सर्व स्तरातील आणि जीवनातील लोक इंटरनेटवर व्हायरल होतात आणि यादीतील नवीनतम म्हणजे भारतीय रेल्वे प्रवासी तिकीट परीक्षक (TTE)!

ज्येष्ठ नागरिक नेहमी खालची बर्थ का घेत नाहीत आणि कोटा खरोखर कसा कार्य करतो?

प्रवास करताना ज्येष्ठ नागरिकांना नेहमी लोअर बर्थ का मिळत नाही हे एका व्हिडिओमध्ये स्पष्ट केल्यानंतर TTE व्हायरल झाले – हा विषय अनेकदा प्रवाशांना गोंधळात टाकतो.

दिब्रुगड राजधानी एक्स्प्रेसमध्ये चित्रित करण्यात आलेल्या व्हिडिओमुळे प्रवाशांना सीट समजण्यास मदत झाली आहे वाटप ज्येष्ठ नागरिक कोट्या अंतर्गत, जे अनेकदा गोंधळाचे कारण आहे.

क्लिपमध्ये, TTE प्रवाशांना थेट संबोधित करतो: “आज आम्ही ट्रेन 2424, दिब्रुगड राजधानीत आहोत. या तिकीटावरील चार ज्येष्ठ नागरिकांना लोअर बर्थऐवजी मिडल आणि अप्पर बर्थ मिळाले. त्यांनी असे का घडले असे विचारले,” तो स्पष्ट करतो.

टीटीईने स्पष्ट केले की ज्येष्ठ नागरिक कोट्याचा लाभ घेण्यासाठी आणि लोअर बर्थ मिळविण्यासाठी, एका तिकीटावर फक्त दोन प्रवाशांचे आरक्षण केले पाहिजे. त्यांनी स्पष्ट केले की जर दोनपेक्षा जास्त ज्येष्ठांचा समावेश असेल किंवा त्याच PNR वर ज्येष्ठ नसलेल्या प्रवाशांसह ज्येष्ठ प्रवास करत असतील तर कोट्याचे फायदे लागू होत नाहीत.

ते पुढे म्हणाले की भारतीय रेल्वेची प्रवासी आरक्षण प्रणाली ज्येष्ठ नागरिकांसाठी एकट्याने किंवा इतर पात्र ज्येष्ठांसोबत प्रवास करताना आपोआप खालच्या बर्थला प्राधान्य देते. तथापि, जर बुकिंगमध्ये दोनपेक्षा जास्त ज्येष्ठांचा समावेश असेल, किंवा ज्येष्ठ आणि नॉन-सीनियर यांचे मिश्रण असेल, तर सिस्टीम त्यास सामान्य कोटा बुकिंग मानते, ज्यामुळे लोअर बर्थ मिळण्याची शक्यता कमी होते.

आयआरसीटीसीने ज्येष्ठ नागरिक कोटा नियम स्पष्ट केले; TTE व्हिडिओ प्रवाशांना लोअर बर्थ वाटप समजण्यास मदत करतो

या व्हिडिओला चांगला प्रतिसाद मिळाला आहे आणि या नियमाच्या सुलभीकरणासाठी त्याचे सर्वत्र कौतुक केले गेले आहे, कारण भविष्यात प्रवाशांना अधिक प्रभावीपणे बुकिंग करण्यास मदत होईल.

ऑगस्टच्या सुरुवातीला, IRCTC ने X (पूर्वीचे Twitter) वर देखील स्पष्ट केले होते की ज्येष्ठ नागरिक कोट्यातील लोअर बर्थ फक्त 60+ वयोगटातील पुरुष प्रवाशांसाठी आणि 45+ वयोगटातील महिला प्रवाशांसाठी एकट्याने किंवा त्याच तिकिटावर एका पात्र प्रवाशासोबत प्रवास करताना आरक्षित आहेत. ही संख्या ओलांडल्यास किंवा ज्येष्ठ नसलेल्या व्यक्तीसोबत प्रवास केल्याने कोटा पात्रता रद्द होते.

ज्येष्ठ नागरिक कोटा वाटपाच्या बाबतीत रेल्वेकडून अतिरिक्त मार्गदर्शन:

• जर लोअर बर्थ उपलब्ध असतील, तर ते आपोआप ज्येष्ठ नागरिक आणि 45+ वयोगटातील महिलांना नियुक्त केले जातात.
• प्रत्येक कोचमध्ये, स्लीपर क्लासमध्ये सहा ते सात लोअर बर्थ, एसी 3-टायरमध्ये चार ते पाच आणि एसी 2-टियरमध्ये तीन ते चार पात्र प्रवाशांसाठी राखीव आहेत.
• सर्व झोनमधील उपनगरीय विभागांवरील पहिल्या आणि शेवटच्या द्वितीय श्रेणीच्या सर्वसाधारण कंपार्टमेंटमध्ये किमान सात जागा वरिष्ठांसाठी राखीव आहेत.

बुकिंग करताना प्रवाशांना वयाच्या पुराव्याची आवश्यकता नाही परंतु प्रवासादरम्यान वैध वय ओळखपत्र बाळगणे आवश्यक आहे आणि तिकीट-तपासणी कर्मचाऱ्यांनी विनंती केल्यास ते सादर करणे आवश्यक आहे.

सारांश

दिब्रुगढ राजधानीवरील भारतीय रेल्वे TTE द्वारे व्हायरल झालेला व्हिडिओ ज्येष्ठ नागरिकांना नेहमी लोअर बर्थ का मिळत नाही हे स्पष्ट करतो. प्रति तिकीट फक्त दोन पात्र ज्येष्ठ कोट्यासाठी पात्र आहेत; अतिरिक्त प्रवासी किंवा ज्येष्ठ नसलेले ते रद्द करतात. IRCTC स्पष्ट करते की खालचा बर्थ 60+, महिला 45+, सर्व डब्यांमध्ये आरक्षित बर्थसह स्वयंचलितपणे वाटप केला जातो, प्रवाशांसाठी बुकिंग सुलभ करते.