จากกรณี กองทัพบก รายงานเหตุปะทะระหว่างทหารไทยและกัมพูชา ที่บริเวณช่องบก จ.อุบลราชธานี เมื่อวันที่ 28 พ.ค. 68 ที่ผ่านมา ภายหลังได้รับรายงานว่า ทหารกัมพูชาได้วางกำลังสร้างฐานที่มั่นในพื้นที่อ้างสิทธิ์ ก่อนที่ฝ่ายไทยเข้าพูดคุยเจรจา แต่จากนั้นไม่นานทหารกัมพูชาได้เริ่มใช้อาวุธ จึงมีการตอบโต้กันนานกว่า 10 นาที กระทั่งมีการประสานงานและตกลงหยุดยิง แต่ถึงอย่างนั้น ยังคงเกิดความคุกรุ่นระหว่าง 2 ประเทศ และอาจนำไปสู่ความรุนแรงในอนาคตได้

วันนี้ (5 มิ.ย. 68) อีจัน จะพาทุกคนไปทำความรู้จัก “ช่องบก” หรือสามเหลี่ยมมรกต จุดเริ่มต้นของสถานการณ์อันวุ่นวาย ระหว่างไทยและกัมพูชา ในปัจจุบัน

สำหรับ ช่องบก หรือ สามเหลี่ยมมรกต (Emerald Triangle) เป็นพื้นที่รอยต่อระหว่างชายแดนทั้งหมด 3 ประเทศ ได้แก่ ไทย ลาว และกัมพูชา โดยมีพื้นที่ประมาณ 12 ตารางกิโลเมตร สำหรับพื้นที่ส่วนที่อยู่ในประเทศไทยคือ พื้นที่ในอุทยานแห่งชาติภูจองนายอย อำเภอน้ำยืน จังหวัดอุบลราชธานี รวมถึงพื้นที่ในเขตประเทศลาว คือ เมืองมูลประโมกข์ แขวงจำปาศักดิ์ และพื้นที่ในประเทศกัมพูชา คือ เมืองจอมกระสานต์ จังหวัดพระวิหาร 

อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันบริเวณสามเหลี่ยมมรกต ถูก 1 ใน 3 ประเทศชายแดน ได้แก่กัมพูชา อ้างสิทธิพื้นที่ทั้งหมด จนรุกล้ำเข้ามาในเขตแดนของไทยและลาว จนทำให้เกิดข้อพิพาทขึ้น

 

ช่องบก หรือสามเหลี่ยมมรกต ถือเป็นความร่วมมือทางเศรษฐกิจระหว่าง 3 ประเทศ โดยเริ่มขึ้นในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2543 จากการที่นายกรัฐมนตรีกัมพูชา (ขณะนั้น) เป็นผู้เสนอ ซึ่งฝ่ายคณะรัฐมนตรีไทยได้มีมติอนุมัติในปี พ.ศ. 2545 และดำเนินการเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน พร้อมมี 2 หน่วยงานที่รับผิดชอบคือ กระทรวงการต่างประเทศ และกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา รวมถึงได้รับความช่วยเหลือจากหน่วยงานระดับนานาชาติที่เกี่ยวข้อง เช่น องค์การการท่องเที่ยวโลก (World Tourism Organization) และ UNDP เป็นต้น
 

ส่วนที่มาของ “สมรภูมิช่องบก” เกิดขึ้นในช่วงเดือนมกราคม พ.ศ.​ 2528 – เดือนธันวาคม พ.ศ.​ 2530 ซึ่งเป็นสงครามระหว่างกองทัพไทยกับกองทัพเวียดนาม โดยควบคุมพื้นที่กัมพูชา (ในขณะนั้น) ทางเวียดนามได้รุกล้ำเข้ามาในพรมแดนไทย และสุดท้ายกองทัพไทยสามารถขับไล่ทหารเวียดนามกลับไปได้ แต่ต้องสูญเสียกำลังทหาร 109 นาย และบาดเจ็บ 664 นาย

และล่าสุดวันที่ 28 พฤษภาคา 2568 ที่ผ่านมา เกิดข้อพิพาทพรมแดนระหว่างไทยและกัมพูชา บริเวณใกล้หมู่บ้านมอโรคอต ในจังหวัดพระวิหาร ทางตะวันตกเฉียงเหนือของกัมพูชา ส่งผลให้ทหารกัมพูชาเสียชีวิต 1 นาย

โดยเจ้าหน้าที่กัมพูชา ระบุถึงเหตุการณ์ดังกล่าว เริ่มต้นขึ้นเมื่อกองทหารกัมพูชาได้ทำการลาดตระเวนตามปกติตามแนวชายแดน ก่อนที่จะถูกฝ่ายไทยเปิดฉากยิง ขณะที่กองทัพไทยระบุว่า ทหารกัมพูชาได้เข้าไปในพื้นที่พิพาทและเปิดฉากยิงทหารไทยก่อน ขณะอยู่ระหว่างการเจรจา