आजकाल मोबाईल फोन हा आपल्या जीवनाचा अविभाज्य भाग बनला आहे. बहुतेक लोक झोपण्यापूर्वी आणि सकाळी उठल्यानंतर फोनवर वेळ घालवतात. सोशल मीडिया आणि इंटरनेटने आपल्याला एकमेकांशी जोडले असले तरी आरोग्यावरही त्याचा नकारात्मक परिणाम होत आहे. जास्त वेळ मोबाईल वापरल्याने डोळ्यांना थकवा तर येतोच पण शरीराच्या विविध भागात गंभीर समस्या निर्माण होतात.
विज्ञानानुसार मोबाईल फोनच्या अतिवापरामुळे पाठदुखी, मान आणि खांद्यावर ताण, स्पॉन्डिलायटिस आणि मणक्याशी संबंधित समस्या वाढत आहेत. याला 'टेक नेक' किंवा 'स्मार्टफोन सिंड्रोम' असेही म्हणतात. जेव्हा आपण बराच वेळ मान वाकवून फोन वापरतो, तेव्हा आपल्या मणक्यावर जास्त दाब पडतो, ज्यामुळे स्नायूंचा ताण, सांधेदुखी आणि हाडे कमजोर होतात.
स्पॉन्डिलायटिस ही अशी स्थिती आहे ज्यामध्ये मणक्याचे सांधे सूजतात. सतत मोबाईलच्या वापरामुळे ही समस्या वाढते. विशेषत: तरुण आणि किशोरवयीन मुलांमध्ये त्याचा वेगाने प्रसार होत आहे. लोक त्यांच्या फोनवर गेम खेळण्यात, व्हिडिओ पाहण्यात किंवा सोशल मीडियावर सक्रिय राहण्यात बराच वेळ घालवतात. या दरम्यान, ते त्यांच्या पाठ आणि कंबरेची योग्य स्थिती राखत नाहीत, ज्यामुळे स्नायू आणि हाडांवर सतत दबाव पडतो. हे हळूहळू पाठ आणि मानेच्या तीव्र वेदनांमध्ये बदलू शकते.
मोबाईलच्या अतिवापरामुळे केवळ पाठ आणि मानेवरच नाही तर डोळ्यांवरही नकारात्मक परिणाम होतात. मोबाईल स्क्रीनमधून निघणारा निळा प्रकाश रेटिनावर आणि दृष्टीवर परिणाम करू शकतो. दीर्घकाळ स्क्रीनकडे पाहिल्याने डोळ्यांची जळजळ, कोरडेपणा, अंधुक दृष्टी आणि डोकेदुखी होऊ शकते. याशिवाय मोबाईलच्या अतिवापराचा मानसिक आरोग्यावरही परिणाम होतो. सतत सूचना मिळवणे, सोशल मीडियावर तुलना करणे आणि ऑनलाइन स्पर्धांमध्ये भाग घेणे या सवयीमुळे तणाव, चिंता आणि झोपेची कमतरता होऊ शकते.
तज्ज्ञांनी मोबाईल फोनचा वापर मर्यादित ठेवण्याचा आणि स्क्रीन डोळ्यांच्या पातळीवर ठेवण्याचा सल्ला दिला आहे. दीर्घकाळ फोन वापरताना ब्रेक घ्या आणि स्ट्रेचिंग करा. योग्य पवित्रा राखणे आवश्यक आहे; तुमची पाठ सरळ आणि खांदे सैल ठेवा. तसेच, तुमच्या डोळ्यांचे संरक्षण करण्यासाठी निळा प्रकाश कमी करणारे ॲप्स किंवा स्क्रीन फिल्टर वापरा.
