เมื่อวันที่ 14 สิงหาคม ที่ มติชนอคาเดมี เขตจตุจักร กรุงเทพฯ นายขรรค์ชัย บุนปาน ประธานบริษัท มติชน จำกัด (มหาชน) และนายสุจิตต์ วงษ์เทศ คอลัมนิสต์ในเครือมติชน ร่วมกันถ่ายทำรายการ ‘ขรรค์ชัย-สุจิตต์ ทอดน่องท่องเที่ยว’ ตอน ‘ศึกมรดกอาณานิคม’ ดำเนินรายการโดย นายเอกภัทร์ เชิดธรรมธร

นายสุจิตต์ กล่าวว่า เรื่องเล่าของ ‘พระโค พระแก้ว’ เป็นเรื่องเล่าอิงการเมือง ต้นตอจริงๆ เป็นเรื่อง ศึกมรดกอาณานิคม ที่สืบมรดกมาอย่างมีพลังจนถึงปัจจุบัน สามารถสร้างความเกลียดชังระหว่างประเทศ ใช้ปลุกระดม กระตุ้นความรุนแรง เป็นศึกมรดกอาณานิคม

“ปัญหาความรุนแรงเกิดขึ้นจากชนชั้นนำ ไทย-กัมพูชา ไม่ใช่ปัญหาของประชาชน ในปัจจุบันเป็นปัญหา รัฐบาลไทย กับ รัฐบาลกัมพูชา เพียงแต่นำประชาชนมาอ้าง

ประชาชนไม่รู้เรื่อง และเราไม่ควรซ้ำเติมความรุนแรง แต่หาช่องทางลดความรุนแรง ด้วยการรู้เท่าทันลดความรุนแรงด้วยการรู้เท่าทันเล่ห์เหลี่ยม และตั้งสติ” นายสุจิตต์ กล่าว

นายสุจิตต์ เผยต่อว่า เรื่องพระโคพระแก้ว เป็นชื่อใหม่ โดยขอยืมชื่อเก่า ตำนานเก่า สมัยรัฐโบราณ พระโค กับ พระแก้ว แยก 2 เรื่อง อยู่ต่างเวลา คนละยุคคนละสมัย พระโคอยู่สมัยแรก พระแก้วอยู่สมัยหลัง

ตำนานใหม่ สมัยอาณานิคม พระโค-พระแก้ว ‘เรื่องเดียวกัน อยู่เวลาเดียวกัน’ ถูกแต่งใหม่ด้วยการใช้ตัวละครเก่า ด้วยพล็อตใหม่สร้างความรุนแรง ปลุกระดมความขัดแย้งกัมพูชา-ไทย

“พระโค–พระแก้ว จากตำนานดั้งเดิมในราชพงศาวดารกรุงกัมพูชา ถูกดัดแปลงมาเป็นตำนานใหม่ ให้เป็นลูกแฝด-แฝดวัวกับแฝดคน แฝดวัวคือพระโค แฝดคนคือพระแก้ว พระโคในท้องบรรจุของดีของวิเศษ ส่วนคนเป็นผู้มีอำนาจ แต่งงานกับนางเภา

ทางอยุธยาก็อยากได้พระโค–พระแก้ว จึงท้าแข่งชิงพนัน สุดท้ายอยุธยาได้พระโค–พระแก้วไป กลายเป็นเรื่องเล่าที่ทำให้เขมรเกลียดไทย โกรธเคืองกัน เพราะเขมรเชื่อว่าที่ตนไม่เจริญนั้น เป็นเพราะอยุธยาขโมยพระโค–พระแก้วไป เรื่องนี้ถูกสร้างขึ้นเพื่อให้ไทยกับกัมพูชาโกรธเคืองกัน” นายสุจิตต์ เผย

นายสุจิตต์ กล่าวต่อว่า เวลาที่เราพูดถึงประวัติศาสตร์ สิ่งเดียวที่เราลืมไปคือ อาณานิคม ประวัติศาสตร์ที่เราเรียนทุกวันนี้ ไม่ว่าจะไทย ลาว เขมร ล้วนแล้วถูกเขียนโดยเจ้าอาณานิคม เป็นเรื่องเสกสรรปั้นแต่งขึ้นมาใหม่ เพื่อมีเจตนาที่ทำให้เราทะเลาะกัน เราก็หลงว่ามันคือของจริง

สิ่งที่มากับอาณานิคม คือ เชื้อชาติ เขตแดน ประวัติศาสตร์ ทั้งหมดนี้เป็นมรดกอาณานิคมที่ตกทอดจนถึงทุกวันนี้ เป็นต้นตอของการใส่ร้ายป้ายสี เฟกนิวส์ มาจากต้นทางก็คืออาณานิคม จึงทำให้ทะเลาะกัน

“เขตแดน ก็เกิดจากการยึดครองความเป็นเมืองขึ้น ตัวอย่างเห็นได้ชัด เขมรมาปกครองสุโขทัย ยึดครองดินแดน ซึ่งเรื่องจริงไม่มี มันทำให้ประวัติศาสตร์บาดหมาง ขัดแย้งกันเรื่องเขตแดน เส้นเขตแดนถูกกำหนดมาโดยอำเภอใจ ของเจ้าอาณานิคม โดยไม่ให้ความสำคัญว่าเขาเป็นญาติพี่น้องกันมาอย่างไร ก่อเกิดปัญหาความรุนแรงในอดีตจนถึงปัจจุบัน” นายสุจิตต์ กล่าว

นายสุจิตต์ เผยต่อว่า ประวัติศาสตร์ดั้งเดิมก่อนอาณานิคม อุษาคเนย์หรือเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เป็นส่วนหนึ่งของโลก ตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์หลายพันปีมาแล้ว เดิมเป็นผืนดินเดียวกัน (หลายหมื่นปีมาแล้ว) เชื้อชาติไม่มี เขตแดนไม่มี หลายหมื่นปีมาแล้ว ไม่มีประวัติศาสตร์เชื้อชาติ-เขตแดน ก่อนที่จะถูกแยกเป็นอาณานิคม

มีความเป็นมาร่วมกันบนสุวรรณภูมิ เสมือน ‘คนละคนเดียวกัน‘ มีดินแดนต่อเนื่องกัน เป็นทั้งที่ราบสูง ในเขตไทย-ลาว และที่ราบลุ่มในเขตไทย-กัมพูชามีช่องเขาน้อยใหญ่นับไม่ถ้วน เป็นไปมาหากัน เป็นดินแดนเดียวกันหมดเลย

“ทรัพยากรหลักอยู่ที่อีสาน อาทิ ทองแดง, เหล็ก, เกลือสินเธาว์ และสุวรรณภูมิไม่ได้แปลว่าทองคำ แต่แปลว่าทองแดง ไทย-กัมพูชา ก็ค้าทองแดงมาด้วยกัน” นายสุจิตต์ เผย

นายสุจิตต์ เผยต่อว่า 3 พันปีที่แล้ว เป็นคนเหมือนกันหมด คนธรรมดาเสมอกัน ก่อนจะเป็นไทยเป็นเขมร พี่น้องท้องเดียวกัน ก็เป็นคนเหมือนกัน จะไทยไม่ไทยอีกเรื่องหนึ่ง เป็นญาติกันหมด

ต้นทางภาษากลางทางการค้า ดินแดนภายในภาษาตระกูลไท-ไต ต้นตอภาษาไทย เป็นภาษากลางทางการค้าดินแดนภายในแผ่นดินใหญ่ ‘สุวรรณภูมิ‘ เพราะเขาบอกภาษาไทยมันง่ายสุดเมื่อเทียบกับภาษาอื่นๆ

ภาษาไทย ถูกใช้เป็นภาษากลางทางการค้าดินแดนภายในจะถูกเรียก สาม-สาน, เสียม-เสียน หมายถึง สยาม, ชาวสยาม และเทคโนโลยีมาจากอินเดีย ก่อสร้างด้วยอิฐ, หิน พัฒนาเป็นพื้นเมือง เรียก สถูปเจดีย์และปราสาท

“สิ่งที่ไทย–กัมพูชามีร่วมกัน เป็นอันหนึ่งอันเดียวกันกับอุษาคเนย์และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ทั้งมวล ไม่มีเส้นเขตแดน ไม่มีเชื้อชาติ นับถือศาสนาร่วมกัน วัฒนธรรมร่วมกัน สิ่งที่แยกออกจากกันคือ เขตแดนและอาณานิคม เราหลงทางเพราะอาณานิคม ทำให้เราแยกประเทศกัน” นายสุจิตต์ เผย

ทั้งนี้ รายการในตอนดังกล่าวจะเผยแพร่ในวันพฤหัสบดีที่ 28 สิงหาคม นี้ เวลา 20.00 น.ผ่านเฟซบุ๊กมติชนออนไลน์, ข่าวสด, ศิลปวัฒนธรรม และยูทูปมติชนทีวี