नवी दिल्ली: स्वच्छ हवा ही उत्तम आरोग्याची गुरुकिल्ली आहे. ऑक्सिजन ही अनेक शारीरिक यंत्रणा आणि रक्तापासून सुरू होणाऱ्या सर्व प्रणालींचा कणा आहे. अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की प्रदूषित हवेच्या संपर्कात येणे, श्वसन आणि हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोगांव्यतिरिक्त, कर्करोग आणि न्यूरोलॉजिकल विकारांशी देखील संबंधित आहे (जागतिक आरोग्य संघटना, 2021). वायू प्रदूषण विशेषत: असुरक्षित लोकसंख्येसाठी हानिकारक आहे, ज्यात मुले, वृद्ध आणि अस्थमा किंवा हृदयविकार यांसारख्या पूर्व-अस्तित्वात असलेल्या वैद्यकीय स्थिती आहेत.
News9Live शी संवाद साधताना, डॉ. जॉन मुचाहारी, इंटरव्हेंशनल पल्मोनोलॉजीचे सल्लागार, मणिपाल हॉस्पिटल, गोवा म्हणाले, “पार्टिक्युलेट मॅटर (PM2.5), नायट्रोजन डायऑक्साइड (NO2), आणि सल्फर डायऑक्साइड (SO2) यांसारखे प्रदूषक सामान्य आहेत. शहरी भागात आणि फुफ्फुसात खोलवर इनहेल केले जाऊ शकते, ज्यामुळे जळजळ होते आणि अस्तित्वात वाढ होते परिस्थिती (Brook et al., 2010). या प्रदूषकांच्या दीर्घकालीन संपर्कात दीर्घकालीन श्वसन रोग, फुफ्फुसाचे कार्य कमी होणे आणि स्ट्रोक आणि हृदयविकाराचा झटका येण्याचा धोका वाढला आहे (Liu et al., 2016).
वातावरणात उच्च वायू प्रदूषण असलेल्या शहरात राहणे कठीण आहे आणि काही सावधगिरी तुम्हाला शक्य तितके सुरक्षित ठेवण्यास मदत करू शकतात. एक महत्त्वाचा दृष्टीकोन म्हणजे बाहेरील वायू प्रदूषणास मर्यादित करणे. येथे काही टिपा आहेत:
हिवाळ्याच्या सकाळी जॉगिंग किंवा चालणे
हिवाळ्यातील सकाळ, विशेषतः शहरांमध्ये, धुके आणि कणांमुळे प्रदूषित होऊ शकते. या परिस्थितीत जॉगिंग किंवा चालणे यासारख्या मैदानी क्रियाकलापांमध्ये गुंतणे सुरक्षित आहे की नाही याबद्दल अनेकांना आश्चर्य वाटते. संशोधन असे सूचित करते की प्रदूषित हवेमध्ये व्यायाम केल्याने हानिकारक प्रदूषकांचे सेवन वाढू शकते आणि श्वसन समस्या आणि हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी समस्यांचे धोके वाढू शकतात (झाओ एट अल., 2016). तथापि, वाहतूक हलकी असताना सकाळी लवकर किंवा संध्याकाळी उशिरा व्यायाम केल्याने प्रदूषणाचा धोका कमी होऊ शकतो. जर तुम्हाला बाहेर व्यायाम करायचा असेल, तर दिवसा जेव्हा हवेची गुणवत्ता चांगली असेल तेव्हा ते करण्याचा प्रयत्न करा. याव्यतिरिक्त, प्रदूषकांचे सेवन वाढवणारे खोल श्वास टाळण्यासाठी तुमची क्रियाकलाप पातळी नियंत्रित करा. ज्या शहरांमध्ये हवेच्या गुणवत्तेच्या गंभीर समस्या आहेत त्यांच्यासाठी इनडोअर वर्कआउट्स, जसे की योगा किंवा ट्रेडमिल वापरणे, हा एक सुरक्षित पर्याय असू शकतो.
निष्कर्षापर्यंत, स्वच्छ हवा आरोग्यासाठी महत्त्वाची आहे, परंतु प्रदूषित शहरी वातावरणात, संपर्क कमी करण्यासाठी सक्रिय उपाययोजना करणे महत्त्वाचे आहे. हिवाळ्यातील सकाळ मैदानी क्रियाकलाप करण्यासाठी छान वाटत असली तरी बाहेर जाण्यापूर्वी हवेच्या गुणवत्तेवर लक्ष ठेवणे आवश्यक आहे. त्यामुळे जेथे शक्य असेल तेथे, घरातील हवेच्या गुणवत्तेचे रक्षण करणे, आणि नंतर बाह्य क्रियाकलापांना प्रदूषणाच्या पातळीनुसार अनुकूल करणे, वायुप्रदूषणाचा एखाद्या व्यक्तीच्या आरोग्यावर होणारा नकारात्मक परिणाम कमी करू शकतो.
