आता देशभरातील शाळांमध्ये आरोग्याबद्दल आता गांभीर्य वाढत आहे. विशेषत: दिल्ली शाळांमध्ये मुलांच्या अन्नाची सवय सुधारण्यासाठी अनेक ठोस पावले उचलली जात आहेत. सीबीएसईच्या अलीकडील सूचनांनुसार, चरबी, तेल आणि साखरेच्या दुष्परिणामांबद्दल शाळांमध्ये माहिती बोर्ड स्थापित केले जात आहेत. बर्‍याच शाळा मुलांचे अन्न पर्याय आणि त्यांचे विचार बदलण्याचा प्रयत्न करीत आहेत.
दिल्लीचा फूड कन्सल्टंट प्रीती बाली या बदलाचा एक महत्त्वाचा दुवा आहे. त्याने सहा खासगी शाळांसाठी निरोगी आणि स्वादिष्ट मेनू तयार केला आहे. बाली म्हणतात, “जर मुले खायला उत्साही असतील तर ते मैदा आहे की नाही हे विचारत नाही.” त्याच्या मेनूमध्ये मिलेट बर्गर, हँग टेर -मेड कोलालो, होममेड चिप्स आणि ताज्या मेडिट्रेनियन डिप्सचा समावेश आहे. त्यांचा उद्देश मुलांना निंदा न करता चांगले पर्याय प्रदान करणे आहे, जेणेकरून ते स्वत: चांगल्या निवडी करू शकतील.
आयटीएल पब्लिक स्कूलमध्ये, विद्यार्थ्यांमध्ये अन्नाबद्दल जागरूकता वाढत आहे. शालेय समन्वयक रितू शर्मा म्हणतात की अलीकडेच शिमला सहलीवर गेलेल्या 12 व्या विद्यार्थ्यांनी इन्स्टंट नूडल्ससारख्या गोष्टी खाल्ल्या नाहीत, परंतु शाळेने सुचविलेले निरोगी पर्याय निवडले. अन्न संबंधित क्रियाकलाप आणि शाळेत वैद्यकीय तपासणीसारख्या प्रयत्नांमुळे मुलांच्या सवयींमध्ये सकारात्मक बदल होत आहेत. 9 व्या आणि 10 व्या समन्वयक असलेल्या समना गोस्वामीचा असा विश्वास आहे की या चरणांनी शारीरिक आणि मानसिक आरोग्य सुधारले आहे.
ममता मॉडर्न स्कूलची मुख्याध्यापिका शालिनी चौधरी म्हणते की तिचा मुलगा एक दिवस म्हणाला, “आई, उद्या लोणचे देऊ नका.” हे ऐकून, त्याला समजले की शाळा आणि मित्रांनी मुलांवर किती गहन आहे. त्याची शाळा आता 'फळ आणि भाजीपाला दिवस' मध्ये आयोजित केली गेली आहे आणि साखर -भांडी बसविली गेली आहेत. प्राथमिक वर्गात पालकांचा प्रभाव असतो, तर मध्यम शाळेतील मैत्री आणि शिकवणीचे वेळापत्रक मुलांच्या आवडी आणि नापसंतांवर परिणाम करतात.
डीपीएस मथुरा रोड आणि श्री वेंकटेश्वर इंटरनॅशनल स्कूल यासारख्या संस्था यापुढे मुलांच्या निवडीकडे दुर्लक्ष करीत नाहीत, परंतु ती सुधारत आहेत. डीपीएसमध्ये राजमा तांदूळ, राईस पास्ता आणि ताक सारख्या डिशेस दिली जात आहेत. आठवड्यातून एकदा, फ्रेंच फ्राईसारख्या मुलांच्या निवडीच्या गोष्टी दिल्या जातात, परंतु इतर दिवसांमध्ये निरोगी अन्नावर जोर दिला जातो. श्री वेंकटेश्वर स्कूलमधील मोबाइल कॅन्टीन दररोज वेगवेगळ्या वर्गांच्या बाहेर होतो, जेणेकरून सर्व मुले निरोगी पर्यायांपर्यंत पोहोचू शकतील. मुले म्हणतात की त्यांना कमीतकमी शिकवणी आणि थकवा दरम्यान शाळेत योग्य अन्न मिळत आहे.
निरोगी टिफिन आठवडा, जागरूकता प्रकल्प आणि दंत आरोग्य यासारख्या शाळांमधील आरोग्य देखील अभ्यासात समाविष्ट केले जात आहे. राजमा तांदूळ, इदली सांभार यासारख्या भारतीय पाककृतीची सेवा अ‍ॅमिटी स्कूल, साकेत येथे केली जात आहे. बर्‍याच मुलांचा असा विश्वास आहे की त्यांनी हळूहळू गोड अन्न कमी केले आहे. डॉक्टरांचा असा विश्वास आहे की लहानपणापासूनच मुलांमध्ये निरोगी सवयी ठेवणे आवश्यक आहे, कारण चुकीचे खाणे आणि स्क्रीन टाइम संयोजनामुळे बर्‍याच रोगांचा धोका वाढला आहे. तज्ञांचे मत आहे की बंदी नाही, परंतु पर्याय द्यावेत.
