วันที่ 26 มิ.ย.68 นายวันมูหะมัดนอร์ มะทา ประธานรัฐสภา และประธานสภาผู้แทนราษฎร เปิดเผยผลการเยือนสาธารณรัฐประชาชนจีนอย่างเป็นทางการ และการเยือน เขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์ ระหว่างวันที่ 25-26 มิ.ย.68

ประธานรัฐสภา กล่าวว่า การมาเยือนซินเจียงพบว่ามีความเปลี่ยนแปลงไปมากในรอบ 27 ปี ไม่คาดคิดว่า จากเมืองเล็กๆที่เศรษฐกิจไม่ดี นักท่องเที่ยวน้อย แต่ปัจจุบันสนามบินใหญ่โต มี 3 เทอมินอล รองรับนักท่องเที่ยวได้ 50 ล้านคนต่อไป และมีนักท่องเที่ยว 20 กว่าล้านคนในปีที่ผ่านมา

"เขาลงทุนในด้านการท่องเที่ยวมาก ผมเชื่อว่ามณฑลนี้จะกลายเป็นมณฑลสำคัญของจีนอย่างแน่นอน เพราะมีทรัพยากรธรรมชาติที่พบหลายอย่าง เช่น น้ำมัน แก๊ส ธรรมชาติ ถ่านหิน พัฒนาให้เป็นเมืองที่มีอุตสาหกรรม แต่ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม  เฉพาะในเมืองซินเจียงส่งเสริมปลูกต้นไม้อย่างมาก จากเมืองทะเลทราย เพื่อป้องกันพายุทะเลทราย เขาจะปลูกเพิ่มขึ้นทุกปี ถือเป็นนโยบายของรัฐบาล และซินเจียง เขาลงทุนมากในการพัฒนาที่ท่องเที่ยว เฉพาะซินเจียงในปีนี้ มีสนามบินสำหรับรับนักท่องเที่ยว 28 สนามบิน เพราะห่างจากปักกิ่งบิน 4 ชม.และมีรถไฟความเร็วสูง ใช้เวลา 10 ชม.ไปปักกิ่งและซีอาน จากเดิมรถไฟธรรมดาใช้เวลา 4 วัน จะเห็นว่าการพัฒนาเดินไปด้วยความรวดเร็วมาก"

ประธานรัฐสภา เปิดเผยว่า ประธานาธิบดี สีจิ้นผิง เป็นประธานาธิบดีครั้งที่ 3 ได้เดินทางมาซินเจียง 3 ครั้ง ท่านให้ความสำคัญเพราะพ่อเคยทำงานที่ซินเจียง เคยเป็นเลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์จีนในเขตซินเจียงมาแล้ว จะเห็นได้ว่าที่สภาฯซินเจียงมีรูปพ่อของท่านสีจิ้นผิงอยู่ด้วย และตนชอบนโยบายที่เลขาธิการพรรคคอมมิวนิตส์จีนประจำซินเจียงคนปัจจุบัน นายหม่า ชิงรุ่ย ได้ยกนโยบายของท่านสีจิ้นผิง ที่ว่า การพัฒนาที่ไปเร็วประกอบด้วย 3 อย่าง การพัฒนา การเชื่อมั่นจิตใจซึ่งกันและกัน และ ต้องปลอดภัย หมายถึงปลอดถัยจากการก่อการร้าย จากโลกของภัยพิบัติ

"ท่านสีจิ้นผิงให้คำขวัญที่สภา ซินเจียงว่า ซินเจียงต้องมีความมุ่งมั่นในการพัฒนาประเทศ รักกันกอดกัน เหมือนลูกทับทิม  เพื่อความมั่นคงยั่งยืนของการพัฒนาซินเจียง และบุคคลที่เป็นเลขาธิการพรรคที่นี่ เคยเป็นผู้ว่ากวางตุ้ง เซินเจิ้น และกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีน แและเป็นคนพื้นเมืองขชองซินเจียง ซึ่งสำคัญเพราะต้องมีส่วนในการพัฒนด้วย เช่น ผู้ว่าของซินเจียง ประธานสภาฯที่เป็นผู้หญิง ก็เป็นคนซินเจียง"

ประธานรัฐสภา เปิดเผยว่า วันนี้ไปดูสภาประชาชนแห่งชาติประจำซินเจียง ซึ่งประกอบด้วยสมาชิกที่เป็นสมาชิกมณฑล 550 คน และสมาชิกจะมีการประชุมประจำปี ก็ต้องให้สมาชิกสภาท้องถิ่นจาก 8 เมือง มาร่วมประชุมใหญ่ประจำปีของสภาซินเจียง ประกอบด้วย 1,100 คน

นายวันมูหะมัดนอร์ กล่าวว่า การมาซินเจียงคุ้มค้ามาก เราพูดกันแบบให้ความมั่นใจว่าไทยและจีนไม่ทิ้งกัน ไม่ว่าจะเกิดปัญหาใดๆ เศรษฐกิจความมั่นงและชายแดน เราให้ความมั่นใจกับจีนและให้เขาให้ความมั้่นใจว่า เขาเป็นเพื่อนเรา ไม่ว่าจะปัญหาอะไร ที่จะดูแลทุกครั้งที่เรามีปัญหา เป็นเรื่องที่ดี ความเป็นเพื่อน ที่จะดูแลซึ่งกันและกัน และมาฉลอง 50 ปี และความสัมพันธ์ไทย-จีน เหมือนคู่แต่งงานกันมา 50 ปี ไม่มีปัญหา มีแต่จะสร้างครอบครัวที่มั่นคง และที่ซินเจียง เขากำลังจะจัดงานฉลอง 70 ปี ของการปกครองตนเอง ที่มาร่วมกับจีน เขาดูแลมากในเรื่องการดูงานต่างๆ

ประธานรัฐสภา ได้เปิดเผยถึงการพบปะผู้นำศาสนาอิสลาม ได้เยี่ยมชมวิทยาลัยอิสลาม และมัสยิด ซึ่งพบว่ารัฐบาลกลางของจีน สนับสนุนในด้านกิจการศานา แต่ไม่ให้มีการโฆษณาประชาสัมพันธ์ เพราะระบอบคอมมิวนิสต์มีหลากหลายศาสนา จะไม่ประชาสัมพันธ์ ทุกศาสนาทำในกรอบที่ไม่ขัดรัฐธรรมนูญ เช่นที่ซินเจียง วิทยาลัยอิสลาม ที่เมืองอรุมชีมี 2 แห่ง รวม 1,200 คน มีเครือข่ายอีก 8 แห่งในเมืองใหญ่ 

"ข้อแตกต่างการศึกษาศาสนาอิสลาม บ้านเรา มีทั้งผู้หญิงผู้ชายเรียน แต่ที่นี่มีแต่ผู้ชาย ส่วนผู้หญิงเรียนที่บ้าน ซึ่งผู้ชายให้เรียนเพื่อเป็นอิหม่าม ตามตำบลและหมู่บ้านต่างๆ ได้รับค่าตอบแทนจากรัฐบาลกลาง รัฐบาลท้องถิ่น มีความเป็นอยู่ดีพอสมควร เช่น วิทยาเขตใหม่ของซินเจียง สร้างมัสยิด สร้างวิทยาลัย หอพัก โรงยิม แสดงว่าเขาไม่ได้ทอดทิ้ง ครู และ อาจารย์ที่นี่ได้รับเงินจากรัฐบาล นักเรียนไม่ต้องเสียค่าเทอม ได้เงิน ประจำเดือน อีก คนละ 400 หยวน เป็นเบี้ยเลี้ยง เป็นตัวอย่างที่ดี ฝึกให้เด็กขยันมีวินัย ถ้าไม่เสียคะแนนวินัย เรียนดี จะมีรางวัลเพื่อจูงใจเด็ก ถ้าเรียนจบ 100-200 คน ก็ได้เงินรางวัลเป็นหมื่นหยวน ถ้าจะเป็นครู ก็จะมีการจ้างไปสอน"

ประธานรัฐสภา กล่าวย้ำว่า สิ่งที่เป็นประโยชน์กับไทยในการมาเยือนครั้งนี้ คือมาสร้างคามไว้เนื้อเชื่อใจกันในยามที่เรามีปัญหาเศรษฐกิจ และชายแดน เขาไม่สนับสนุนเรื่องสีเทาทั้งหลาย การจะมาเปิดบ่อน พนันออนไลน์ คอลเซ็นเตอร์ ทั้งหมดจีนให้ความร่วมมือในการปราบปราม และร่วมกันแก้ไขปัญหา