นับถอยหลังเก็บภาษีนำเข้าออนไลน์ 1 ม.ค. 69 กั้นสินค้าไร้คุณภาพ สภาผู้บริโภคประเมินช่วยคัดกรองสินค้าให้มีมาตรฐานความปลอดภัย สร้างการแข่งขันที่เป็นธรรม

นางสาวนิสรา แก้วสุข ผู้ช่วยเลขานุการคณะอนุกรรมการด้านสินค้าและบริการทั่วไป สภาผู้บริโภค (TCC) กล่าวว่า การเริ่มจัดเก็บภาษีนำเข้าสินค้ามูลค่าต่ำทุกชิ้นจะช่วยยกระดับคุณภาพสินค้าในตลาดไทย เพราะเมื่อสินค้าทุกชิ้นต้องชำระอากรตามกฎหมาย จะต้องผ่านขั้นตอนตรวจสอบตามระเบียบศุลกากรอย่างเข้มงวดขึ้น ซึ่งช่วยลดปัญหาสินค้าต่ำกว่ามาตรฐานที่เข้ามาแข่งขันกับสินค้าที่ถูกต้องในประเทศก่อนหน้านี้ และส่งผลให้การแข่งขันในตลาดเป็นธรรมมากขึ้น

“มาตรการจัดเก็บภาษีนำเข้าช่วยคัดกรองสินค้า ทำให้ผู้บริโภคมีโอกาสได้รับสินค้าที่มีคุณภาพและเชื่อถือได้มากขึ้น ที่ผ่านมา สินค้าราคาถูกจำนวนมากหลุดรอดเข้ามาแบบไม่เสียภาษี ทำให้เกิดการแข่งขันที่ไม่เป็นธรรมกับผู้ประกอบการในประเทศที่นำเข้าอย่างถูกกฎหมาย” นางสาวนิสรา กล่าว

ทางด้านผลกระทบต่อราคาสินค้านำเข้าเมื่อมาตรการมีผลบังคับใช้อย่างเป็นทางการแล้ว นางสาวนิสรา ระบุว่า อัตราอากรนำเข้าจะขึ้นอยู่กับประเภทสินค้าตามพิกัดศุลกากร เช่น 0%, 5%, 10% หรือ 25% จึงอาจทำให้ราคาสินค้านำเข้าบางประเภทปรับเพิ่มขึ้นตามต้นทุนที่สูงขึ้น โดยในภาพรวมถือเป็นการสร้างความมั่นใจให้ผู้บริโภคว่ามีระบบคัดกรองความปลอดภัยของสินค้าที่เข้มแข็งขึ้นกว่าเดิม รวมถึงการยกเลิกข้อยกเว้นมูลค่าต่ำยังช่วยให้ระบบตรวจปล่อยสินค้ามีประสิทธิภาพมากขึ้น เนื่องจากแพลตฟอร์มออนไลน์ (e-Commerce) รายใหญ่ต้องส่งข้อมูลสินค้านำเข้าล่วงหน้า เช่น มูลค่าสินค้า จำนวนชิ้น และประเทศต้นทาง ผ่านระบบดิจิทัลของกรมศุลกากร ซึ่งช่วยให้การตรวจสอบรวดเร็วขึ้นเมื่อข้อมูลครบถ้วน ลดความเสี่ยงการตกค้างของสินค้า และเพิ่มความโปร่งใสในกระบวนการนำเข้า

สำหรับกรณีสินค้าที่อยู่ในกรอบการเจรจาความตกลงการค้าเสรี (Free Trade Agreement: FTA) หรือ เอฟทีเอ ที่ประเทศไทยได้ทำข้อตกลงความร่วมมือกับประเทศต่าง ๆ นางสาวนิสรา อธิบายว่า แม้บางประเทศจะได้รับสิทธิพิเศษทางภาษี แต่สินค้านำเข้ายังคงต้องผ่านการตรวจสอบตามขั้นตอนของศุลกากรเช่นเดิม และการได้รับสิทธิยกเว้นอากรจะพิจารณาตามพิกัดสินค้าและประเทศต้นทางเป็นรายกรณี โดยสินค้าที่อยู่ภายใต้กรอบการเจรจาฯ ไม่ได้หมายความว่าจะได้รับการยกเว้นทุกประเภท ทั้งนี้ การตรวจสอบถิ่นกำเนิดสินค้าเป็นขั้นตอนตามกฎหมายที่หน่วยงานรัฐต้องดำเนินการเพื่อให้การใช้สิทธิเป็นไปอย่างถูกต้องและโปร่งใส

สุดท้าย นางสาวนิสราย้ำว่า สภาผู้บริโภคจะติดตามการบังคับใช้มาตรการนี้อย่างใกล้ชิด เพื่อให้เกิดความโปร่งใส เป็นธรรม และคุ้มครองสิทธิของผู้บริโภคทั้งด้านราคา คุณภาพความปลอดภัย และมาตรฐานของสินค้าในตลาดไทย

อย่างไรก็ตาม อีกแนวทางหนึ่งที่สภาผู้บริโภคผลักดันควบคู่กัน คือ การพัฒนาระบบ “รู้จักผู้ขาย” หรือ e-KYM (Know Your Merchant) ซึ่งเป็นกลไกที่ใช้ในการยืนยันตัวตนและตรวจสอบข้อมูลผู้ขายบนแพลตฟอร์มออนไลน์อย่างเป็นระบบ ก่อนที่ผู้ขายจะสามารถเปิดร้านหรือทำธุรกรรมได้ โดยระบบนี้มีเป้าหมายเพื่อให้ทราบว่าผู้ขายมีตัวตนจริง สามารถตรวจสอบได้ และมีความน่าเชื่อถือเพียงใด

ระบบ e-KYM จะทำงานร่วมกันระหว่าง หน่วยงานรัฐ แพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซ และสถาบันการเงิน เพื่อเชื่อมโยงข้อมูลสำคัญ เช่น ชื่อ-สกุลคนขาย หรือชื่อบริษัท ที่อยู่ที่ติดต่อได้ เอกสารยืนยันตัวตน รวมถึงบัญชีธนาคารที่ใช้รับชำระเงิน ซึ่งช่วยให้กระบวนการตรวจสอบผู้ขายมีความโปร่งใส ปลอดภัย และลดความเสี่ยงต่อผู้บริโภคจากการถูกโกง การจำหน่ายสินค้าที่ไม่มีมาตรฐาน หรือการปิดร้านหนีหลังรับเงิน โดยระบบนี้มีเป้าหมายเพื่อให้ทราบว่าผู้ขายมีตัวตนจริง สามารถตรวจสอบได้ และจะช่วยยกระดับความเชื่อมั่นในการซื้อขายสินค้าออนไลน์ในระยะยาว