สหรัฐส่ง 4 โบราณวัตถุ ประโคนชัย บุรีรัมย์ คืนแผ่นดินไทย หลังหายไป ตั้งแต่ปี 2507 รบ.ยันเป็นอีกก้าวสำคัญในการปกป้อง-รักษามรดกทางวัฒนธรรมของชาติ
เมื่อวันที่ 4 พฤษภาคม น.ส.ศศิกานต์ วัฒนะจันทร์ รองโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เปิดเผยความคืบหน้าเกี่ยวกับการติดตามโบราณวัตถุกลุ่มประโคนชัยกลับคืนสู่ประเทศไทย ว่า เมื่อวันที่ 26 เม.ย.ที่ผ่านมา สำนักงานสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ (Homeland Security Investigation – HSI) ของสหรัฐอเมริกา ได้รายงานข้อมูลให้กรมศิลปากรทราบว่า พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย เมืองซานฟรานซิสโก ได้ดำเนินการถอดถอนโบราณวัตถุไทยจำนวน 4 รายการ ออกจากทะเบียนพิพิธภัณฑ์โดยสมบูรณ์ เพื่อเตรียมส่งคืนประเทศไทย
น.ส.ศศิกานต์ กล่าวว่า โบราณวัตถุทั้ง 4 รายการ ประกอบด้วย พระโพธิสัตว์ 3 องค์ และพระพุทธรูป 1 องค์ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มประติมากรรมที่ค้นพบในพื้นที่อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ (ปัจจุบัน คือ อำเภอเฉลิมพระเกียรติ) และถูกลักลอบนำออกนอกประเทศตั้งแต่ปี พ.ศ. 2507 ภายหลังพบว่าโบราณวัตถุเหล่านี้ถูกลักลอบขุดไปจากปราสาทเขาปลายบัด 2 ซึ่งคณะกรรมการติดตามโบราณวัตถุในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทย จึงได้จัดทำข้อมูลโบราณวัตถุกลุ่มประโคนชัยที่เก็บรักษาในพิพิธภัณฑ์ของสหรัฐฯ และประสานงานกับเจ้าหน้าที่สืบสวน สำนักงานสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ ช่วยดำเนินการติดตามกลับคืนสู่ประเทศไทยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2560 เป็นต้นมา
น.ส.ศศิกานต์ กล่าวต่อว่า คณะกรรมการของพิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ได้เริ่มกระบวนการถอดถอนโบราณวัตถุออกจากทะเบียนของพิพิธภัณฑ์ในขั้นต้น เมื่อปลายเดือนกันยายน 2567 ต่อมาได้เปิดรับฟังความคิดเห็นจากผู้มีส่วนได้เสีย และรวบรวมข้อมูลหลักฐานเพิ่มเติมภายในระยะเวลา 6 เดือน ก่อนที่จะมีการประชุมครั้งสุดท้ายของคณะกรรมการพิพิธภัณฑ์ฯ ซึ่งมีมติเป็นเอกฉันท์เมื่อวันที่ 22 เม.ย.ที่ผ่านมา ให้ถอดถอนโบราณวัตถุดังกล่าวออกจากทะเบียนพิพิธภัณฑ์อย่างสมบูรณ์ โดยกรมศิลปากร จะประสานงานร่วมกับสำนักงานสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ สถานกงสุลใหญ่ ณ นครลอสแอนเจลิส และพิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ซานฟรานซิสโก เพื่อกำหนดแนวทางและขั้นตอนการส่งมอบโบราณวัตถุทั้ง 4 รายการกลับมายังประเทศไทยต่อไป
“การส่งคืนโบราณวัตถุกลุ่มประโคนชัยในครั้งนี้ ถือเป็นอีกก้าวสำคัญในการปกป้องและรักษามรดกทางวัฒนธรรมของชาติให้กลับคืนสู่มาตุภูมิอย่างสมเกียรติ รัฐบาลไทยขอยืนยันถึงเจตนารมณ์อันแน่วแน่ในการติดตามและนำโบราณวัตถุที่ถูกลักลอบนำออกนอกประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทยอย่างต่อเนื่อง เพื่อปกป้อง รักษา และสืบทอดมรดกทางวัฒนธรรมของชาติให้คงอยู่คู่แผ่นดินไทยอย่างยั่งยืนตลอดไป” น.ส.ศศิกานต์ กล่าว
