इराणचे सर्वोच्च नेते अयातुल्ला अली खामेनेई यांनी शुक्रवारी देशाला संबोधित केलं. यावेळी त्यांनी इस्रायली हल्ल्याचा बदला घेणार, असं ठणकावून सांगितलं. या दरम्यान इराणने इस्रायलच्या दिशेने शेकडो मिसाइल्स डागली. सैन्य प्रत्युत्तरासाठी तयार आहे असं खामेनेई यांनी सांगितलं. “इस्रायलने हल्ला केला आणि सगळं संपलं असं समजू नका. त्यांच्या या गुन्ह्यानंतर आम्ही त्यांना सुरक्षित राहू देणार नाही” असं अयातुल्ला अली खामेनेई म्हणाले. ही लढाई इराण आणि इस्रायलमधली आहे, पण पाकिस्तानचे पंतप्रधान शहबाज शरीफ यांचं टेन्शन वाढलं आहे.

इस्रायलच्या हल्ल्यानंतर पाकिस्तानचे पंतप्रधान शहबाज शरीफ यांनी वाढत्या तणावाबद्दल चिंता व्यक्त केली. “आम्ही आंतरराष्ट्रीय समुदाय आणि संयुक्त राष्ट्राला आवाहन करतो की, जागतिक शांतता धोक्यात आणणारी कुठलीही घडामोड रोखण्यासाठी तात्काळ पावलं उचला” असं पाकिस्तानने म्हटलं. शहबाज यांनी अशीच ही चिंता व्यक्त केलेली नाही, त्यामागे तीन मोठी कारणं आहेत.

पहिलं कारण

इराणमध्ये यात्रेसाठी गेलेल्या पाकिस्तानी नागरिकांना सुरक्षित परत आणण्याचे पाकिस्तानी पंतप्रधान शहबाज शरीफ यांनी संबंधित अधिकाऱ्यांना आदेश दिले आहेत. पंतप्रधानांच्या निर्देशानंतर उपपंतप्रधान आणि परराष्ट्र मंत्री इशाक डार यांच्या परराष्ट्र मंत्रालयाने तात्काळ पावलं उचलली आहेत. त्यांनी तेहरानमधील पाकिस्तानी दूतावासाला इराणमधील पाकिस्तानी नागरिकांना सर्व सुविधा प्रदान करण्याचे निर्देश दिले आहेत.

वर्तमान स्थितीत इराणमध्ये 5,000 पाकिस्तानी जायरीन उपस्थित आहेत. सूत्रांनी सांगितलं की, इराणला जाणाऱ्या तीर्थयात्रींची संख्या सतत कमी-जास्त होत असते. बहुतांश यात्रेकरु इराणमधील आपल्या प्रवासात पाकिस्तानी दूतावासाशी संपर्क ठेवत नाहीत. संकट परिस्थितीत अशा यात्रेकरुंचा शोध घेणं अवघड होऊन बसतं.

वर्तमान स्थितीत पाकिस्तानी परराष्ट्र मंत्रालयाने आपल्या नागरिकांना इराण आणि इराक दौऱ्याचा पूनर्विचार करण्याचा सल्ला दिला आहे.

दुसरं कारण

पाकिस्तान आणि इराणने द्विपक्षीय व्यापार 10 अब्ज डॉलरपर्यंत नेण्यासाठी एक MOU वर स्वाक्षरी केली आहे. मागच्या आर्थिक वर्षात पाकिस्तान आणि इराणमधील व्यापार 2.8 बिलियन डॉलर पर्यंत पोहोचला. पाकिस्तान चेंबर्स ऑफ कॉमर्स अँड इंडस्ट्री फेडरेशन आणि इराणच्या मशहद चेंबर ऑफ कॉमर्स अँड इंडस्ट्री दरम्यान एक उच्चस्तरीय बैठकीत MOU वर स्वाक्षरी झाली. बैठकीदरम्यान इराणने व्यापार वीज शुल्क कमी करणं आणि व्यापाराची प्रक्रिया अधिस सहज सोपी करण्याचं पाकिस्तानला आश्वासन दिलं होतं. अशावेळी इराण-इस्रायल युद्ध झाल्यास पाकिस्तानच व्यापार वाढवण्याच स्वप्न धुळीस मिळेल. आधीच ते आर्थिक संकटाचा सामना करतायत.

तिसरं कारणं

पाकिस्तानची सीमा इराणला लागून आहे. त्यांनी जाहीरपणे इराणला साथ दिली नाही, तर इराणसोबतचे संबंध बिघडतील आणि इराणला साथ दिली, तर अमेरिकेची नाराजी ओढवून घ्यावी लागेल.