พระธาตุพนม พระธาตุเก่าแก่ที่สุดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือและเป็นศูนย์รวมใจยึดมั่นศรัทธาในพระพุทธศาสนาของพุทธศาสนิกชนสองฝั่งโขงอย่างไม่เสื่อมคลาย  ซึ่งศูนย์มรดกโลกบรรจุพระธาตุพนมในบัญชีรายชื่อเบื้องต้น (Tentative List) ตามที่ประเทศไทยนำเสนอเพื่อขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรมขององค์การยูเนสโก   ชาวไทยเฝ้ารอประกาศให้เป็นแหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรม ขณะนี้อยู่ในกระบวนการจัดทำอีกหลายประเด็น

ในการประชุมคณะรัฐมนตรีอย่างเป็นทางการนอกสถานที่ (ครม.สัญจร) ที่ จ.สกลนคร – นครพนม ก่อนการประชุม ครม.สัญจร  นางสาวสุดาวรรณ หวังศุภกิจโกศล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม (รมว.วธ.)     พร้อมด้วยนายประสพ  เรียงเงิน ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม นายพนมบุตร จันทรโชติ อธิบดีกรมศิลปากร นายชัยพล สุขเอี่ยม อธิบดีกรมการศาสนา วัฒนธรรมจังหวัดนครพนม  ลงพื้นที่ตรวจราชการจังหวัดนครพนม ไปเยือนวัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร ได้ตรวจเยี่ยมแนวทางการพัฒนาแหล่งเรียนรู้และแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมวัดพระธาตุพนม ซึ่งมีองค์พระธาตุพนมเป็นปูชนียสถานที่สำคัญกรมศิลปากรประกาศขึ้นทะเบียน เป็นโบราณสถานของชาติ

พระธาตุพนมศักดิสิทธิ์ตั้งอยู่ทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำโขง ตามความเชื่อพื้นถิ่นเชื่อว่า สร้างโดยพระมหากัสสปะพระอัครสาวกของพระพุทธเจ้า เพื่อประดิษฐานพระอุรังคธาตุ (กระดูกส่วนหน้าอก) ของพระพุทธองค์ภายหลังจากปรินิพพาน ถือเป็นพระธาตุที่เก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่งในภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทยและในลุ่มแม่น้ำโขงตอนล่างได้รับการบูรณะและสักการบูชาจากประชาชนหลากหลายเชื้อชาติตลอดระยะเวลาหลายร้อยปี ถือเป็นศาสนสถานที่มีคุณค่าโดดเด่นและเป็นสากล การขับเคลื่อนวัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร เพื่อขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรมโอกาสนี้ รมว.วธ. พร้อมคณะถวายเครื่องสักการะพระธาตุพนมและแห่ผ้าห่มพระธาตุรอบองค์พระธาตุพนม โดยมี พระอาจารย์ศรีพนมวรคุณ ผู้ช่วยเจ้าอาวาสผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดพระธาตุพนม นำสักการะ จากนั้น ถวายเครื่องสักการะแด่พระศรีวิสุทธิเมธี รองเจ้าคณะจังทวัดนครพนม ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดพระธาตุพนม ณ ศาลาตรีมุข และเยี่ยมชมนิทรรศการตำนานอุรังคธาตุ นิทรรศการประเพณีบุญเดือน 3 นิทรรศการผ้าเกาะโส้ เยี่ยมชมนิทรรศการเส้นทางท่องเที่ยวสักการะพระธาตุประจำวันเกิด 7  วัน 8  พระธาตุ ชมและชิมอาหารพื้นถิ่น ผลิตภัณฑ์ทางวัฒนธรรมของชุมชน อาทิ สาธิตทำขนมแหนม ทำกะละแมนครพนม การทำเครื่องดื่มสมุนไพร สาธิตทำผลิตภัณฑ์จากเครื่องสักการะพระธาตุพนม (ดอกดาวเรือง) การทำผลิตภัณฑ์จักสาน ผลิตภัณฑ์ผ้ามงคล ผ้าทอลวดลายจากผ้าห่อคัมภีร์โบราณ การมัดย้อมสีธรรมชาติจากไม้มงคล 9 ชนิด และผลิตภัณฑ์จากผ้าห่มพระธาตุพนม เป็นต้น

นางสาวสุดาวรรณ กล่าวว่า การขับเคลื่อนวัดพระธาตุพนมวรมหาวิหารเพื่อขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรม ซึ่งจะเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวและเป็นการอนุรักษ์โบราณสถาน พร้อมทั้งเป็นหมุดหมายให้นักท่องเที่ยวเดินทางท่องเที่ยวเพิ่มขึ้น ซึ่งแหล่งมรดกทางวัฒนธรรมพระธาตุพนมได้การรับบรรจุในบัญชีรายชื่อเบื้องต้น (Tentative List) ศูนย์มรดกโลก เมื่อวันที่ 12 ก.ค. พ.ศ. 2560 ซึ่งการนำเสนอขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรมจะต้องจัดทำผังแม่บทที่ครอบคลุมพื้นที่หลักของวัดพระธาตุพนมและพื้นที่กันชน (Buffer Zone) โดยรอบ เพื่อเป็นไปตามหลักเกณฑ์ขึ้นทะเบียนมรดกโลก

“ การลงพื้นที่วัดพระธาตุพนมได้หารือผู้เกี่ยวข้องในการสนับสนุนโครงการสร้างการมีส่วนร่วมในการจัดทำผังแม่บทพื้นที่วัดพระธาตุพนมและบริเวณโดยรอบเพื่อการขึ้นทะเบียนมรดกโลกทางวัฒนธรรม และโครงการประชุมคณะกรรมการขับเคลื่อนการเสนอขึ้นทะเบียนพระธาตุพนมเป็นมรดโลกทางวัฒนธรรมของยูเนสโก รวมถึงการขอความอนุเคราะห์กรมศิลปากรแต่งตั้งผู้ทรงคุณวุฒิเป็นคณะทำงานให้คำปรึกษาในการดำเนินการขับเคลื่อนพระธาตุพนมให้ได้รับการพิจารณาเสนอขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก ทั้งนี้ได้บูรณาการการทำงานร่วมกันจากหลายภาคส่วน วธ.พร้อมให้การสนับสนุนอย่างเต็มที่เพื่อผลักดันให้การขึ้นมรดกโลกสำเร็จภายในปี 2570 “ นางสาวสุดาวรรณ กล่าว

สำหรับพระธาตุพนมมีคุณสมบัติขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกยูเนสโกใน 3 เกณฑ์ ได้แก่ เกณฑ์ที่ 2 เป็นสิ่งที่มีอิทธิพลยิ่งในการผลักดันให้เกิดการพัฒนาสืบต่อในด้านการออกแบบสถาปัตยกรรมอนุสรณ์สถาน ประติมากรรม ตลอดจนการพัฒนาศิลปกรรมที่เกี่ยวข้อง หรือการพัฒนาการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ เกณฑ์ 3 เป็นหลักฐานที่เป็นเอกลักษณ์หรืออย่างน้อยก็โดดเด่นถึงประเพณีทางวัฒนธรรมหรืออารยธรรมที่ยังคงอยู่หรือที่สูญหายไป และเกณฑ์ที่ 6 มีความคิดหรือความเชื่อที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับเหตุการณ์ หรือบุคคลที่มีความสำคัญ หรือความโดดเด่นในประวัติศาสตร์

การล่องอีสานตอนบนนอกจากเดินหน้าผลักดันพระธาตุพนมมรดกโลก  รมว.วธ. ได้ลงพื้นที่ตรวจเยี่ยมแนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมชุมชนต้นแบบ “เที่ยวชุมชน ยลวิถี” บ้านนาถ่อน จ.นครพนม ร่วมผลักดันให้เป็นชุมชนต้นแบบ”เที่ยวชุมชน ยลวิถี” ระดับประเทศอย่างเต็มรูปแบบ