नवी दिल्ली: शहरी जीवन मोठ्या आवाजात आहे — आपल्यापैकी बहुतेकांच्या लक्षात येण्यापेक्षा कितीतरी जास्त. रहदारी, बांधकाम, कॅफे, जिम, लिफ्ट, ॲलर्ट, व्हिडिओ कॉल्स आणि सतत पार्श्वभूमीचा आवाज एक साउंडस्केप बनवतो जो खरोखर कधीच बंद होत नाही. सामना करण्यासाठी, बरेच लोक इअरफोन्स किंवा इअरफोन्सकडे वळतात, असा विश्वास आहे की ते बाहेरील गोंधळापासून स्वतःचे संरक्षण करत आहेत. बऱ्याच प्रकरणांमध्ये, तो उलटसुलटपणे संपतो. तज्ञांनी तरुण प्रौढांना कानाचा थकवा, लवकर ऐकू येणे, कानात वाजणे आणि आवाजाची संवेदनशीलता – या तक्रारी ज्या एकेकाळी मोठ्या वयोगटांशी संबंधित होत्या अशा तक्रारी नोंदवल्या आहेत.
News9Live शी संवाद साधताना, डॉ. दीप्ती कोगंटी, सल्लागार – ईएनटी सर्जन, अरेटे हॉस्पिटल्स यांनी स्पष्ट केले की शहरी ध्वनिप्रदूषण आणि इयरफोनचा दीर्घकाळ वापर केल्याने तुमचे कान लवकर कसे वाढू शकतात.
कान थकवा नेहमी स्पष्ट नाही. अचानक ऐकू न येणे विपरीत, ते शांतपणे तयार होते. आतील कान आणि श्रवण तंत्रिका सतत ध्वनीवर प्रक्रिया करत असतात, जरी आपल्याला असे वाटते की आपण “ते बाहेर काढत आहोत.” सतत एक्सपोजर — विशेषत: इयरफोनद्वारे — या नाजूक संरचनांना विश्रांतीशिवाय चालू ठेवण्यास भाग पाडते.
कालांतराने, लोकांच्या लक्षात येऊ शकते की दररोजचे आवाज सहन करणे कठीण होते, गोंगाटाच्या ठिकाणी थकवा येतो, डोकेदुखी अधिक वेळा वाढू लागते, कान बंद होतात किंवा अधूनमधून रिंगिंग होते. ऐकण्याच्या चाचण्या अजूनही सामान्य दिसू शकतात, म्हणूनच बरेच लोक लवकर चेतावणी चिन्हे नाकारतात.
इअरफोन्स का वाईट करतात
बहुतेक लोक असे गृहीत धरतात की लहान, वायरलेस उपकरणे अधिक सुरक्षित आहेत. समस्या उपकरणाची नाही तर ती कशी वापरली जाते.
शहरी आवाज घटक
केवळ शहरातील आवाजामुळे श्रवण प्रणालीवर ताण येतो. इअरफोन जोडा, आणि कानांना क्वचितच खरी शांतता अनुभवायला मिळते. श्रवण तंत्रिका जास्त उत्तेजित राहते, ज्यामुळे थकवा आणि श्रवण मार्गांचे वृद्धत्व वाढते.
हे स्पष्ट करते की तरुण लोक आता लक्षणे का नोंदवतात जसे की:
प्रारंभिक चिन्हे आपण दुर्लक्ष करू नये
नुकसान कायमस्वरूपी होण्याआधी तुमचे कान अनेकदा अडचणीचे संकेत देतात. आपण लक्षात घेतल्यास लक्ष द्या:
हे आधुनिक जीवनाचे “सामान्य” परिणाम नाहीत – ते चेतावणी आहेत.
तंत्रज्ञानाचा त्याग न करता आपले कान कसे सुरक्षित करावे
तुम्हाला इअरफोन सोडण्याची गरज नाही, पण तुम्हाला चांगल्या सवयींची गरज आहे.
द बिगर पिक्चर
श्रवणशक्ती कमी होणे एका रात्रीत होत नाही. हे लहान, वर्षानुवर्षे वारंवार तणावाचे परिणाम आहे. शहरी जीवनामुळे आपले कान कसे कार्य करतात हे बदलले आहे आणि तंत्रज्ञानाने शांतपणे त्या प्रक्रियेला गती दिली आहे. आज तुमच्या श्रवणाचे रक्षण करणे हे भीतीबद्दल नाही – ते जागरूकतेबद्दल आहे. कान सतत उत्तेजनासाठी डिझाइन केलेले नाहीत. त्यांना विश्रांती देणे ही आधुनिक शहरी जीवनातील सर्वात दुर्लक्षित आरोग्य सवयींपैकी एक असू शकते.
