आरोग्य डेस्क: पुरुषांमधील वीर्य निर्मिती प्रक्रिया (शुक्राणूंचे उत्पादन) ही शरीरात एक जटिल आणि वैज्ञानिक आश्चर्यकारक प्रक्रिया आहे. ही प्रक्रिया केवळ प्रजननासाठीच महत्त्वाची नाही तर पुरुष आरोग्याचा एक महत्त्वाचा भाग देखील आहे. शुक्राणू कसे बनवायचे आणि त्याच्या बांधकामात कोणत्या महत्वाच्या प्रक्रियेचा समावेश आहे हे जाणून घेऊया.

1. शुक्राणू कोठे आणि कसे तयार होते?

शुक्राणू नर अंडकोषात तयार होतो. शुक्राणू अंडकोषात स्थित सेमिनल ट्यूबल्समध्ये तयार होते. या प्रक्रियेस “शुक्राणुनाशक” असे म्हणतात. शुक्राणुनाशक दरम्यान, अंडकोषातील विशेष पेशी शुक्राणूंची निर्मिती करतात, जे हळूहळू विकसित आणि प्रौढ होतात.

2. संप्रेरकाचा प्रभाव:

शुक्राणूंच्या उत्पादनात संप्रेरक महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते. “ल्युटिनिझिंग हार्मोन्स” (एलएच) आणि “फॉलिकल-स्टिम्युलेटिंग हार्मोन्स” (एफएसएच) अंडकोषांमध्ये शुक्राणूंचे उत्पादन नियमित करते. याव्यतिरिक्त, टेस्टोस्टेरॉन, जो पुरुषांचा मुख्य लैंगिक संप्रेरक आहे, शुक्राणूंचे उत्पादन आणि पुरुष जननेंद्रियांच्या विकासामध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते.

3. शुक्राणूंचे परिपक्व:

शुक्राणूंच्या निर्मितीनंतर, त्यांना परिपक्व होण्यासाठी “एपिडिडिमिस” अंडकोषातून दुसर्‍या अवयवावर पाठविले जाते. येथे परिपक्वताची प्रक्रिया पूर्ण झाली आहे आणि शुक्राणू पूर्णपणे सक्रिय आहेत. एपिडिडिमिसमधील शुक्राणू पूर्णपणे परिपक्व होईपर्यंत सुमारे 2 ते 3 आठवडे जगतात.

4. वीर्य मधील इतर घटकः

स्पार्म हा वीर्यचा फक्त एक भाग आहे. वीर्य मध्ये सुमारे 10% शुक्राणू असतात, तर उर्वरित प्रथिने, जीवनसत्त्वे, खनिजे आणि एंजाइमने भरलेले असतात. हे घटक शुक्राणूंना ऊर्जा आणि संरक्षण प्रदान करतात जेणेकरून ते अंडीपर्यंत पोहोचू शकतील. वीर्यचा मुख्य भाग म्हणजे सेमिनल प्लाझ्मा, जो प्रोस्ट्रेट ग्रंथी आणि सेमिनल जहाजांनी बनविला आहे.

5. शुक्राणूंची गुणवत्ता आणि आरोग्य:

शुक्राणूंची गुणवत्ता आणि प्रमाण पुरुषांच्या जीवनशैली, आहार, तणाव आणि शारीरिक आरोग्याचा थेट परिणाम आहे. योग्य आहार, नियमित व्यायाम आणि तणाव -मुक्त जीवन वीर्य निर्मितीची प्रक्रिया सुधारू शकते. याउलट, धूम्रपान, अल्कोहोलचे अत्यधिक सेवन आणि प्रदूषणामुळे शुक्राणूंच्या गुणवत्तेवर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो.