Hộ kinh doanh đóng cửa, lúng túng với hóa đơn điện tử, bỏ thuế khoán… là những vấn đề nóng được nhiều đại biểu Quốc hội chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng hôm qua (19.6).
Đại biểu (ĐB) Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho hay nhiều hộ kinh doanh (HKD) lúng túng về hóa đơn điện tử (HĐĐT). Thậm chí có hiện tượng một số hộ tư thương lách luật bằng cách yêu cầu khách hàng trả tiền mặt và không xuất HĐĐT. Ông đề nghị Bộ trưởng giải thích cho các tiểu thương yên tâm và có giải pháp hướng dẫn hiệu quả.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết Bộ Tài chính cũng như Cục Thuế đã cố gắng để cùng với các địa phương hướng dẫn, giải thích cho các HKD để triển khai đúng quy định. "Cục Thuế đến nay chưa phạt ai trong quá trình thực hiện. Sau này, khi đã triển khai hoàn thiện HĐĐT, hộ nào cố tình vi phạm mới có chế tài", ông Thắng nói. Về việc HKD lách luật thu tiền mặt, ông cho rằng đây không phải vấn đề phổ biến, chỉ có vài trường hợp.
Về tình trạng tại nhiều địa phương, các HKD đột ngột đóng cửa gây xôn xao dư luận, ông Thắng khẳng định việc bỏ thuế khoán không thay đổi chính sách với thuế, chỉ minh bạch hơn. Tuy nhiên, chính sách thuế trùng với thời gian cao điểm nhà nước triển khai chống hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng. Hầu hết các cửa hàng đóng cửa là do sợ bị kiểm tra, sợ bị phạt, bị thu hồi sản phẩm, hàng hóa không đảm bảo chất lượng, chứ không phải liên quan đến chính sách thuế.
"Thuế chúng ta chưa thay đổi gì, thậm chí thời gian tới còn có các chính sách ưu đãi, chẳng hạn nâng mức được miễn thuế của các hộ từ 100 triệu đồng lên mức bắt đầu chịu thuế từ 200 triệu đồng trở lên", Bộ trưởng Bộ Tài chính nói.
ĐB Lã Thanh Tân (đoàn Hải Phòng) nêu trong 5,2 triệu HKD hiện nay, nhiều hộ có quy mô rất lớn nhưng không chuyển đổi thành doanh nghiệp (DN) do e ngại về nghĩa vụ thuế, tài chính... Ông hỏi giải pháp đột phá nào để thúc đẩy HKD chuyển đổi thành DN.
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn trả lời chất vấn
ẢNH: PHẠM THẮNG
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, sau hơn 7 năm thực hiện luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa, số HKD chuyển đổi không nhiều. Một trong các lý do là chi phí tuân thủ pháp luật giữa HKD và DN vẫn còn khoảng cách lớn. HKD được áp dụng thuế khoán, các chế độ sổ sách, hóa đơn chứng từ kế toán đơn giản hơn so với DN.
Do đó, để chuyển đổi HKD, ngoài việc hoàn thiện khung pháp lý, cần nâng cấp hạ tầng kỹ thuật số để thực hiện chính sách bỏ thuế khoán, sử dụng HĐĐT từ đầu năm 2026. Ngoài ra, có các chính sách hỗ trợ thuế thu nhập DN 3 năm, bỏ lệ phí môn bài, cung cấp miễn phí nền tảng số, phần mềm kế toán...
Giải trình thêm, Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc đánh giá việc bỏ thuế khoán hết sức đúng đắn, đã được thể hiện trong Nghị quyết 68. Tuy nhiên, ông cũng đề nghị Bộ Tài chính cần nghiên cứu tham mưu cấp thẩm quyền quy định thuế khoán theo mức doanh thu tính thuế, tạo thuận lợi cho hộ nghèo, hộ buôn bán nhỏ.
"Ví dụ, hộ buôn bán nhỏ doanh thu dưới 1 tỉ đồng/năm nên thực hiện thuế khoán", Phó thủ tướng nêu và cho hay với hộ có doanh thu lớn trên 1 tỉ đồng, có địa điểm kinh doanh ổn định sẽ thu theo hóa đơn vừa minh bạch, vừa chống thất thu, tạo điều kiện để HKD lớn lên thành DN.
Giáo dục nhiều thứ "chưa đủ" nên mới có dạy thêm, học thêm
Chiều cùng ngày, phiên chất vấn Bộ trưởng GD-ĐT xoay quanh vấn đề quản lý dạy thêm, học thêm. Nhiều ĐB cho rằng Thông tư 29 của Bộ GD-ĐT về dạy thêm, học thêm chưa hiệu quả, còn khoảng cách giữa chính sách và cuộc sống và đề nghị Bộ trưởng nêu nguyên nhân cốt lõi cũng như giải pháp cho tình trạng dạy thêm, học thêm.
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn nói Thông tư 29 mới có hiệu lực từ ngày 14.2 vừa qua, nên thời điểm hiện tại đánh giá "chưa hiệu quả" là hơi sớm. Ông cũng nhấn mạnh, việc chính sách của Thông tư 29 đi vào cuộc sống phụ thuộc rất lớn vào việc triển khai thực hiện từ T.Ư tới địa phương, các trường học, giáo viên (GV) và học sinh (HS). Phân tích nguyên nhân, ông Sơn nhấn mạnh, sở dĩ có dạy thêm, học thêm vì hiện nay ngành GD-ĐT còn nhiều thứ "chưa đủ". Theo ông Sơn, lương của GV chưa đủ sống, trường lớp cũng chưa đủ để HS không phải cạnh tranh nhau đến mức kỳ thi chuyển cấp giờ đây còn căng thẳng hơn thi đại học. Phụ huynh HS chưa đủ niềm tin, chưa đủ thỏa mãn khi con mình thành tích chưa cao. Hiệu trưởng, người đứng đầu các trường đại học, GV cũng chưa hoàn thành đủ trách nhiệm của mình với chương trình chính khóa. Ngoài ra, sự đổi mới của giáo dục, của việc dạy và học cũng chưa đủ, vẫn cần phải làm nhiều hơn...
ĐB Nguyễn Văn Huy (đoàn Thái Bình) nói nếu làm tốt công tác quản lý chuyên môn, bảo đảm chất lượng giờ học chính khóa trên lớp sẽ là giải pháp quan trọng khắc phục cơ bản tình trạng dạy thêm, học thêm tràn lan. Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, các nhóm lớp dạy thêm có thể củng cố kiến thức cho các em, nhưng đem lại rất ít giá trị cho sự phát triển con người của HS. Bộ trưởng nhấn mạnh, giải pháp cần rất tổng thể, trong đó phải hoàn thành thật tốt chương trình chính khóa là câu chuyện cốt lõi, căn cơ.
