สกลนครเป็นจังหวัดที่มีความหลากหลายทางวัฒนธรรมด้วยกลุ่มชาติพันธ์ 8 กลุ่มชาติพันธุ์ และ 2 เชื้อชาติที่อาศัยอยู่ร่วมกันอย่างสร้างสรรค์ นอกจากแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมมีชื่อเสียง  มีผลิตภัณฑ์ที่โดดเด่นอย่างผ้าย้อมครามธรรมชาติ ซึ่งได้ขึ้นทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ หรือ GI เป็นสินค้าที่ขึ้นชื่อของจังหวัดสกลนคร มีความโดดเด่น สวยงามและเป็นเอกลักษณ์ ผลิตจากการใช้ครามธรรมชาติที่ได้จากต้นครามในท้องถิ่นผ่านกระบวนการย้อมอย่างพิถีพิถัน

ชาวสกลนครใช้เทคนิคและภูมิปัญญาที่สืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น ปัจจุบันได้รวมกลุ่มกันจัดทำผ้าย้อมคราม นำเอาต้นครามซึ่งเป็นพืชตระกูลถั่ว แช่หรือหมักเอาสีของตันคราม จากนั้นนำเอาผ้าฝ้ายมาทำการย้อมสีคราม ทำให้ให้ได้สีฟ้าอ่อนถึงสีน้ำเงินเข้มเป็นมันวาว ไม่เพียงแค่สวยงาม แต่มีความทนทาน สีไม่ตกและมีกลิ่นครามอ่อนเฉพาะตัว  ทุกลวดลายบนผืนผ้าที่ผ่านกระบวนการทอ ด้วยการมัด ปักและย้อม สะท้อนวัฒนธรรมและความเชื่อความสกลนคร สร้างความหลงไหลแก่ชาวไทยและชาวต่างประเทศ สร้างรายได้จากผลิตภัณฑ์  อีกทั้งสภาหัตถศิลป์โลกประกาศรับรองให้จังหวัดสกลนครเป็น “นครหัตถศิลป์โลกเจ้าแห่งครามธรรมชาติ”   เมื่อปี 2561 หลังส่งทีมมาตรวจประเมินคุณสมบัติการผลิตผ้าย้อมครามที่สกลนครและที่ชุมชน ซึ่งผ่านเกณฑ์คุณสมบัติที่ตั้งไว้เป็นการทอผ้าที่ใช้วัตถุติบธรรมชาติไม่มีเคมีภัณฑ์เจือปน

ล่าสุด สำนักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมได้พิจารณาคัดเลือกเทศกาลเมืองครามสกลนคร (Kram & Craft)  จ.สกลนคร เป็น 1 ใน 3 เทศกาลประเพณี เพื่อยกระดับให้เป็นที่รู้จักในระดับโลกภายในปี 2568 นี้  นางสาวสุดาวรรณ หวังศุภกิจโกศล รมว.วัฒนธรรม  กล่าวว่า ได้รับรายงานว่าสำนักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรมคัดเลือกเทศกาลประเพณีในจังหวัดต่างๆ 3 เทศกาลประเพณีที่มีความโดดเด่นมีศักยภาพมีเอกลักษณ์และอัตลักษณ์โดดเด่นในมิติต่างๆ สามารถส่งเสริมและยกระดับให้เป็น Soft Power โดยเฉพาะด้านเฟสติวัล เทศกาลประเพณีและด้านท่องเที่ยวตามนโยบายรัฐบาลและส่งเสริมอุตสาหกรรมวัฒนธรรมสร้างสรรค์เพื่อฟื้นฟูเศรษฐกิจฐานราก ได้แก่ 1.เทศกาลเมืองครามสกลนคร “Kram & Craft ” จ.สกลนคร 2.เทศกาลหนังใหญ่วัดขนอนและมหกรรมหนังเงานานาชาติ จ.ราชบุรี และ 3.เทศกาลภูเก็ตเมืองสร้างสรรค์ “Kebaya Festival” จ.ภูเก็ต เพื่อยกระดับให้เป็นที่รู้จักในระดับชาติและนานาชาติ                      

“วธ.มีเป้าหมายส่งเสริมคุณค่าและมูลค่าเทศกาลประเพณีไทยให้ประเทศไทยเป็นหมุดหมายของนักท่องเที่ยวทั่วโลก และกระตุ้นให้นักท่องเที่ยวสามารถวางแผนการเดินทางท่องเที่ยวได้ตลอดทั้งปี ที่สำคัญเป็นการสร้างงานสร้างรายได้สู่ชุมชน นำทุนทางวัฒนธรรม พัฒนาสู่ทุนทางเศรษฐกิจ สร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้แก่ประเทศไทยในเวทีนานาชาติ เพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยวชาวไทยและต่างประเทศ” นางสาวสุดาวรรณ กล่าว

ส่วนเทศกาลหนังใหญ่วัดขนอนและมหกรรมหนังเงานานาชาติ จ.ราชบุรี ถือเป็นการยกระดับและส่งเสริมตามที่ วธ.ประกาศขึ้นบัญชีหนังใหญ่เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติเมื่อปี 2552 ซึ่งผลักดันหนังใหญ่ให้เป็น Soft Power ให้คนทั่วโลกรู้จัก และสนใจในวัฒนธรรมไทยมากขึ้น ประกอบกับปี 2550 ยูเนสโกประกาศให้การ สืบทอดและฟื้นฟูหนังใหญ่วัดขนอนได้รับรางวัลจากยูเนสโกและยกย่องให้เป็น 1 ใน 6 ชุมชนดีเด่นของโลกที่มีผลงานในการอนุรักษ์ฟื้นฟูมรดกวัฒนธรรมเชิงนามธรรมของยูเนสโกอีกด้วย
ขณะที่เทศกาลภูเก็ตเมืองสร้างสรรค์ “Kebaya Festival” รมว.วธ. กล่าวว่า ต้องการยกระดับและส่งเสริม สืบเนื่องจากเดือนธันวาคม 2567 ที่ผ่านมา ยูเนสโกประกาศรับรองเคบายา (Kebaya) เป็นมรดกวัฒนธรรมร่วมกับประเทศบรูไน อินโดนีเซีย สิงคโปร์และไทย ขึ้นทะเบียนเป็นรายการตัวแทนมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ ประจำปี 2567 ซึ่งเคบายาเป็นมรดกทางวัฒนธรรมด้านการแต่งกายของกลุ่มประเทศเพื่อนบ้านคาบสมุทรมลายูมากว่า 300 ปีและได้ขึ้นบัญชีมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ เมื่อปี 2555 เคบายาจึงสะท้อนถึงประวัติศาสตร์และประเพณีที่มีร่วมกันของภูมิภาคตลอดจนความหลากหลายทางวัฒนธรรม

ทั้งนี้ กระทรวงวัฒนธรรมร่วมกับจังหวัดสกลนครจัดงาน “เทศกาลเมืองครามสกลนคร” (Kram & Craft Sakon Festival )  ระหว่างวันที่ 28 – 30 มี.ค. 2568 ณ บริเวณลานพระบรมราชานุสาวรีย์ รัชกาลที่ 5 (ลาน ร.5 ) จ.สกลนคร นอกจากนักท่องเที่ยวจะได้ชมการแสดง แสง สี เสียง อันตระการตาในพิธีเปิดแล้ว ยังมีการแสดงศิลปวัฒนธรรม การแสดงจากศิลปินชื่อดัง  พร้อมชิมอาหารจากคาราวานร้านอาหารของดีเมืองสกลนคร เวทีเสวนา Kram & Craft  การประกวดผ้าครามและผลิตภัณฑ์จากคราม Young Designers การออกร้านผ้าครามและผ้าอัตลักษณ์โดดเด่นของจังหวัดสกลนครและกลุ่มจังหวัด การแสดงแบบผ้าคราม ผ้าพื้นถิ่น กิจกรรม workshop งานครามทำมือ จุดเช็คอิน กิจกรรมวิ่งท่องเที่ยวเมืองสกล ยลเมือง 3 ธรรม ตลอดจนการเดินแบบแฟชั่นโชว์ผ้าครามที่จัดยิ่งใหญ่