडरल रिझर्व्हकडून व्याजदरात संभाव्य कपातीच्या अपेक्षेनेही जागतिक शेअर बाजाराला आधार दिला. गुंतवणुकदारांना आता आशा आहे की अमेरिकन अर्थव्यवस्थेतील स्थिरतेमुळे डॉलरच्या निर्देशांकावरील दबाव कमी होईल आणि उदयोन्मुख बाजारपेठेतील गुंतवणुकीचा प्रवाह वाढेल – विशेषत: भारत.
भारतातही आर्थिक संकेत बाजाराला अनुकूल आहेत. ऑक्टोबर महिन्यात महागाई दर 0.25% पर्यंत खाली आला आहे, जो गेल्या 18 महिन्यांतील नीचांकी पातळी आहे. खाद्यपदार्थांच्या किमती कमी झाल्या असून कर सवलतीचा फायदा ग्राहकांना झाला आहे. घटत्या चलनवाढीमुळे आरबीआय आपल्या पुढील पतधोरण बैठकीत रेपो दर कमी करेल अशी आशा निर्माण झाली आहे. व्याजदरात कपात म्हणजे स्वस्त कर्ज दर, अधिक गुंतवणूक आणि बाजारात नवीन ऊर्जा.
आशिका इन्स्टिट्यूशनल इक्विटीजचे म्हणणे आहे की यूएस सिनेटमधील प्रगती आणि व्याजदर कपातीच्या अपेक्षांमुळे 'जोखीम घेण्याचा दृष्टीकोन' वाढला आहे. निफ्टी उच्च पातळीवर कायम आहे, तर जागतिक बाजारात दिलासा जाणवत आहे. एचडीएफसी सिक्युरिटीजचे नंदिश शाह म्हणाले- “बिहार निवडणुकीतील एनडीएच्या संभाव्य विजयाने राजकीय स्थिरतेचा संदेश दिला आहे. यामुळे गुंतवणूकदारांचा आत्मविश्वास आणखी वाढला आहे.”
रेलिगेअर ब्रोकिंगचे वरिष्ठ उपाध्यक्ष अजित मिश्रा यांच्या मते, निफ्टीने आता २५,८०० चा रेझिस्टन्स ओलांडला आहे. ही गती कायम राहिल्यास पुढील लक्ष्य 26,000-26,100 दरम्यान असू शकते. तथापि, साप्ताहिक कालबाह्यतेमुळे काही एकत्रीकरण शक्य आहे, परंतु एकूण कल सकारात्मक राहील. धातू, बँकिंग आणि वाहन क्षेत्र तसेच आयटी आणि ऊर्जा क्षेत्रात नवीन खरेदीची लाट दिसून येत आहे.
सध्या बाजार 'शॉर्ट टर्म तेजी' झोनमध्ये असल्याचे तज्ज्ञांचे मत आहे. पण अमेरिकन आर्थिक डेटा आणि आरबीआयच्या निर्णयांवर लक्ष ठेवणे महत्त्वाचे आहे. स्मॉल आणि मिड-कॅप समभागांमध्ये सावधगिरी बाळगण्याचा सल्ला दिला जातो. दीर्घकालीन गुंतवणूकदारांनी प्रॉफिट बुकींगऐवजी स्ट्रॅटेजिक पोर्टफोलिओ बॅलन्सिंगचा अवलंब करावा.
यूएस शटडाऊनच्या समाप्तीमुळे बाजारांना दिलासा मिळाला आहे, परंतु खरी परीक्षा पुढील आठवड्यात येईल – जेव्हा यूएस रोजगार आणि महागाई डेटा जाहीर होईल. आकडे चांगले आले तर भारतीय बाजार नवे विक्रम रचू शकतात. अन्यथा, परकीय गुंतवणूकदारांच्या विक्रीमुळे पुन्हा दबाव निर्माण होऊ शकतो.
अमेरिकेचा दिलासा आणि भारताच्या आशा सध्या शेअर बाजाराला चमक देत आहेत. पण ही वाढ किती कायमस्वरूपी आहे, याचे उत्तर येत्या आठवडाभरात मिळेल. सध्या, गुंतवणूकदारांनी सावधगिरीने संधी ओळखण्याची हीच योग्य वेळ आहे.