ประจวบคีรีขันธ์ จานเด็ด 77 จังหวัด “ปูใบ้แกงกะทิขลุกขลิก” เมนูวิถีชาวประมงบ้านหนองข้าวเหนียว “หาปูใบ้ในซั้งไม้ไผ่” สู่อาหารพื้นบ้านรสเด็ด

จานเด็ด 77 จังหวัด วันนี้ เจริญ อาจประดิษฐ์ ผู้สื่อข่าว จ.ประจวบคีรีขันธ์ พาลงพื้นที่ทะเลบ้านหนองข้าวเหนียว อ.สามร้อยยอด จ.ประจวบคีรีขันธ์ พบกับ “ลุงกลิ้ง” นายสิงห์ทอง หรือลุงกลิ้ง ชายวัย 74 ปี อาชีพชาวประมงพื้นบ้าน ชวนลงพื้นที่ ร่วมสัมผัสวิถีชีวิตของชุมชนที่ผูกพันกับธรรมชาติมานาน

พาเดินลุยน้ำทะเลตื้นๆ ไปยังแหล่งที่เรียกว่า “ซั้งไม้ไผ่” ที่ชาวบ้านช่วยกันปักไว้ในทะเล เพื่อเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยและเพาะพันธุ์ของหอยแมลงภู่ และสัตว์น้ำทะเลหลากหลายชนิด เมื่อถึงฤดูหอยแมลงภู่โตเต็มวัย จะเก็บมาขายเป็นรายได้เลี้ยงครอบครัว ไม่เพียงแต่หอยแมลงภู่ แต่ยังเป็นที่ซ่อนตัวของปูใบ้ และสัตว์ทะเลขนาดเล็ก

ส่วนการจับ ปูใบ้ และ ดักปลา เป็นกิจกรรมที่ทำควบคู่เพื่อยังชีพ ซึ่งลุงกลิ้งและครอบครัวก็ยึดถือวิถีชีวิตเช่นนี้มายาวนานอยู่อย่างพอเพียง กินอยู่กับสิ่งที่ธรรมชาติมีให้ ระหว่างช่วงที่น้ำทะเลลด ลานดินโคลนที่เคยจมอยู่ใต้น้ำจะเผยให้เห็นซั้งไม้ไผ่นับร้อยกระบอกโผล่ขึ้นเหนือน้ำ

เวลาต่อมา นางสาว วาสนา สิงห์ทอง ลูกสาวของลุงกลิ้ง พาลุยน้ำเดินตามแนวไม้ไผ่เพื่อสาธิตการหาปูใบ้ อุปกรณ์ที่ใช้มีเพียงแค่ ถุงมือ กับ เหล็กเส้นดัดเป็นตะขอเกี่ยว โดยวิธีหาคือค่อย ๆ สอดตะขอลงไปในรูไม้ไผ่ทีละกระบอก หากมีปูใบ้อาศัยอยู่ในนั้น เมื่อสัมผัสตะขอ ปูก็จะหนีบตะขอไว้แน่น ก่อนจะถูกดึงออกมาอย่างชำนาญ ส่วนลุงกลิ้ง นำลอบดักปลาไปวางอีกด้านหนึ่ง

หลังเสร็จสิ้นภาระกิจออกหาวัตถุดิบทำจานเด็ด จากนั้นได้มีโอกาสเข้าครัวกับครอบครัวลุงกลิ้ง ที่เตรียมปรุงเมนูพิเศษขึ้นชื่อ “ปูใบ้แกงกะทิขลุกขลิก”เ ป็นเมนูพื้นบ้านหากินอยู่ในปัจจุบัน

ขั้นตอนแรกเริ่มจากการนำปูใบ้มาล้างให้สะอาด จากนั้นสับปูครึ่งตัวพอให้เครื่องแกงเข้าเนื้อ เตรียมกระทะตั้งไฟกลาง เท หัวกะทิสด ที่คั้นเองลงไปพอประมาณ แล้วใส่พริกแกงเผ็ดตำเอง สูตรเฉพาะของครอบครัว ค่อย ๆคนให้ละลายทั่วกระทะ ใส่กะปินิดหน่อย

เมื่อน้ำกะทิเดือดและเริ่มแตกมันสาดกลิ่นหอมฟุ้งไปทั่วบ้าน ก็นำปูใบ้ลงผัดคลุกเคล้าให้ทั่ว ราดด้วยน้ำใข่เพิ่มความเข้มข้น ปรุงรสตามใจชอบ เคี่ยวไปเรื่อย ๆ จนน้ำแกงขลุกขลิก ไม่แห้งเกินและไม่ชุ่มจนเกินไป ก่อนยกขึ้นจากเตา ซอย ใบมะกรูดบาง ๆ โรยหน้าเพิ่มกลิ่นหอม เสิร์ฟพร้อมข้าวสวยร้อน ๆ หรือรับประท่านกับเส้นขนมจีนอร่อยสุด ๆ

ถึงแม้เมนู “ปูใบ้แกงกะทิขลุกขลิก” จะดูเรียบง่าย แต่สิ่งที่เติมเต็มรสชาติให้กลมกล่อมยิ่งกว่าคือ บรรยากาศของความอบอุ่นในครอบครัว ที่ช่วยกันลงแรง ตั้งแต่จับปูจนถึงปรุงเสร็จ และล้อมวงรับประทานอาหารร่วมกันบนพื้นบ้านอย่างเรียบง่ายที่เต็มไปด้วยความอบอุ่น

ทำให้สัมผัสได้ว่า ชีวิตที่ผูกพันกับทะเลนั้นไม่ใช่แค่การหาเลี้ยงชีพ แต่คือการดำรงอยู่ของวัฒนธรรม การส่งต่อองค์ความรู้ และการใช้ชีวิตร่วมกับธรรมชาติอย่างเคารพและพอเพียง