अवकाश क्षेत्रासाठी काम करणाऱ्या एलन मस्क यांच्या ‘स्पेसएक्स’ कंपनीने नुकताच एक मोठा विक्रम केला आहे. त्यांच्या कंपनीने रॉकेट लाँच केले आणि नंतर त्याचे लाँचिंग पॅडवर यशस्वी परत येणे सुनिश्चित केले. त्यामुळे भविष्यात अंतराळ उद्योगावर कोणाची सत्ता राहणार यावरून नवा वाद सुरू झाला आहे, कारण एलन मस्क यांच्याशिवाय ॲमेझॉनचे जेफ बेझोस यांचा ‘ब्लू ओरिजिन’ही या शर्यतीत आहे.
ब्लूमबर्गने आपल्या एका वृत्तात म्हटले आहे की, अवकाश क्षेत्रात वर्चस्व मिळवणे कठीण काम आहे. हे खूप क्लिष्ट, वेळखाऊ, धोकादायक आणि महाग आहे. सध्याची परिस्थिती पाहता एलन मस्कच्या स्पेसएक्स आणि जेफ बेझोसच्या ब्लू ओरिजिनमध्ये भविष्यात जोरदार स्पर्धा होऊ शकते.
स्पेस एक्सप्लोरेशन टेक्नॉलॉजी कॉर्पोरेशनचे ‘फाल्कन 9’ रॉकेट हे आजपर्यंतचे जगातील सर्वात जास्त अवकाशात उडणारे पुन्हा वापरता येण्याजोगे रॉकेट असल्याचे या अहवालात म्हटले आहे. अशा परिस्थितीत, स्पेसएक्सला याच रॉकेटच्या सहाय्याने अनेक वेळा अवकाशात मोहिमा प्रक्षेपित करण्याची मक्तेदारी मिळते.
एलन मस्कच्या कंपनीने अशाच पद्धतीने स्वतःचे ‘स्टारलिंक’ उपग्रह सोडले आहेत, ज्यामुळे त्यांचे बाजारपेठेतील वर्चस्व वाढते. असे 6,000 उपग्रह पृथ्वीभोवती फिरत आहेत, जे जगात कुठेही हाय-स्पीड इंटरनेट देऊ शकतात. एकीकडे एलन मस्क लोकांना अंतराळाच्या खाजगी दौऱ्यावर घेऊन जात असताना, दुसरीकडे त्यांनी मंगळावर मानवी वसाहत उभारण्याची योजना आखली आहे.
या बाबतीत एलन मस्कचे प्रतिस्पर्धी जेफ बेझोस यांच्याकडे पाहिले, तर ते खूपच मागे पडलेले दिसतात. त्यांची कंपनी ‘ब्लू ओरिजिन’ अजूनही सुरुवातीच्या टप्प्यात आहे आणि 2025 मध्ये त्यांची ‘मून लँडर’ मोहीम सुरू करणार आहे. त्याच वेळी, चीन आणि युरोपच्या अंतराळ संस्था देखील भविष्यात एलन मस्कला या बाजारपेठेत आव्हान देतील, परंतु एलन मस्क या सर्वांपेक्षा खूप पुढे असल्याचे दिसून येते.