เมื่อวันที่ 25 ธ.ค.67 เฟซบุ๊ก "Worawut Uthumpirat" ซึ่งเป็นหมอฟันท่านหนึ่ง ออกมาแบ่งปันเรื่องราวพบว่าป่วยเป็นมะเร็งหลังโพรงจมูก หลังคลำเจอก้อนที่คอ โดยระบุข้อความว่า เรื่องที่จะแชร์ต่อไปนี้ อยากให้หลายๆคนที่ผ่านเข้ามาอ่าน  หรือแชร์เป็นข้อมูลวิทยาทานต่อท่านที่กำลังเผชิญปัญหาเดียวกัน หรือสอบถามข้อมูลอื่นๆได้ ยินดีครับ เพื่อได้คอยระแวดระวัง คอยสำรวจตัวเองอยู่เสมอ

แม้ว่าเราจะดูแลตัวเองดีมากแค่ไหน แต่สิ่งที่ไม่คาดคิดก็แวะเวียนเข้ามาหาชีวิตเราได้เสมอ

ในวันที่ฉันเป็น มะเร็งหลังโพรงจมูก (Nasopharyngeal Carcinoma ,NPC)

#มะเร็งหลังโพรงจมูก

ย้อนไปเมื่อปลายเดือน พค. 67 ขณะขับรถกลับบ้าน จู่ๆ ก็คลำคอเล่น แล้วพบว่า มันมีก้อนขึ้นที่คอด้านขวา ประมาณ 2 -3 ซม. บริเวณ หลังกกหู ใต้คาง คลำไม่เจ็บ —- จากที่เรียนมา ก้อนที่คลำไม่เจ็บคือ ต้องเอ๊ะ แล้ว เพราะถ้าคลำเจ็บ อาจจะเกิดจากการติดเชื้อแถวๆ หู คอ จมูก ปาก กลับบ้านไป ก็จัดการ กินยาฆ่าเชื้อ กินไป 1 วีค ไม่ยุบ เท่าเดิม

ระหว่างนั้นก็ขูดหินปูน(ทั้งที่ไม่มีหินปูน 555) เพราะ ก่อนหน้านี้รู้สึกว่า เหงือกอักเสบไหม เพราะมันรู้สึกคาวเลือดในปาก แต่ใช้ไหมขัดฟันแปรงฟัน ทุกมื้ออาหารนะ ก็เลย ไปหาหมอหูคอจมูก รพ. เอกชนแห่งหนึ่ง ก็เลยขอ FNA ก้อนที่คอเลย

FNA = Fine Needle Aspiration การเจาะเอาชิ้นเนื้อไปตรวจ ก็ตรวจชุดใหญ่

ทั้งเชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา เชื้อวัณโรค มะเร็ง ร่วมกับ ultrasound คอ ก็เจอต่อมน้ำเหลืองโตแค่ด้านเดียว

ระหว่างรอผลก็มารีวิวตัวเองว่า Primary น่าจะมาจากอะไรนะ ก็มีชื่อหนึ่งโผล่ขึ้นมามะเร็งหลังโพรงจมูก เจอคนอายุไม่มาก 20-40ปี ก็เจอบ่อย พบมากในคนเชื้อสายจีน แถวๆจีน ไต้หวัน เจอบ่อยมาก ผู้ชายเป็นมากกว่าหญิง 3 เท่า ซึ่งเมื่อย้อนไปเมื่อปลายปี 66 จำได้ว่าหูอื้อบ่อย ไปดูดขี้หูหลายทีมาก(มันคืออาการเริ่มแรก เมื่อเซลล์มันขยายตัวไปปิด ท่อยูสเตเชียลของหู) และอาการคาวเลือดในปาก รวมถึงเศษน้ำมูกที่มีเกล็ดเลือด (บางคนมีเลือดกำเดาไหล) ร่วมกับอาการหายใจข้างซ้ายได้ข้างเดียวแบบโฟลดี แต่รูจมูกขวาเหมือนมี obstruct ขวางทางลม และเป็นเหมือนภูมิแพ้บ่อย

แต่ถ้าคุณทิ้งไว้มากกว่านี้ เซลล์จะขยายไปเบียดเส้นประสาทตา ทำให้ตาเข กลอกตาด้านที่เป็นโรคไม่ได้ หรือกระจายไปสมอง อาจจะทำให้ปวดหัวปวดแบบทนไม่ได้ ใบหน้าชา หรือถ้าขยายเข้าโพรงจมูก การรับกลิ่นอาจเพี้ยน หรือกระจายไปต่อมน้ำเหลืองทั้งสองข้าง แสดงว่าเริ่มเป็นเยอะนะครับ (ตอนรู้ว่าเป็น นั่งกรอกตาไปมาทุกวัน ขำตัวเอง) —- อาการทั้งหมด ท่านต้องไปตรวจกับหมอหู คอ จมูก นะครับ***

โรคนี้มันอาการเหมือนภูมิแพ้เลย ส่งผลให้ กว่าจะรู้ตัว อาจลุกลามบานปลายไปมากแล้ว

วันไปฟังผล อาจารย์หมอบอกผลเจอ carcinoma นะ (มะเร็งของเยื่อบุผิว) ก็เลยค่อนข้างแน่ใจว่าน่าจะมาจากจมูก เลยเล่าอาการ ขอส่งโพรงจมูก ก็เจอก้อนที่โพรงจมูกขวา ก็เลยต้องตัดไปตรวจ

เลยขอ refer ไปที่มหาราช ปรึกษาเพื่อนหมอ และได้คุยกับอาจารย์หัวหน้าภาครังสีรักษา รพ.มหาราช ปัจจุบันที่รพ.มหาราชมีเครื่องฉายแสงแบบปรับความเข้มรังสี(VMAT,IMRT) แล้ว คือคุมปริมาณรังสี ลด side effect ให้น้อยลง ปรับทิศทางรังสีให้ตรงเป้าหมายมากขึ้น

ผลตัดชิ้นเนื้อก็เป็น Undifferentiated non-keratinized Carcinoma ถือว่า โชคดีที่เป็นตัวนี้ ค่อนข้างตอบสนองต่อฉายแสงและคีโมที่ดี หลายๆpaper บอกว่า ถ้าเจอระยะแรกๆมีโอกาสหายขาดสูง 80-90% เซลล์นี้น่าจะสัมพันธ์กับเชื้อ EBV ที่ทุกคนก็มีในตัวเหมือนๆกัน

แต่ถูก re-activate จากปัจจัยหลายๆอย่าง เช่นพวกมลพิษ อาหารแปรรูป อาหารเนื้อแดง อาหารที่มีไนโตรซามีน เช่นพวกปิ้งย่าง เบคอน ไส้กรอก กุนเชียง บลาๆ

CT scan ศีรษะลำคอ ปอด ตับ Bone Scan พบว่ายังไม่มีการแพร่กระจายไปไหน

เป็นระยะ2. T2N1M0 at least

หลังจากนั้นก็ส่งไปทำฟันก่อนเลย เข้าไปที่ภาคทันตกรรม รู้จักพี่ๆน้องๆหมอทุกคน ฟันปกติหมด ฟันคุดเอาออกหมดแล้ว ต้องทำฟันก่อนเพราะ หลังฉายแสงไปแล้ว การถอนฟันแม้เพียวซี่เดียว

อันตรายมากครับ เพราะมีโอกาสเกิดภาวะกระดูกตายได้ ถ้าต้องถอนฟัน หลังฉายแสง แล้วต้องเข้าเครื่อง Hyperbaric Oxigen ร่วมด้วย

ส่วนขูดหินปูน ผ่านช่วงพักฟื้น เช็ค เม็ดเลือดขาวโอเครดี ทำได้ ส่วนการรักษา ก็จะเป็นการฉายแสงร่วมกับคีโม คีโมก็มีทั้งแบบ Weekly ทุกวีค ฉายแสงไป คีโมไป แล้วก็ Adjuvant Chemo แบบนอน รพ.5-6วัน จำนวน 3 ครั้ง

การรักษาขึ้นกับขนาดก้อนเซลล์ บางรายมีการลุกลามมาก ก้อนขนาดใหญ่ 5-6 cm หรือมากกว่า หรือก้อนต่อมน้ำเหลืองมีสองข้าง หรือมีก้อนเหนือไหปลาร้า (ก้อนต่อมน้ำเหลืองเหนือไหปลาร้า แสดงว่ามีโอกาสแพร่กระจายสูง) อาจจะให้ยาคีโมนำไปก่อน -Neoadjuvant Chemo ให้ก้อนเล็กลง แล้วค่อยตามด้วยฉายแสง ก็จะได้ผลดีครับ

ยาคีโม ยาก็จะกดเม็ดเลือดทั้งแดงทั้งขาว เกล็ดเลือดต่ำลง อาจจะต้องเก็บตัวนิส ป้องกันการติดเชื้อแทรกซ้อน

ยาที่ได้รับ เป็น Cisplatin อ้วกเด่น /5FU เป็นแผลทั้งปาก ท้องเสีย เด่น ผมร่วงบ้าง  คีโมเข็มสอง เจ็บปากจนกินน้ำไม่ไหวจ้า ขาดน้ำ ติดเชื้อกระเพาะปัสสาวะ เคราะห์ดี ที่ไม่ Sepsis ติดเชื้อในกระแสเลือด ไม่งั้นวุ่นวายอีก เพราะเม็ดเลือดขาวต่ำติดเชื้อง่ายกว่าปกติมาก Side effect เยอะมากจริงๆ

การฉายแสงบริเวณศีรษะและลำคอ น้ำลายน้อย รับรสพัง กินเผ็ดไม่ได้ เจ็บปากเจ็บคอ น้ำลายจะกลับมาประมาณ 1-2ปี ได้แค่ไหนแค่ไหน จากการสอบถามเพื่อนๆร่วมโรคหลายท่าน น่าจะกลับมา 50-60%

จริงๆวางแผนจะใช้ยากระตุ้นน้ำลาย แต่มันมีผลต่อการเกิดต้อหิน ถึงจะน้อย และเช็คความดันตาปกติ แต่ก็ไม่ได้ใช้ครับ

ส่วนต่อมรับรส หลังฉายแสง 2-3 เดือนก็จะค่อยๆกลับมา เริ่มจากโคนลิ้น -เปรี้ยว-เค็ม -หวาน ช่วงแรกรสมันจะเพี้ยนไปหมด กินหวาน รู้สึกขม กินมะระสดๆได้เลยจืดมาก รสแรกที่จะได้มาคือเปรี้ยว แนะนำทานชามะนาว มะนาวโซดา

การดูแลอื่นๆ ล้างจมูก แนะนำเป็นแบบพ่นฝอยละอองน้ำเกลือใช้ดีครับ ไม่เกิดน้ำไปคั่งที่หูชั้นกลางด้วย แต่ถ้าล้างแบบบีบน้ำเกลือ ระวังอย่าบีบแรงมากเกินไป หูอาจจะอื้อได้เหมือนกัน ตามด้วยอักเสบ ใช้แบบละอองฝอยพ่นแล้วเงยหน้า หมุนคอให้มันไหลลงคอไป

สุดท้าย ขอขอบคุณหมอต้าร์ ที่ให้คำปรึกษา ติดต่อประสานงานให้

หมอพี่อั้ม หัวหน้าภาครังสีผู้เป็นทุกอย่างให้น้องตลอดการรักษา ทุลักทุเลพอควร

ขอบคุณครอบครัว และพี่สาแม่บ้าน ผู้ไปนอนเฝ้าตลอดการทำคีโม ขอบคุณม่ะม้ากอดกันทุกวัน ขอบคุณกุ๊กที่พาไป รพ.ตลอด

ขอบคุณพนักงานวิ น้ำ หญิง ดูแลคลินิกเรียบร้อยดีมากก

ขอบคุณกลุ่มเพื่อนเจค เนสกาแฟแอน เฮียเจม ที่ให้กำลังใจกัน

ขอบคุณเพื่อร่วมโรค ทั้งคุณแอ้ม Pavinan Promsuwan Pavinan Promsuwan คุณปอ Laddawan Teddy Laddawan Teddy คุณจิ JI JiraphatJI Jiraphat ที่ให้ข้อมูล คำปรึกษา กำลังใจ สุขภาพดีไปด้วยกัน

และขอบคุณตัวเอง ที่มีสติตลอดตั้งแต่คลำเจอก้อน ฟังผล การอธิบายข้อมูลที่ต้องเจอกับครอบครัว ให้เตรียมตัว เข้าสู่การรักษา

จนตอนนี้ F/U หลังรักษา 3 เดือน ก้อนทั้งหลังโพรงจมูก และที่ต่อมน้ำเหลือง ยุบหายไปหมดแล้ว แต่ก็ต้อง F/U ต่อไปยาวๆ

เดือนหน้าก็จะ กลับไปทำงานแล้ว

ถ้าเช็คเลือด ทุกอย่างโอเครดีแล้ว

คิดถึงคนไข้ทุกท่าน นะครับ

ใครๆอ่านก็ต้องมีคลำคอเล่นบ้างแหละ ใช่ไหมครับ ฮรี่ๆ

ขอบคุณ เฟซบุ๊ก Worawut Uthumpirat