सौर-शक्तीच्या भविष्याकडे जाण्याच्या प्रवासात भारत एका निश्चित क्षणी उभा आहे. हे परिवर्तन तैयंगन्यूज सौर टेक्नॉलॉजी कॉन्फरन्स इंडिया २०२25 मध्ये स्पष्टपणे पकडले गेले, जेथे सौर उर्जा क्रांतीसाठी देशाच्या तयारीवर प्रकाश टाकण्यासाठी उत्पादक आणि भागधारक एकत्र जमले. केंद्रीय थीम स्पष्ट होती: भारताच्या सौर महत्वाकांक्षा यापुढे स्वप्ने नसतात, परंतु वेगवान-दृष्टिकोनाची वास्तविकता ठळक नावीन्य आणि धोरण समन्वय आवश्यक आहे.

भविष्यात शक्ती देणे: भारताचा महत्वाकांक्षी सौर विस्तार आणि कार्यक्षमतेचा धक्का

आरसीटी सोल्यूशन्सच्या विक्रीचे संचालक सुकुमार माडुगुला यांनी यावर जोर दिला की नूतनीकरणयोग्य ऊर्जा लवकरच भारताच्या उर्जा मिश्रणावर वर्चस्व गाजवेल, ज्यामुळे ते 10-15 वर्षांच्या आत 60% पेक्षा जास्त आहे. ही शिफ्ट लक्षणीय प्रमाणात कमी होऊ शकते घरगुती वीज खर्च प्रति युनिट फक्त ₹ 1-2 पर्यंतनाटकीयदृष्ट्या उर्जा प्रवेश आणि परवडणारी क्षमता सुधारत आहे. आरसीटी सोल्यूशन्सचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी डॉ. पीटर फाथ यांनी सौर उर्जेच्या आर्थिक तर्काला बळकटी दिली आणि त्याला “शून्य-इंधन उद्योग” असे म्हटले आहे.

भारताच्या सौर उत्पादन योजना महत्वाकांक्षी आहेत. नॅशनल सोलर एनर्जी फेडरेशन ऑफ इंडियाचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी सुब्रहमान्याम पुलिपका यांच्या म्हणण्यानुसार सौर मॉड्यूल क्षमता २०२25 मध्ये G० जीडब्ल्यू वरून २०30० पर्यंत दुप्पट होण्याची शक्यता आहे. सौर सेल उत्पादन १ G GW वरून १२० जीडब्ल्यूवर उडी मारेल आणि इंडिया एंड-टू-टू-टू-एंडिंगची स्थापना करण्याचे उद्दीष्ट आहे. तथापि, डॉ. फाथ यांनी असा इशारा दिला की केवळ विस्तार पुरेसे नाही; वाढती कार्यक्षमता गंभीर आहे. बहुतेक सध्याचे पॅनेल 24-25% कार्यक्षमतेवर कार्य करतात, परंतु सुधारित तंत्रज्ञान प्रति चौरस मीटर उर्जा उत्पादन जास्तीत जास्त करू शकते, जमीन वापर कमी करते.

इनोव्हेशन गॅप ब्रिजिंग: सौर संशोधन आणि भारतात प्रवेश

आयआयटी बॉम्बे सारख्या संशोधन केंद्रांमध्ये नाविन्यपूर्ण प्रगती होत आहे, जिथे प्रोफेसर दिनेश कब्राच्या टीमने अलीकडेच पेरोव्स्काइट सौर पेशींमध्ये २ .8 ..84% कार्यक्षमता गाठली आहे.

आर्थिक इक्विटीसाठी सौरऊर्जेमध्ये सार्वत्रिक प्रवेश सुनिश्चित करणे आवश्यक आहे. एका दशकात नूतनीकरण करण्यायोग्य पासून 62% उर्जा मिळविण्यात जर्मनीचे यश समन्वित धोरण आणि नाविन्यपूर्णतेचे सामर्थ्य सिद्ध करते. भारतासाठी, परवडणारी क्षमता, टिकाव आणि सुरक्षेच्या “ऊर्जा ट्रायलेम्मा” वर मात करण्यासाठी शैक्षणिक शिक्षण, उद्योग आणि सरकार एकत्रित करणे आवश्यक आहे.

सारांश:

10-15 वर्षात 60% पेक्षा जास्त नूतनीकरणयोग्य उर्जा असून भारत सौरऊर्जेच्या भविष्याकडे वेग वाढवित आहे. महत्वाकांक्षी उत्पादन उद्दीष्टे, वाढती नावीन्यपूर्ण आणि आयआयटी बॉम्बेच्या पेरोव्स्काइट सेलसारख्या संशोधन प्रगतीमुळे यश सुधारित कार्यक्षमता, संशोधनात गुंतवणूक आणि धोरण, शैक्षणिक क्षेत्र आणि उद्योगातील एकत्रित प्रयत्नांवर अवलंबून आहे.