อาการ ปวดท้อง เป็นสัญญาณเตือนของร่างกายที่ไม่ควรมองข้าม! หลายคนอาจคิดว่าแค่ปวดท้องธรรมดา แต่รู้หรือไม่ว่า ตำแหน่งของการปวดท้อง สามารถบ่งบอกถึงโรคร้ายแรงได้! มาดูกันว่าการปวดท้องแต่ละจุดหมายถึงอะไร และเมื่อไหร่ที่คุณควรพบแพทย์ทันที

ทำไม ตำแหน่งปวดท้อง ถึงบอกโรคได้?

ช่องท้อง เป็นที่อยู่ของอวัยวะสำคัญหลายระบบ ดังนั้น เมื่อเกิดการอักเสบ ติดเชื้อ หรือมีสิ่งผิดปกติ อวัยวะเหล่านี้จะส่งสัญญาณผ่าน “อาการปวด” ซึ่งแบ่งออกเป็น 4 ระบบหลัก ได้แก่

โรคระบบทางเดินอาหาร เช่น กระเพาะอาหาร ลำไส้ใหญ่ ลำไส้เล็ก

โรคระบบตับและท่อน้ำดี เช่น ตับอักเสบ นิ่วในถุงน้ำดี ตับอ่อน

โรคระบบทางเดินปัสสาวะ เช่น ไตอักเสบ นิ่วในไต

โรคระบบสูติ-นรีเวช เช่น ซีสต์รังไข่ มะเร็งปากมดลูก ก้อนเนื้องอกมดลูก

ตำแหน่งของอาการปวด สามารถช่วยวิเคราะห์โรคได้เบื้องต้น ลองเช็กดูว่าคุณปวดท้องตรงไหน!

• ตำแหน่งปวดท้องด้านขวาบน: สัญญาณของตับและถุงน้ำดี

อวัยวะที่เกี่ยวข้อง: ตับ, ท่อน้ำดี, ถุงน้ำดี, ไตขวา โรคที่เป็นไปได้

นิ่วในถุงน้ำดี – ปวดใต้ลิ้นปี่หรือชายโครงขวา คลื่นไส้ อาเจียน

ตับอักเสบ – ตัวเหลือง ตาเหลือง เหนื่อยง่าย

นิ่วในไตขวา – ปวดบีบๆ บริเวณสีข้างขวา ร้าวไปหลัง

เช็กตัวเอง: หากมีอาการปวดรุนแรง + ตัวเหลือง ให้รีบพบแพทย์!

• ตำแหน่งปวดท้องด้านซ้ายบน: ระวังโรคกระเพาะอาหารและม้าม

อวัยวะที่เกี่ยวข้อง: กระเพาะอาหาร, ตับอ่อน, ม้าม, ไตซ้าย โรคที่เป็นไปได้

กระเพาะอาหารอักเสบ / แผลในกระเพาะ – แสบท้อง ปวดก่อนหรือหลังอาหาร

ตับอ่อนอักเสบ – ปวดรุนแรง ร้าวไปหลัง คลื่นไส้ อาเจียน

ม้ามโต – ปวดหน่วงๆ มีจ้ำเลือดตามตัว เหนื่อยง่าย

เช็กตัวเอง: ถ้าปวดร้าวไปหลัง + คลื่นไส้ อาจเป็นตับอ่อนอักเสบ รีบพบแพทย์ด่วน!

• ตำแหน่งปวดท้องด้านขวาล่าง: เช็กด่วน! ไส้ติ่งอักเสบ

อวัยวะที่เกี่ยวข้อง: ไส้ติ่ง, ลำไส้ใหญ่, ไตขวา โรคที่เป็นไปได้

ไส้ติ่งอักเสบ – ปวดท้องขวาล่างกะทันหัน คลื่นไส้ กดแล้วเจ็บมากขึ้น

ลำไส้อักเสบ – ท้องเสีย ถ่ายเป็นมูกเลือด

นิ่วในไต – ปวดเอวขวา ฉี่แสบ

เช็กตัวเอง: ถ้าปวดรุนแรง กินยาแล้วไม่ดีขึ้น รีบไปหาหมอทันที!

• ตำแหน่งปวดท้องด้านซ้ายล่าง: สัญญาณลำไส้ใหญ่และรังไข่

อวัยวะที่เกี่ยวข้อง: ลำไส้ใหญ่, ไตซ้าย, รังไข่ โรคที่เป็นไปได้

ลำไส้ใหญ่อักเสบ – ปวดบิด ถ่ายเหลว หรือท้องผูกสลับท้องเสีย

ซีสต์รังไข่ / มะเร็งรังไข่ – ปวดหน่วง ท้องอืด ประจำเดือนผิดปกติ

นิ่วที่ไตซ้าย – ปวดร้าวไปหลัง ฉี่ขุ่น

เช็กตัวเอง: ถ้าปวดท้องเรื้อรัง หรือมีเลือดในอุจจาระ รีบตรวจเช็กด่วน! เมื่อไหร่ที่ควรพบแพทย์?

ปวดรุนแรงเฉียบพลัน

ปวดนานเกิน 2-3 วัน

อาเจียนเป็นเลือด / ถ่ายดำ

ท้องอืด แน่นจุก อาหารไม่ย่อย

มีไข้สูง หนาวสั่น

การตรวจและรักษาอย่างทันท่วงที จะช่วยลดความเสี่ยงของโรคร้ายแรง!

สรุป: ปวดท้องตำแหน่งไหน บอกอะไรได้บ้าง?

ขวาบน – ตับ / ถุงน้ำดี / ไตขวา

ซ้ายบน – กระเพาะอาหาร / ตับอ่อน / ม้าม

ขวาล่าง – ไส้ติ่ง / ลำไส้ใหญ่

ซ้ายล่าง – ลำไส้ใหญ่ / รังไข่ / ไตซ้าย

หากคุณหรือคนใกล้ตัวมีอาการ ปวดท้องผิดปกติ อย่าปล่อยผ่าน! ปรึกษาแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยที่ถูกต้อง

                                                           ผู้เขียนบทความ

นพ. สิทธิยศ จันทรสาขา

แพทย์ประจำศูนย์ทางเดินอาหาร โรงพยาบาลไทยนครินทร์