เรือหางยาวลำเล็กส่งเสียงร่าเริงก้องในคุ้งน้ำคลองขุดยี่สาร แดดส่องผ่านใบไม้เกิดเงาซ้อนทับไปมาบนดินเลนสีเข้มที่เราก้าวเท้าจากเรือเดินมุ่งไปยังโรงเผาถ่านสีดำเมื่อมที่อยู่ข้างหน้า

“มาเยือนยี่สาร ต้องมาให้ถึงโรงเผาถ่านไม้โกงกาง”

ณ เขายี่สาร สมุทรสงคราม

พี่นก นิรมล เมธีสุวกุล หันมาบอกน้องๆ ทีมงานทุ่งแสงตะวันที่เดินตามกันมา ช่างภาพบางคนแวะบันทึกกองไม้โกงกางที่จัดวางสวยงาม และอีกไม่นานไม้เหล่านี้จะถูกรื้อลงแล้วนำไปจัดวางใหม่อีกครั้งในเตาเผาถ่าน ดูๆ ไปเหมือนพี่ๆ คนทำงานกำลังจัดแสดงผลงานศิลปะ เป็นศิลปะเพื่อชีวิตที่ขับเคลื่อนวงจรชีวิตสัมพันธ์ระหว่างคนกับป่าโกงกางที่ไม่เหมือนกับแห่งใดที่เคยพบเห็น

บ้านยี่สาร อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม แวดล้อมด้วยป่าชายเลนและลำคลอง ไม่ไกลจากทะเล ชุมชนยี่สารในอดีตเป็นชุมชนที่มีความสำคัญละแวกอ่าวไทย มีโครงข่ายลำน้ำเชื่อมต่อไปได้หลายแห่ง เป็นเส้นทางสัญจรสมัยอยุธยา เลาะริมฝั่งผ่านยี่สาร สมุทรสงคราม ราชบุรี เพชรบุรี ลงทางใต้ไปสุราษฎร์ฯ นครศรีธรรมราช หากเป็นเรือข้ามสมุทรสามารถเดินเรือไปทางตะวันตกหรือตะวันออก จีนหรืออินเดีย รวมทั้งขึ้นบกตัดผ่านคาบสมุทรไปสู่ทะเลอันดามันก็ยังได้

มุมเดิมที่คิดถึง

ดูภูมิศาสตร์ประวัติศาสตร์และร่องรอยโบราณคดีแล้ว ยี่สารคงเป็นชุมชนที่มีตลาดการค้าใหญ่มาแต่โบราณ พบเครื่องถ้วยหลากหลาย เช่น เครื่องถ้วยสุโขทัย เตาเมืองเก่า เตาสันกำแพงเชียงใหม่ เตาบางปูนสุพรรณบุรี เครื่องถ้วยเวียดนาม เครื่องถ้วยญี่ปุ่น เครื่องถ้วยศรีสัชนาลัยรุ่นแรก ที่วัดเขายี่สาร สันนิษฐานว่าเป็นยุคกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย มีชุมชนอยู่หนาแน่นในละแวกนี้ ในขณะเดียวกันก็ห่างไกลจากชุมชนอื่นๆ สมัยก่อนจึงต้องพึ่งพาตนเองมากพอสมควรในด้านอาหารและการดำรงชีวิต โชคดีที่มีทรัพยากรหลากหลายทั้งทะเล ที่ดอน แม่น้ำลำคลอง แบบสามน้ำ จืด กร่อย และเค็ม

พี่นกและทีมงานออกเดินทาง

ระยะนี้ทุ่งแสงตะวันออกเยี่ยมเยียนเด็กเมื่อวันวาน เด็กๆ ที่เติบโตในท้องทุ่ง ไร่นาและป่าชายเลน ประสานงานพื้นที่ไหน ติดต่อเด็กกลุ่มใดได้ วางแผนพบปะสะดวก ก็นัดหมายมาพบกัน ทริปนี้พวกเรานัดพบเด็กยี่สารจำนวนหนึ่งที่ยังวนเวียนข้องแวะหรือยังดำเนินชีวิตอยู่ในถิ่นฐานบ้านเกิด นอกจากได้พบกัน ไถ่ถามสารทุกข์สุกดิบให้หายคิดถึง ภารกิจสำคัญคือบันทึกเรื่องราวอัพเดตชีวิตของเด็กและชุมชนมาเล่าให้ผู้ชมรายการได้รับรู้ร่วมกัน เป็นเหมือนบันทึกประเทศไทยผ่านมุมมองของเด็กเมื่อวานซึ่งเติบโตเป็นผู้ใหญ่แล้วในวันนี้

เด็กแสนซนวันนั้นสู่ผู้ใหญ่ในวันนี้

ทุ่งแสงตะวันซีรีส์ยี่สารที่คิดถึง มีเรื่องราวเกี่ยวกับเด็กที่เติบโตมากับเตาเผาถ่านไม้โกงกางจากป่าชายเลนที่มีโฉนด ฟังดูแปลกแต่จริง ยี่สารจึงเป็นชุมชนที่ทำอาชีพตัดเผาถ่านไม้โกงกางอย่างถูกกฎหมาย ปัจจุบันยังมีการผลิตถ่านโกงกางในยี่สาร ส่งในเขตจังหวัดสมุทรสงครามและเมืองหลวง ถ่านคุณภาพเลิศนี้บางส่วนก็ส่งขายต่างประเทศด้วย เด็กชายแนน ซึ่งปัจจุบันเป็นคุณพ่อแล้วจะมาย้อนอดีตและเล่าเรื่องปัจจุบันให้ได้รับรู้กัน

มีเด็กอีกหลายคนที่เติบโตเป็นคุณพ่อ คุณแม่ คุณครูฝึกกีฬา ฯลฯ ตื่นเต้นจะได้พบกับพี่นก นิรมล พิธีกรรายการวัยเด็กของพวกเขา บางคนขับเรือพาไปโน่นนี่ บางคนทำขนมจากสูตรคุณยาย กวนขนมเมื่อยสุดๆ แต่ก็เต็มใจอยากให้ชิม ทุ่งแสงตะวันซีรีส์นี้จะมีทั้งเรื่องชีวิต การงานอาชีพ วิถีชุมชน ความเปลี่ยนแปลง และบางสิ่งที่ไม่เคยเปลี่ยนไปไม่ว่าจะผ่านยุคสมัยมายาวนานยี่สิบหรือสามสิบปี

เด็กวันนั้นสู่ชาวประมงวันนี้

“ความยากของซีรีส์แบบนี้คือเราจะต้องสืบค้นเรื่องราวเก่าที่เคยถ่ายทำเมื่อยุคบุกเบิกรายการ โชคดีมีห้องสมุดเทปรายการค่อนข้างเป็นระบบ มีบันทึกชื่อที่อยู่ของเด็กๆ เมื่อสามสิบปีก่อน บางคนยังติดต่อกันอยู่เป็นระยะ เปิดเรื่องแบบกึ่งๆ พาเที่ยวชมยี่สารปัจจุบัน แล้วย้อนกลับไปวัยเด็ก สู่การมองโลกแบบผู้ใหญ่ เห็นความเป็นไปของสังคมชุมชน” พี่นก นิรมล เล่าการทำงานให้ฟัง

“กิมมิกคือได้เห็นภาพวัยเด็กที่เราบันทึกไว้และวัยโตแล้วของพวกเขา แต่ละคนดูตัวเองแล้วพากันขำว่าพวกเราโตมาแล้วสวยๆ หล่อๆ กันกว่าเมื่อก่อน” (หัวเราะ)

“ซีรีส์นี้ทั้งหมด 6 ตอนด้วยกัน เรามีโจทย์จะนำเรื่องราวในอดีตและปัจจุบันมาผสมผสาน จะเป็นเส้นเรื่องที่บรรจบกันอย่างไร แต่ละคนก็มีเรื่องราวชีวิตและเรื่องราวของชุมชนน่าสนใจ เป็นหน้าที่ของทีมงานรวบรวมและคัดสรรเป็นเรื่องเล่า ครีเอทีฟ สคริปต์ ช่างภาพ คนตัดต่อ ต้องทำงานร่วมกันให้เป็นเรื่องราว”

ชมคลองล่องเรือ

ทุ่งแสงตะวัน ซีรีส์ยี่สารที่คิดถึง จะเริ่มเรื่องด้วยการเดินขึ้นเขาลูกหนึ่งซึ่งเป็นที่ตั้งของวัดเขายี่สาร แต่ละก้าวย่างมีเรื่องราวและมีเสน่ห์ให้ติดตาม ผ่านการสนทนาของพี่นกนิรมลกับน้องกิ๊บ ราตรี ชลภูมิ แห่งยี่สาร คุยไปเที่ยวไป มุดเข้าถ้ำพระนอน ซึ่งมีพระพุทธไสยาสน์ประดิษฐานในถ้ำ พระนี้มีลักษณะแปลก คือมีนิ้วพระบาทจำนวนเก้านิ้ว แอบเห็นพี่ๆ ทีมงานช่วยกันนับหลายรอบเลย นับอย่างไรก็จบที่เก้า แปลกจริงๆ

หลวงพ่อปากแดง

ค่อยๆ ลัดเลาะตามระดับความสูงทีละนิดจนถึงที่สูงสุด ที่ตั้งวิหารเก่าแก่ทรงเรือบนยอดเขายี่สาร ประดิษฐานพระพุทธบาทจำลอง 4 รอย และมีพระพุทธรูปปากแดงองค์ใหญ่ ปากท่านสีแดง เป็นที่มาของตำนานพระกินเด็ก เมื่อก่อนเด็กๆ ยี่สารฟังทีไร น่ากลัวทุกที ต้องรอฟังอีกทีว่ามาถึงยุคนี้เล่าแล้วยังน่ากลัวแค่ไหนหรือไม่

ผ้าย้อมท้องถิ่น เด็กทุ่งโกอินเตอร์

มีเรื่องราวผ้ามัดย้อมจากป่าชายเลนไปทำหน้าที่ของตัวเองในสวีเดน เด็กที่สู้ชีวิตในวัยเด็กตอนนี้เป็นชาวประมงสู้กับปลาหมอคางดำ เส้นทางความสำราญจากการชมหุ่นสายช่อชะคราม และอื่นๆ อีกมากมาย ชวนติดตามชมในทุ่งแสงตะวัน จะเริ่มเผยแพร่ ep.1 ตั้งแต่วันเสาร์ที่ 26 เมษายน 2568 ทางช่อง 3 กด 33 เวลา 05.05 น. ทางออนไลน์ Facebook ทุ่งแสงตะวัน และ YouTube Payai TV เวลา 07.30 น.

อาทร ริมทาง