[Art Fair, Casino and Entertainment Complex]
เรือสำราญลอยล่องผ่านสายลมยามค่ำคืน เห็นแสงวิบวับอยู่ไกลลิบบนชายฝั่งฮาร์เบอร์ฟรอนต์ของฮ่องกง การเต้นรำกำลังคึกคักสุดเหวี่ยงบนดาดฟ้าเรือพร้อมแชมเปญรินเสิร์ฟเพื่อเฉลิมฉลองการเปิดตัว Art Basel Hong Kong (ABHK) งานแสดงศิลปะใหญ่สุดและน่าดึงดูดสุดในเอเชีย ที่มีทั้งงานเปิดตัว งานเลี้ยง การแสดง การพบปะสนทนา และการซื้อขายผลงานตลอดสัปดาห์
การซื้อขายงานศิลปะของเขตบริหารพิเศษฮ่องกงมีความพิเศษที่เป็นการค้าเสรี ทำให้ที่นี่คือสวรรค์สำหรับการซื้อขายงานศิลปะและธุรกิจศิลปะเรื่อยมา อย่างไรก็ดี ทุกอย่างกำลังจะเปลี่ยน อย่างที่ผู้แทนของสมาคมแกลลอรี่ ฮ่องกง (HKAGA) แสดงความคิด่เห็นว่าค่าขนส่งเพิ่มสูงขึ้นมาก สงครามการค้าของทรัมป์จะส่งผลกระทบต่อภาษี วัสดุ การขนส่ง และการลงทุนในงานศิลปะอย่างไม่อาจเลี่ยง
แม้ว่าภัยคุกคามจากสงครามการค้าจะทวีความรุนแรงขึ้น แต่ศูนย์การประชุมและนิทรรศการฮ่องกงก็ยังคึกคักไปด้วยกิจกรรมต่างๆ คลาคล่ำด้วยวีไอพี คนดัง นักสะสม ตัวแทนจำหน่าย ศิลปิน นักวิจารณ์ ผู้ใจบุญ และผู้ชมเต็มทางเดิน งานปีนี้มีแกลลอรี่ 240 แห่งจาก 42 ประเทศเข้าร่วม ครึ่งหนึ่งมาจากภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก แกลลอรี่ที่มีชื่อเสียงจากยุโรปและสหรัฐอเมริกา ได้แก่ Pace, Thaddeus Ropac, Mennour, Gagosian, Lisson, Hauser & Wirth, White Cube, Continua, Massimodecarlo และ Krinzinger แกลลอรี่จากเอเชีย ได้แก่ Richard Koh, Ames Yavuz, Bangkok CityCity, Flowers, Silverlens, ShangART, Tang และ TKG ที่ทางเข้างาน ABHK มีผลงานโดดเด่นของ Takashi Murakami ร่วมกับ Louis Vuitton ส่วนด้านในตรงโซน Encounters Artists ก็จะได้พบกับ Pacita Abad, Lu Yang, Liam Gillick และ Nadia Hernandez
ภายในงาน ABHK ปีนี้ M+ Museum จัดผลงานชุด The Hong Kong Jockey Club Series ในหัวข้อ Picasso for Asia: A Conversation แสดงภาพวาดและประติมากรรม 60 ชิ้นของ Picasso ร่วมกับผลงาน 80 ชิ้นของศิลปินเอเชียที่ได้รับแรงบันดาลใจจากปรมาจารย์ชาวสเปนผู้นี้ นิทรรศการ ของ Cindy Sherman และ Yasumasa Morimura แสดงให้เห็นถึงงานอันยอดเยี่ยมของพวกเขาผ่านภาพเหมือนตนเอง ทาง Hong Kong Museum of Art (HKMoA) จัดแสดงภาพวาดของ Cezanne และ Renoir ส่วนที่ Art Central งานจัดแสดงใหญ่ที่สุด ศิลปิน 500 คน ห้องประมูล Christie’s, Sotheby’s และ Bonthams จัดการขายภาพวาดของ Marc Chagal และ Jean-Michel Basquiat ในขณะที่ Phillips จัดงาน Sovereign Art Prize นอกเหนือจากห้องจัดแสดงของ H Queen ที่ Central แล้ว ยังมีนิทรรศการที่สร้างชีวิตชีวา เช่น งานของ Tenzing Rigdol ที่ Rossi & Rossi, The Golden Snail Series ของ จุฬญาณนนท์ ศิริผล ที่ Tomorrow Maybe และ Beauty Will Save the World ผลงานของศิลปินเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่น Vu Dan Tan, FX Harsono, Moe Satt และ Din Q Le จัดที่ 10 Chancery Lane Gallery
ในงาน ABHK มีการซื้อขายงานศิลปะที่โดดเด่นหลายชิ้น เช่น ภาพวาด Infinity Net ของ Yayoi Kusama ที่แกลเลอรี่ David Zwirner ขายไปในราคา 3.5 ล้านเหรียญสหรัฐ งานของ Felix Gonzales-Torres ได้ราคา 900,000 เหรียญสหรัฐ ทาง Thaddeus Ropac รายงานยอดขาย 6 ล้านเหรียญสหรัฐ รวมถึง Georg Baselitz และ Roy Lichtenstein Hauser & Wirth ขายประติมากรรมของ Louise Bourgeois ในราคา 2 ล้านเหรียญสหรัฐให้กับนักสะสมชาวจีน ทางแกลเลอรี่ Perrotin ขายภาพวาดของ Takashi Murakami ในราคา 1.3 ล้านเหรียญสหรัฐ ขณะที่ Tang Contemporary รายงานว่าภาพวาดของ Yue Minjun ขายได้ 1 ล้านเหรียญสหรัฐ
รางวัล MGM Discoveries Art Prize เพื่อยกย่องความคิดสร้างสรรค์และผลงานศิลปะที่สร้างสรรค์ ตกเป็นของ Shin Min และ Gallery 21 (โซล) ของเกาหลีใต้ รางวัลเงินสด 50,000 เหรียญสหรัฐ มอบให้กับ Min สำหรับผลงานของเธอที่สำรวจความเป็นจริงอันโหดร้ายของแรงงานบริการ เพศภาวะ และชนชั้น บริษัท MGM ซึ่งนำโดย Pansy Ho มุ่งเน้นส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ความคิดสร้างสรรค์ นวัตกรรม คาสิโน และความบันเทิงในมาเก๊า ที่น่าทึ่งคือ การเข้าร่วมงานของไทยได้รับการตอบรับเป็นอย่างดี ผลงานจิตรกรรมสองชิ้นของพินรี สัณฑ์พิทักษ์ ชื่อ Silver Offering (2003) ซึ่ง Ames Yavuz เป็นตัวแทนจำหน่าย ขายไปในราคา 175,000 เหรียญสหรัฐ ฤกษ์ฤทธิ์ ตีระวนิช จัดแสดงภาพ Freedom Cannot be Simulated ที่ Kurimanzuto และ Asians Must Eat Rice ที่ Pilar Corrias ด้านจิตรกรหนุ่มมากความสามารถ ชนาธิป ฉันท์วิภว ได้จัดแสดงผลงานครั้งแรกที่ Ames Yavuz ส่วน Bangkok CityCity จัดแสดงผลงานของ ธนัช ธีระดากร พร้อมแผงขายเสื้อยืด ของที่ระลึก และวิดีโอเกี่ยวกับเพลงประท้วง และที่ Tang Contemporary มีนิทรรศการเดี่ยวภาพวาดใหม่ของ Gongkan (กันตภณ เมธีกุล) ที่ดึงดูดนักสะสมชาวจีนจำนวนมาก ผลงาน 18 ชิ้นของเขาขายออกไปก่อนนิทรรศการจะเปิดเสียอีก เขาเปิดเผยว่า ดีใจที่ได้หันไปสนใจการต่อสู้ในประเด็นเกี่ยวกับค่านิยมเก่าของจีนและการข้ามเพศของเขา
ข่าวเปิดตัวหลังการรอคอยมายาวนานของ Dib International Contemporary Art Museum ซึ่งริเริ่มโดย เพชร โอสถานุเคราะห์ ผู้ล่วงลับ ได้รับการประกาศจาก ภูรัตน์ (แฌง) ลูกชายของเขาเอง ที่โรงแรมโรสวูด ต่อหน้าแขก VIP ได้แก่ Bernard Chan, Hoor Al Qasimi, Uli Sigg, Akiko Mikki และ Gregor Muir การสนทนาที่ ABHK ระหว่าง ภูรัตน์ และ Alan Ho เกี่ยวกับการอุปถัมภ์ โดยมีผู้เข้าชมเต็มห้อง ถือเป็นจุดเริ่มต้นอย่างดีสำหรับ Dib ซึ่งจะเปิดทำการวันที่ 20 ธันวาคมนี้ที่กรุงเทพฯ
ประเทศไทยในฐานะศูนย์กลางศิลปะและสถานบันเทิงครบวงจร
เมื่ออดีตนายกรัฐมนตรี เศรษฐา ทวีสิน ประกาศว่ากรุงเทพฯ จะเป็นศูนย์กลางศิลปะของเอเชีย โดยมีงานอาร์ตบาเซิลจัดแสดงศิลปะนานาชาติเป็นแหล่งท่องเที่ยวอีกแห่งหนึ่ง หลายคนจึงเฝ้าจับตามอง และแล้วสำนักงานส่งเสริมวัฒนธรรมสร้างสรรค์ไทย (THACCA) ในสมัยรัฐบาลแพทองธาร ชินวัตร ก็ได้ทุ่มเงินหลายร้อยล้านบาทผ่านแคมเปญซอฟต์พาวเวอร์ในด้านภาพยนตร์ อาหาร เทศกาล แฟชั่น การออกแบบ วรรณกรรม ศิลปะ ดนตรี และการแสดง เพื่อยกระดับอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ของไทย THACCA ยังได้อำนวยความสะดวกให้กับอุตสาหกรรมศิลปะโดยร่วมมือกับกรมสรรพากรลดภาษีศุลกากรจาก 10% เหลือ 0% เพื่อให้สามารถแข่งขันกับสิงคโปร์ เวียดนาม มาเลเซีย อินโดนีเซีย ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ และฮ่องกง แรงจูงใจและผลประโยชน์ต่างๆ เพื่อสนับสนุนนักสะสมและศิลปินท้องถิ่นในเรื่องการลดภาระด้านภาษีได้รับการตอบรับในเชิงบวก
เมื่อเดือนที่แล้ว THACCA ได้จัดงาน Global Soft Power Talks: The New Rules of Soft Power ร่วมกับ Lawrence Ho ซีอีโอของ Melco Resorts & Entertainment มาเก๊า นายกฯ แพทองธารได้กล่าวเปิดการเสวนาโดยวิทยากรชั้นนำ เช่น Alain Ducasse, Viviana Muscettola, Giuliano Peparini และ Mathieu Lehanneur มีการประกาศแผนการที่จะพาเยาวชนไทยที่มีความสามารถด้านความคิดสร้างสรรค์ไปเยี่ยมชมรีสอร์ตและสถานบันเทิงในมาเก๊าด้วย แล้วเหตุใดรัฐบาลจึงให้ความสนใจเป็นพิเศษกับข้อบังคับใหม่ของซอฟต์พาวเวอร์ในมาเก๊าล่ะ?
สแตนลีย์ โฮ มหาเศรษฐีชาวฮ่องกง-มาเก๊า เจ้าของคาสิโน 19 แห่งในมาเก๊า ได้รับการยกย่องว่าเป็นเจ้าพ่อและราชาแห่งการพนัน MGM และ Melco Resorts เป็นหนึ่งในบรรดาเอ็นเทอร์เทนเมนต์คอมเพล็กซ์ของตระกูลโฮ ที่รู้จักกันดีว่าเป็นสถานพักผ่อนครบวงจรที่พรั่งพร้อมด้วยสิ่งอำนวยความสะดวกด้านความบันเทิงและการเล่นเกม ส่วน City of Dreams ออกแบบโดยสถาปนิกผู้ล่วงลับ ซาฮา ฮาดิด ผสมผสานความบันเทิง กีฬาในร่ม การชอปปิ้งแบรนด์ดีไซเนอร์ การจัดแสดงศิลปะแบบดื่มด่ำ และร้านอาหาร มีการติดตั้งผลงานของ Murakami, Kaws, Mr. Doodle, Daniel Buren และ Zhao Zhao เป็นส่วนหนึ่งของแรงดึงดูดใจด้านศิลปะสำหรับผู้มาเยี่ยมชม
ไม่ว่าซอฟต์พาวเวอร์จะถูกมองว่าพันพัวกับคาสิโน การเล่นเกมพนัน และสถานบันเทิงครบวงจรหรือไม่ รัฐบาลไทยจำเป็นต้องอธิบายเจตนาของตนให้ชัดเจนต่อสาธารณชน ในการประท้วงเมื่อไม่นานนี้ต่อร่าง พ.ร.บ. สถานบันเทิงครบวงจร ประเด็นเกี่ยวกับบทบาทของซอฟต์พาวเวอร์ต้องถูกหยิบยกขึ้นมา เหตุแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ที่เพิ่งผ่านไป ตามด้วยสงครามการค้าของทรัมป์ ซอฟต์พาวเวอร์ของไทยได้รับผลกระทบอย่างหนัก ในช่วงเวลาสั้นๆ ข้อกำหนดใหม่ของซอฟต์พาวเวอร์ก็เปลี่ยนอีกครั้ง เราต้องระมัดระวังความผันผวนทางการเมืองและเศรษฐกิจที่จะเกิดรุนแรงและรวดเร็ว ไม่มีเวลาให้เล่นเพลินๆ หรือเสี่ยงดวงกับเกมแห่งโชคลาภอีกต่อไป เพราะผู้แพ้จะจมดิ่งลึกลงไปในน้ำเน่าที่มีแต่ของโสโครก
อภินันท์ โปษยานนท์
