अभियांत्रिकी क्षेत्रातील दिग्गज लार्सन अँड टुब्रो (L&T) ला मोठा धक्का बसला असून, संरक्षण मंत्रालयाला सहा पाणबुड्या घेण्याच्या 70,000 कोटी रुपयांच्या निविदेत कंपनीच्या बोलीचे पालन होत नसल्याचे आढळले आहे. L&T, भारतातील सर्वात मोठी अभियांत्रिकी फर्म आणि 12 वी सर्वात मूल्यवान कंपनी, अलीकडेच तिचे CEO आणि व्यवस्थापकीय संचालक (MD SN सुब्रह्मण्यन यांनी आपल्या कर्मचाऱ्यांना 90- 90- पर्यंत काम करू शकत नसल्याबद्दल “खेद” व्यक्त करून त्यांच्या टिप्पण्यांमुळे वाद निर्माण केला होता. आठवड्यातील तास, रविवारसह.
L&T ने भारतीय नौदलाला प्रकल्प 75 इंडिया अंतर्गत तीन आठवडे पाण्याखाली राहण्याची क्षमता असलेल्या सहा अत्याधुनिक पाणबुड्या उपलब्ध करून देण्यासाठी स्पॅनिश नवांतियासोबत भागीदारीत प्रस्ताव दाखल केला होता, असे एएनआयने संरक्षण सूत्रांचा हवाला देऊन वृत्त दिले आहे. तथापि, फर्मचा प्रस्ताव संरक्षण मंत्रालयाने भारतीय नौदलाच्या आवश्यकतांचे पालन न केल्यामुळे नाकारण्यात आला, असे अहवालात म्हटले आहे.
अहवालानुसार, L&T आणि त्याच्या भागीदाराने स्पेनमधील त्याच्या गंभीर एअर इंडिपेंडेंट प्रोपल्शन सिस्टमचे कार्य भारतीय नौदलाच्या टीमला किनाऱ्यावर दाखवले होते परंतु भारतीय नौदलाने निविदा दस्तऐवजात आपल्या आवश्यकतेनुसार समुद्र-सिद्ध प्रणालीची मागणी केली होती.
L&T च्या निविदा नाकारल्याचा अर्थ असा आहे की सरकारी मालकीची माझगाव डॉकयार्ड्स लिमिटेड आणि त्यांचे भागीदार जर्मनीचे ThyssenKrupp मरीन सिस्टीम्स हे सहा पाणबुड्या बनवण्याच्या शर्यतीत एकमेव विक्रेता उरले आहेत.
अलीकडेच, माझगाव डॉकयार्ड्सने अलीकडेच सहा प्रोजेक्ट 75 स्कॉर्पीन क्लास पाणबुडी INS वागशीर पैकी शेवटची पाणबुडी भारतीय नौदलाला पुरवली आहे परंतु त्यांना प्रकल्प 75 (अतिरिक्त पाणबुडी) अंतर्गत आणखी तीन पाणबुड्यांसाठी ऑर्डर मिळणार आहेत.
कार्यक्रमात सहभागी असलेले विक्रेते सरकारला निवेदने देत आहेत आणि संरक्षण मंत्रालय प्रकल्पातील प्रक्रियेनुसार पुढे जात आहे आणि सर्व स्तरांवर प्रक्रियेची तपासणी केली आहे. शिपयार्डमध्ये प्रकल्पाचे समान विभाजन करण्याच्या सूचनाही संबंधित अधिकाऱ्यांना केल्या आहेत.
अलीकडे, केंद्र सरकारने नवी दिल्लीचे प्रतिस्पर्धी, चीन आणि पाकिस्तान यांच्याद्वारे हाती घेतलेल्या जलद नौदलाच्या आधुनिकीकरण प्रकल्पांना तोंड देण्यासाठी आण्विक आणि पारंपारिक अशा अनेक पाणबुडी प्रकल्पांना मंजुरी दिली आहे.
भारतीय नौदलासाठी धोरणात्मक पाणबुडी प्रकल्पांमध्ये लार्सन आणि टुब्रोचा सखोल सहभाग आहे आणि मुख्यतः संरक्षण दलांच्या प्रकल्पांना पाठिंबा देण्यासाठी दोन्ही समुद्रकिनाऱ्यांवर सुविधा आहेत.
कंपनीचे CEO आणि MD, SN सुब्रह्मण्यन यांनी अलीकडेच वर्क-लाइफ बॅलन्स वादावर केलेल्या टिप्पणीने वाद निर्माण केला, की कर्मचाऱ्यांनी इतर राष्ट्रांशी स्पर्धा करण्यासाठी आठवड्यातून 90-तास, अगदी रविवारीही काम केले पाहिजे. सुब्रह्मण्यन म्हणाले की त्यांना खेद वाटतो की तो L&T कर्मचाऱ्यांना रविवारी काम करू शकत नाही कारण तो स्वतः असे करतो.
“जर मी तुम्हाला रविवारी काम करायला लावू शकलो तर मला जास्त आनंद होईल, कारण मी रविवारीही काम करतो,” तो म्हणाला होता, आणि त्यांनी विचारले होते की सुट्टीच्या दिवशी घरी कोणते कर्मचारी आहेत आणि पती-पत्नी किती वेळ प्रत्येकाकडे “टक लावून” पाहू शकतात. इतर “घरी बसून काय करतेस? तुम्ही तुमच्या बायकोकडे किती वेळ बघू शकता? बायका आपल्या नवऱ्याकडे किती वेळ टक लावून बघू शकतात? ऑफिसला जा आणि कामाला लाग.”
गेल्या वर्षी इन्फोसिसचे संस्थापक नारायण मूर्ती यांनी कर्मचाऱ्यांनी आठवड्यातून किमान 70 तास काम केले पाहिजे असा युक्तिवाद केला तेव्हा कामाच्या जीवनातील संतुलनाबाबत तीव्र वादविवाद सुरू असताना त्यांच्या टिप्पण्या आल्या.
(एएनआय इनपुटसह)
