เมื่อมาถึงยุคที่ห้องสมุดแทบจะไม่มีคนเข้าใช้บริการ คนให้ความสำคัญห้องสมุดน้อยลง ด้วยเหตุนี้ทำให้ห้องสมุดประชาชนดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ มีการปรับตัว ปรับกลยุทธ์วางแผนการให้บริการ ปรับเปลี่ยนตัวเอง

จารวี มะโนวงค์ ผู้อำนวยการศูนย์ส่งเสริมการเรียนรู้ระดับอำเภอดอยสะเก็ด (สกร.ระดับอำเภอดอยสะเก็ด) เปิดเผยถึงการปรับตัวของห้องสมุดประชาชนอำเภอดอยสะเก็ด ว่า คำจำกัดความของห้องสมุดทุกวันนี้ ไม่ได้อยู่เฉพาะแค่หนังสือเพียงอย่างเดียวแล้ว แต่เป็นการค้นคว้าหาความรู้ที่ลอยอยู่ในอากาศ และกิจกรรมที่น่าสนใจต่างหากที่มากระตุ้นและส่งเสริมให้เกิดการเรียนรู้ ถ้าเราวิเคราะห์กลุ่มเป้าหมาย  รู้ความต้องการของคนในพื้นที่แล้ว จัดกิจกรรมให้ตรง เหมาะสมและตอบโจทย์ พวกเขาเหล่านั้นก็จะเข้ามาหาเราด้วยความเต็มใจ หากผู้ใช้บริการไม่เข้ามาหา เราก็เข้าไปหากลุ่มเป้าหมายแทน นอกจากนี้ยังปรับเปลี่ยนขยายให้บริการห้องสมุด ตามนโยบายรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ เพื่ออำนวยความสะดวกแก่ผู้มาใช้บริการ

การปรับเปลี่ยนกลยุทธ์ พัฒนาห้องสมุดประชาชนอำเภอดอยสะเก็ดให้เป็นห้องสมุดมีชีวิต Play & Learn มาจากฝีมือและการขับเคลื่อนกิจกรรมที่น่าสนใจจากเจ้าหน้าที่ศูนย์ส่งเสริมการเรียนรู้ระดับอำเภอดอยสะเก็ด ได้แก่ นายกิตติศักดิ์ เหมือนแท้ ข้าราชการครู นางกานต์นภัส แสนยศ บรรณารักษ์ นายสุรเดช แก้วจา ครู กศน.ตำบล ซึ่งถือเป็นบุคคลสำคัญในการขับเคลื่อนกิจกรรมที่หลากหลายออกให้บริการสู่ทุกตำบลในพื้นที่ดอยสะเก็ด จุดประสงค์หลักคือต้องการให้ห้องสมุดเป็นแหล่งรวมของคนในชุมชน พัฒนาให้เป็นศูนย์ข้อมูลข่าวสารของชุมชน นอกจากนี้ทางห้องสมุดยังมีอาสาสมัครส่งเสริมการอ่าน เข้ามาช่วยขับเคลื่อนการจัดกิจกรรม ร่วมกับ นายอำเภอดอยสะเก็ดในการรณรงค์การจัดกิจกรรมต่าง ๆ

ปัจจุบันการบริหารจัดการห้องสมุดประชาชนอำเภอดอยสะเก็ด ดำเนินการใน 3 รูปแบบ ได้แก่   1. การให้บริการภายในห้องสมุดประชาชน บริการยืม – คืนหนังสือ จัดกิจกรรมให้สอดคล้องกับวันสำคัญและเทศกาลต่าง ๆ และการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นเข้ามามีส่วนร่วม 2. การให้บริการภายนอกห้องสมุด โดยใช้ชุมชนเป็นฐานการเรียนรู้ กิจกรรมห้องสมุดเคลื่อนที่ ขยายพื้นที่รักการอ่าน มีเครือข่ายร่วมจัดกิจกรรมไปยังสถานที่ต่าง ๆ อาทิ โรงเรียนผู้สูงอายุ กิจกรรมส่งเสริมการอ่านและป้องกันการลืมหนังสือ “คาราโอเกะหรรษา”  ฝึกสายตาและสมาธิ ออกให้บริการตามตลาดนัด กิจกรรมแผงหนังสือสู่ชุมชน ส่งเสริมอาชีพ และ3. การให้บริการความรู้ออนไลน์ ผ่าน Webpage, Facebook, Youtube, TikTok, Application Line รวมถึงการพัฒนา Platform “Doisaket Digital Library” ในการบริการความรู้ และสนองนโยบาย Anywhere Anytime ของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการในการพัฒนานวัตกรรมส่งเสริมการอ่าน จารวี กล่าว

ด้าน กานต์นกัส แสนยศ บรรณารักษ์ ห้องสมุดประชาชนอำเภอดอยสะเก็ด กล่าวถึง นวัตกรรมส่งเสริมการอ่าน “Doisaket Digital Library” เป็นการใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยให้การทำงานง่ายและ  มีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยให้บริการยืม คืนและจองหนังสือผ่านระบบออนไลน์ เมื่อผู้สนใจเข้าไปอ่านหนังสือจนจบเล่มและตอบคำถามเสร็จเรียบร้อยจนครบทุกขั้นตอน จะได้รับใบประกาศนียบัตรออนไลน์ นอกจากนี้ยังคิดหาวิธีการใช้เทคโนโลยีให้เหมาะสมกับกลุ่มเป้าหมาย เช่น พฤติกรรมต่อต้านเทคโนโลยีในผู้สูงอายุ ที่ผ่านมาผู้สูงอายุบางคนไม่อยากใช้ Line ไม่อยากพิมพ์ รู้สึกยุ่งยากเวลาใช้งาน เจ้าหน้าที่ได้แนะนำการใช้แบบง่าย ๆ ให้ใช้วิธีการพูดแบบบันทึกเสียง ส่งให้ลูกหลานแทน วิธีการนี้จึงเป็นทางเลือกที่นำไปปรับใช้ได้โดยง่าย

ท้ายที่สุด กานต์นภัส กล่าวถึงความรู้สึกที่มีต่อการปฏิบัติหน้าที่บรรณารักษ์ว่า “ตนรักห้องสมุด เสมือนบ้าน พร้อมทุ่มเทเวลาให้กับงานที่รัก ภาคภูมิใจที่เป็นส่วนหนึ่งในการพัฒนาห้องสมุดประชาชนอำเภอดอยสะเก็ด จนได้รับรางวัล “ห้องสมุดประชาชนอำเภอยอดเยี่ยม รางวัลที่ 1 ระดับประเทศ ประจำปี 2566 กรมส่งเสริมการเรียนรู้” นอกจากนี้ยังคว้ารางวัล “บรรณารักษ์ดีเด่น รางวัลที่ 1 ระดับประเทศ ประจำปี 2566 กรมส่งเสริมการเรียนรู้” และ “รางวัลบุคลากรต้นแบบกรมส่งเสริมการเรียนรู้ “NFE Awards” รางวัลยอดเยี่ยมประเภทพนักงานราชการและลูกจ้าง ประจำปี 2566” และ รางวัลต้นแบบ “คนดีศรีเชียงใหม่ ประจำปี 2566”

ดวงเดือน สุวรรณศรี เจ้าของบ้านหนังสือชุมชน ตำบลสันปูเลย อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ ทำหน้าที่อาสาสมัครส่งเสริมการอ่านห้องสมุดประชาชนอำเภอดอยสะเก็ด เล่าว่า คนในปัจจุบัน ห่างเหินการอ่าน ให้ความสนใจแต่โทรศัพท์มือถือ จะใช้การฟังและการดูเพียงเท่านั้น จึงมีแนวคิด “เปลี่ยน   การจับโทรศัพท์ มาจับหนังสือ” ซึ่งจะช่วยในการฝึกสมอง ป้องกันการลืมหนังสือ จึงใช้ร้านกาแฟของตน  เปิดเป็นบ้านหนังสือชุมชน สร้างบรรยากาศให้น่านั่ง ร่มรื่น หากไม่มาดื่มกาแฟ ก็เข้ามาอ่านหนังสือ ได้ตลอดเวลา ทั้งนี้ชาวบ้านในชุมชนทั้งเด็ก วัยรุ่น ผู้ใหญ่ และผู้สูงอายุชวกันนเข้ามาอ่านหนังสือ ใช้เป็นสถานที่แลกเปลี่ยนความรู้ และยังใช้เป็นสถานที่ฝึกอบรมอาชีพของ สกร.ระดับอำเภอดอยสะเก็ดอีกด้วย