मुंबई : लालबागचा राजा (Lalbaugcha Raja) हा महाराष्ट्रापुरता मर्यादित न राहता देशभरात आणि परदेशातही भक्तीचं प्रतीक बनला आहे. दरवर्षी लाखो भाविक येथे दर्शनासाठी येतात. यंदा ही संख्या तब्बल १ कोटींहून अधिक होण्याचा अंदाज व्यक्त केला जात आहे. आज सकाळपासूनच भाविकांची मोठी गर्दी मंडपात दिसून आली.

मुंबई पोलिसांनी यंदा २७२ अत्याधुनिक सीसीटीव्ही कॅमेरे (CCTV Camera) बसवले आहेत. हे केवळ चित्रफित रेकॉर्ड करणारे कॅमेरे नसून त्यात एआय (Artificial Intelligence) सॉफ्टवेअर समाविष्ट करण्यात आले आहे. हे कॅमेरे गर्दीची परिस्थिती, संशयास्पद हालचाली आणि सुरक्षेतील त्रुटींचे विश्लेषण करून पोलिसांना तात्काळ अलर्ट पाठवतील.

मोठ्या गर्दीत नेमकी किती माणसं आहेत हे ओळखणं अवघड असतं; पण यंदा एआय तंत्रज्ञानामुळे गर्दीची अचूक मोजणी होणार आहे. ठराविक मर्यादेपेक्षा गर्दी वाढली की अतिरिक्त पोलिस व स्वयंसेवक तैनात केले जातील. यामुळे गोंधळ टळेल आणि दर्शन सुरळीत पार पडेल.

हे कॅमेरे केवळ भाविकांवर लक्ष ठेवणार नाहीत, तर पोलिस व स्वयंसेवकांची उपस्थिती देखील तपासतील. जर एखाद्या महत्त्वाच्या ठिकाणी कर्मचारी नसतील, तर प्रणाली लगेच अलर्ट देईल. यामुळे भाविकांना प्रत्येक ठिकाणी मदत सहज उपलब्ध होईल.

गणेशोत्सवात खिसे कापणे व चोरीच्या घटना सामान्य असतात. यंदा मात्र गुन्हेगारांना पकडण्यासाठी फेस रेकग्निशन कॅमेरे वापरले जाणार आहेत. या प्रणालीत महाराष्ट्राबरोबरच शेजारील राज्ये आणि दिल्ली-एनसीआरपर्यंतच्या गुन्हेगारांचा डेटाबेस समाविष्ट आहे. मंडप परिसरात गुन्हेगार दिसताच पोलिसांना अलर्ट मिळणार आहे.

लाखोंची गर्दी असल्याने रांगेत उभ्या असताना अचानक कोणाची तब्येत बिघडणे, चोरी होणे किंवा रांग विस्कटणे शक्य असते. एआय प्रणाली अशा अचानक होणाऱ्या बदलांचे वर्तन विश्लेषण करून स्थानासह सूचना देईल. त्यामुळे त्वरित मदत पुरवली जाईल.

लालबागचा राजा हा केवळ धार्मिक सोहळा नाही, तर मुंबईची सांस्कृतिक व सामाजिक ओळख आहे. सर्व समाजघटक आणि धर्मांचे लोक येथे येऊन बाप्पाचे दर्शन घेतात. यंदा श्रद्धा आणि तंत्रज्ञानाचा सुंदर संगम घडवून भाविकांना सोपे दर्शन आणि विश्वासार्ह सुरक्षा उपलब्ध करून देण्यात आली आहे.