फुफ्फुसाचा कर्करोग हा एक रोग म्हणून फार पूर्वीपासून आहे जो प्रामुख्याने पुरुषांवर परिणाम करतो, मुख्यत्वे त्यांच्या तंबाखूच्या वापराच्या उच्च दरामुळे आणि निरर्थक खर्चामुळे. ऐतिहासिकदृष्ट्या, सिगारेटचे धूम्रपान आणि औद्योगिक कामाच्या वातावरणासारख्या पुरुष-वर्चस्व असलेल्या सवयींनी या विश्वासाला हातभार लावला आहे. तथापि, गेल्या काही वर्षांमध्ये, आरोग्य तज्ञांनी स्त्रियांमध्ये फुफ्फुसांच्या कर्करोगाच्या घटनांमध्ये स्थिर वाढ केल्यामुळे एक गजर वाढविला आहे.
ही वाढ केवळ प्रासंगिक नाही. बदलत्या जीवनशैली, धूम्रपान न करता तंबाखूजन्य पदार्थांचा वाढता वापर आणि घरातील वायू प्रदूषणासारख्या पर्यावरणीय घटकांमुळे महिलांना तुलनात्मक धोका निर्माण होत आहे. ग्रामीण भागात, विशेषत: स्त्रिया बर्‍याचदा पारंपारिक पाककला पद्धतींमुळे किंवा घरात निष्क्रीय धूम्रपान करण्यापासून हानिकारक धूर असतात. या जोखमीच्या घटकांवर वारंवार आच्छादित केले जाते, ज्यामुळे उशीरा निदान आणि उपचार कमकुवत होते, असे म्हणतात डॉ मानव मंचांडा, संचालक व प्रमुख – श्वसन, गंभीर काळजी आणि स्लीप मेडिसिन, एशियन हॉस्पिटल.
“पुरुषांमध्ये फुफ्फुसाचा कर्करोग हा सामान्यत: अधिक प्रमाणात असल्याचे मानले जाते, परंतु स्त्रियांमध्ये अशा प्रकारच्या घटनांमध्येही वाढ होत आहे,” असे डॉ मानव मंचांड म्हणतात.
त्यांच्या मते, भारतात, जे आहे जगातील द्वितीय-एलआरजीएस तंबाखूचा वापरकर्ता, बॉट पुरुष आणि स्त्रियांमध्ये फुफ्फुसांच्या कर्करोगाची घटना वाढत आहे. ते स्पष्ट करतात, “पुरुष अजूनही अधिक धूम्रपान करीत असल्याने असे दिसते की त्यांच्यात फुफ्फुसांच्या कर्करोगाचा जास्त धोका आहे. मूवर, आम्ही बर्‍याचदा चुकतो की स्त्रिया, घरगुती धूम्रपान करणारे निष्क्रीय धूम्रपान करणारे म्हणून, विशेषत: ग्रामीण भागातही बीसीई बळी पडू शकतात.”
तो पुढे म्हणतो, “लाकूड पाककला, घरातील वायू प्रदूषण आणि सतत घरातील धुराचे प्रदर्शन या रोगाची घटना वाढत असलेले सर्व चल आहेत. तंबाखूचा वापर, विशेषत: सुपारी आणि गुट्कामध्येही त्यांच्यात हळूहळू वाढत आहे. ”
डॉ. मंचांडा देखील गैरवर्तनाच्या समस्येवर प्रकाश टाकतात, ज्यामुळे बर्‍याचदा विलंबित उपचार होतो. तो म्हणतो, “सतत खोकला किंवा डिस्पेनिया सारखी लक्षणे सामान्यत: क्षयरोगाने संबद्ध म्हणून पाहिले जाते. हे फक्त नंतरच्या टप्प्यावरच आहे, जेव्हा विशेषत: रुग्ण तज्ञ किंवा कर्करोगाच्या रुग्णालयांपर्यंत पोहोचतात, हा रोग आढळतो सीटी किंवा इतर चाचण्या,
“ग्रामीण भागातील या रोगाविषयी जागरूकता निर्माण करणे, लवकरात लवकर स्क्रिनिंगसाठी सुविधा बसविण्याबरोबरच लवकर शोधणे आणि अधिक चांगले पलीकडे जाण्याची सुनिश्चित करण्यात बरेच पुढे जाऊ शकते.”
