ครม.เห็นชอบ ร่างแก้ไข พ.ร.บ.ธรรมนูญศาลทหาร ยกเลิก ศาลทหารจังหวัด เปิดช่องปชช.ฟ้องคดีอาญา ยื่นอุทธรณ์คําสั่งศาลทหารได้ด้วยตนเอง

เมื่อเวลา 12.00 น. วันที่ 21 ม.ค.68 ที่ทำเนียบรัฐบาล นายคารม พลพรกลาง รองโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี แถลงผลการประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) ว่า ครม.มีมติอนุมัติหลักการร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) พระธรรมนูญศาลทหาร (ฉบับที่..) พ.ศ. …. ตามที่กระทรวงกลาโหม (กห.) เสนอ

นายคารม กล่าวว่า ร่าง พ.ร.บ.ธรรมนูญศาลทหารฯ เป็นการแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติธรรมนูญศาลทหาร พ.ศ.2498 เสียใหม่ เพื่อให้สอดคล้องกับพระราชกฤษฎีกากำหนดเขตอำนาจศาลมณฑลทหารฯ

นอกจากนี้ ตาม พ.ร.บ.ธรรมนูญศาลทหาร พ.ศ.2498 บัญญัติให้ศาลทหารในเวลาปกติ อัยการทหารหรือผู้เสียหายที่เป็นบุคคลที่อยู่ในอำนาจศาลเท่านั้น เช่น นายทหาร นักเรียนเตรียมทหาร พลเรือนที่สังกัดอยู่ในราชการทหาร ที่มีสิทธิฟ้องคดีอาญาต่อศาลทหาร แต่ผู้เสียหาย ซึ่งเป็นบุคคลที่ไม่อยู่ในอำนาจของศาลทหารนั้น ไม่มีสิทธิฟ้องคดีอาญาต่อศาลทหารได้ด้วยตนเอง

และกรณีศาลทหารในเวลาไม่ปกติหรือศาลอาญาศึก อัยการทหารเท่านั้นที่มีสิทธิฟ้องคดีอาญาต่อศาลทหารและในกรณีการอุทธรณ์คำพิพากษาหรือคำสั่งในคดีอาญาของศาลทหารในเวลาไม่ปกติและศาลอาญาศึกไม่ว่ากรณีใด ห้ามอุทธรณ์คำพิพากษาหรือคำสั่งทั้งสิ้น ซึ่ง กห.พิจารณาเห็นว่า เพื่อเป็นการคุ้มครองสิทธิของประชาชนในการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมได้ด้วยตนเองและสิทธิในการได้รับการพิจารณาทบทวนคำพิพากษาโดยศาลที่สูงกว่า

จึงเห็นควรแก้ไขเพิ่มเติมโดยให้ผู้เสียหาย ซึ่งมิใช่บุคคลที่อยู่ในอำนาจศาลทหาร สามารถใช้สิทธิในการดำเนินคดีอาญาในศาลทหารได้ด้วยตนเอง ไม่ว่าจะเป็นกรณีศาลทหารในเวลาปกติและในเวลาไม่ปกติ เว้นแต่ในกรณีศาลอาญาศึกจะเป็นอัยการทหารเท่านั้นที่มีสิทธิฟ้องคดีอาญาต่อศาลได้

รวมทั้งแก้ไขเพิ่มเติมการให้อุทธรณ์คำพิพากษา หรือคำสั่งในคดีอาญาของศาลทหารในเวลาไม่ปกติเฉพาะกรณีที่ประกาศใช้กฎอัยการศึก ซึ่งไม่อยู่ในเวลาที่มีการรบหรือสถานะสงคราม ทั้งนี้ เพื่อคุ้มครองสิทธิของประชาชนในการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมให้สอดคล้องกับข้อบทที่ 14 แห่งกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง

นายคารม กล่าวต่อว่า ร่าง พ.ร.บ.ดังกล่าวมีสาระสำคัญ ดังนี้ 1.กำหนดให้ยกเลิกศาลจังหวัดทหาร เพื่อให้สอดคล้องกับการกำหนดเขตอำนาจศาลมณฑลทหารบกขึ้นใหม่ และยกเลิกเขตอำนาจศาลจังหวัดทหารทุกแห่งตามพระราชกฤษฎีกากำหนดเขตอำนาจศาลมณฑลทหารฯ

2.กำหนดให้ผู้เสียหายซึ่งมิใช่บุคคลที่อยู่ในอำนาจศาลทหาร มีอำนาจเป็นโจทก์ฟ้องคดีอาญาในศาลทหารได้ จากเดิมศาลทหารในเวลาปกติอัยการทหาร หรือผู้เสียหายที่เป็นบุคคลที่อยู่ในอำนาจศาลเท่านั้นที่มีสิทธิฟ้องคดีอาญาต่อศาลทหาร แต่ผู้เสียหายซึ่งเป็นบุคคลที่ไม่อยู่ในอำนาจของศาลทหารไม่มีสิทธิฟ้องคดีอาญาต่อศาลทหารด้วยตนเอง และกรณีศาลทหารในเวลาไม่ปกติหรือศาลอาญาศึก อัยการทหารเท่านั้นที่มีสิทธิฟ้องคดีอาญาต่อศาลทหาร

3.กำหนดให้สามารถอุทธรณ์คำพิพากษาหรือคำสั่งของศาลทหาร ในเวลาไม่ปกติกรณีที่ประกาศใช้กฎอัยการศึก ซึ่งไม่อยู่ในเวลาที่รบหรือสถานะสงคราม โดยตรงต่อศาลทหารสูงสุดได้ จากเดิม คำพิพากษาหรือคำสั่งของศาลทหารในเวลาไม่ปกติและศาลอาญาศึกไม่ว่ากรณีใด ห้ามไม่ให้อุทธรณ์หรือฎีกาคำพิพากษาหรือคำสั่งดังกล่าว

ทั้งนี้ การแก้ไขเพิ่มเติมดังกล่าว ส่งผลให้ประชาชนได้รับการคุ้มครองสิทธิในการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรม ซึ่งสอดคล้องกับแห่งกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง