บทบาทพระคาร์ดินัล มีชัย กิจบุญชู ในพิธีรับตำแหน่งโป๊ปองค์ใหม่

หลังการสิ้นพระชนม์ของ สมเด็จพระสันตะปาปาฟรานซิส ประมุขแห่งคริสตจักรโรมันคาทอลิกลำดับที่ 266 เมื่อวันจันทร์ที่ 21 เมษายน 2568 ที่ผ่านมา โลกทั้งใบต่างหันความสนใจมายังนครรัฐวาติกัน ซึ่งเป็นศูนย์กลางของศาสนาคริสต์นิกายคาทอลิก เพื่อรอการจัดพิธีพระศพอันทรงเกียรติ และติดตามการประชุม คอนเคลฟ (Conclave) เพื่อคัดเลือกพระสันตะปาปาพระองค์ใหม่

ท่ามกลางกระแสความสนใจในระดับโลก มีรายงานจากหลายสื่อถึงบทบาทของ พระคาร์ดินัลไมเคิล มีชัย กิจบุญชู แห่งประเทศไทย ซึ่งนับเป็นพระคาร์ดินัลที่มีอาวุโสสูงสุดในด้านเวลา (seniority by time) ในหมู่คณะพระคาร์ดินัลทั่วโลก หรือ College of Cardinals ที่มีหน้าที่ร่วมโหวตเลือกพระสันตะปาปาองค์ถัดไป

การมีชื่อของพระคาร์ดินัลจากประเทศไทยในลำดับผู้อาวุโสที่สุด ทำให้หลายฝ่ายจับตามองถึงบทบาทที่อาจมีอิทธิพลต่อทิศทางของคริสตจักรโลกในอนาคต โดยเฉพาะในช่วงเวลาสำคัญของการกำหนดผู้นำทางจิตวิญญาณสูงสุดของคาทอลิกกว่า 1.3 พันล้านคนทั่วโลก

ทั้งนี้ คาดว่าการประชุมคอนเคลฟจะเริ่มต้นภายใน 15-20 วันนับจากการสิ้นพระชนม์ เพื่อให้บรรดาพระคาร์ดินัลจากทั่วโลกสามารถเดินทางมาร่วมประชุมได้ทัน โดยกระบวนการทั้งหมดจะจัดขึ้นในเขตพระราชวังวาติกัน และดำเนินการอย่างเคร่งครัดตามพระราชบัญญัติของคริสตจักร

คุณพ่อยอแซฟ ไพศาล โพสต์เฟซบุ๊ก J Phaisan Joseph ระบุว่า 

มีสื่อหลายสำนักลงว่า พระคาร์ดินัลไมเคิล มีชัย กิจบุญชู เป็นพระคาร์ดินัลที่อาวุโสที่สุด ในคณะพระคาร์ดินัล(College of Cardinals)ทั่วโลก และท่านจะเป็นผู้นำในพิธีรับตำแหน่งของพระสันตะปาปาพระองค์ใหม่ จึงอยากอธิบายเพื่อความเข้าใจที่ถูกต้อง

ตำแหน่ง พระคาร์ดินัล เป็นฐานันดร (hierarchy) ไม่ใช่ศีลบวช (Holy Orders) โดยพระสันตะปาปาจะเลือกผู้มารับตำแหน่งด้วยพระองค์เองอย่างอิสระ และไม่จำเป็นต้องเลือกจากพระสังฆราช แม้พระสงฆ์ก็สามารถถูกเลือกได้ หากผู้ถูกเลือกเป็นพระสงฆ์ เมื่อได้รับเลือกแล้วจะได้รับศีลบวชเป็นพระสังฆราช แต่เจ้าตัวอาจขอที่จะไม่รับศีลบวชขั้นนี้ได้ด้วยเหตุผลที่จำเป็น ดังเช่นพระคาร์ดินัล Raniero Cantalamessa, OFM Cap.

ในฐานันดรนี้ ยังแบ่งเป็น 3 ระดับ คือ

พระคาร์ดินัล-สังฆราช (Cardinal-Bishop)

พระคาร์ดินัล-สงฆ์ (Cardinal-Priest)

พระคาร์ดินัล-สังฆานุกร (Cardinal-Deacon)

โดยขึ้นกับพระสันตะปาปาว่าจะแต่งตั้งให้อยู่ในระดับใด และสามารถเลื่อนระดับได้โดยพระองค์เอง เช่น พระคาร์ดินัล Luis Antonio Tagle เมื่อครั้งแรกรับการแต่งตั้งในระดับสงฆ์ เมื่อไปทำหน้าที่ที่สมณกระทรวงประกาศพระวรสาร ได้ถูกเลื่อนจากระดับสงฆ์ เป็นระดับสังฆราช

และบรรดาพระคาร์ดินัลสังฆราชจะเลือกผู้ที่มีอาวุโส เพื่อให้พระสันตะปาปาผ่านความเห็นชอบ ให้ดำรงตำแหน่ง หัวหน้าคณะพระคาร์ดินัล (Dean of the College of Cardinals)

ส่วนพระคาร์ดินัลสงฆ์ที่มีอาวุโสที่สุด จะมีตำแหน่งหัวหน้า (Protopriest) โดยอัตโนมัติ เช่นเดียวกันกับพระคาร์ดินัลสังฆานุกร (Protodeacon)

ในพิธีเข้ารับตำแหน่ง (Inauguration) ของพระสันตะปาปา ซึ่งไม่ใช่ศีลบวชเช่นกัน หัวหน้าพระคาร์ดินัลสังฆานุกร Protodeacon) จะเป็นผู้สวมปัลลีอุม (Pallium) ให้พระองค์

จากนั้นหัวหน้าพระคาร์ดินัลสงฆ์ (Protopriest) จะกล่าวบทภาวนา

และหัวหน้าคณะพระคาร์ดินัล (Dean) จะสวมแหวนชาวประมง (Fisherman Ring) ให้พระองค์ เป็นลำดับสุดท้าย

เรื่อง อาวุโส (senior) ในบริบทเหล่านี้ นับที่ระยะเวลาการเป็นพระคาร์ดินัล เป็นหลัก ไม่ใช่นับอายุ

ดังนั้นตอนนี้ พระคาร์ดินัลมีชัย จึงเป็นพระคาร์ดินัลที่อาวุโสที่สุดในคณะพระคาร์ดินัลทั่วโลก ท่านได้รับการแต่งตั้งเมื่อ 2 กุมภาพันธ์ 1983 ซึ่งบรรดาพระคาร์ดินัลที่ได้รับการแต่งตั้งพร้อมท่านนั้น เหลือท่านเพียงผู้เดียวที่มีชีวิตอยู่ และท่านเป็นหัวหน้าพระคาร์ดินัลสงฆ์ ซึ่งจะทำหน้าที่อ่านบทภาวนาในพิธีเข้ารับตำแหน่งของพระสันตะปาปาพระองค์ใหม่ในคราวนี้

-ขอขอบคุณเฟซบุ๊ก J Phaisan Joseph