मुंबई : परदेशी गुंतवणूकदारांनी (FII-एफआयआय) पुन्हा एकदा शेअर बाजारात त्यांची रणनीती बदलली आहे. गेल्या ३ दिवसांत परदेशी गुंतवणूकदारांनी भारतीय शेअर बाजारातून १५,००० कोटी रुपये काढून घेतले आहेत. शेअर बाजारात अलिकडच्या काळात झालेल्या चढ-उतारांमागे एफआयआयची विक्री हे सर्वात मोठे कारण मानले जाते. त्यामुळे परदेशी गुंतवणूकदार असे का करत आहेत आणि यामुळे भारतीय शेअर बाजाराला काही धोका आहे का असा प्रश्न निर्माण होत आहे. पुन्हा विक्री सुरूअनेक महिने सतत पैसे काढल्यानंतर एप्रिल महिन्यापासून परदेशी गुंतवणूकदारांनी भारतीय शेअर बाजारात खरेदी सुरू केली होती. परदेशी गुंतवणूकदारांच्या आगमनाने सेन्सेक्स आणि निफ्टीने पुन्हा एकदा वेग घेतला. सेन्सेक्स आणि निफ्टीमध्ये ७ एप्रिलपासून आतापर्यंत १२ टक्के वाढ झाली आहे. पण आता अचानक परदेशी गुंतवणूकदारांनी पुन्हा विक्री सुरू केली आहे. गेल्या ४ दिवसांत म्हणजे १९ ते २२ मे दरम्यान त्यांनी एकूण १५,५८७ कोटी रुपयांचे शेअर्स विकले आहेत. विशेषतः मंगळवार, २० मे रोजी, त्यांनी एकाच दिवसात १०,००० कोटी रुपयांची मोठी विक्री केली होती. गेल्या दोन महिन्यांत त्यांनी केलेली ही सर्वात मोठी विक्री आहे. यानंतर, गुरुवार, २२ मे रोजी परदेशी गुंतवणूकदारांनीही ५,००० कोटी रुपयांपेक्षा जास्त किमतीचे शेअर्स विकले. यामुळे गुंतवणूकदारांची चिंता वाढली आहे. कारण काय ? बाजारातील तज्ज्ञांच्या मते, यामागे अनेक जागतिक आणि देशांतर्गत घटक कार्यरत आहेत. अमेरिका आणि जपानमध्ये बाँड उत्पन्नात झालेली जलद वाढ हे सर्वात मोठे कारण आहे. अमेरिकेच्या १० वर्षांच्या ट्रेझरी बाँडवरील उत्पन्न अलीकडेच ४.५२ टक्क्यांवर पोहोचले आहे. त्याच वेळी त्यांच्या ३० वर्षांच्या बाँडवरील उत्पन्न ५.१४ टक्क्यांवर पोहोचले. याचा अर्थ असा की अमेरिकेच्या वाढत्या राजकोषीय तुटीमुळे वित्तीय बाजारपेठेत अस्थिरता निर्माण होत आहे. यामुळे गुंतवणूकदार त्यांचे भांडवल अमेरिकन बाँडसारख्या सुरक्षित पर्यायांकडे वळवत आहेत आणि भारतीय शेअर बाजारासारख्या धोकादायक बाजारपेठेतून पैसे काढत आहेत.जपानमध्येही, ३० वर्षांच्या सरकारी रोख्यांवर परतावा ३.१४ टक्क्यांपर्यंत वाढला आहे, जो जागतिक आर्थिक परिस्थिती कडक होत असल्याचे दर्शवितो. याशिवाय, क्रेडिट रेटिंग एजन्सी मूडीजने अमेरिकेच्या क्रेडिट रेटिंगमध्ये कपात केल्याने जागतिक गुंतवणूकदार घाबरले आहेत.तसेच, पश्चिम आशियातून असे वृत्त येत आहे की इस्रायल इराणवर हल्ला करण्याची योजना आखत आहे. या बातमीमुळे कच्च्या तेलाच्या किमती वाढल्या आहेत. यामुळे जागतिक गुंतवणूकदारांमध्ये जोखीम टाळण्याची भावना वाढली आहे. सध्या, कच्च्या तेलाच्या किमती प्रति बॅरल 64 डाॅलरच्या आसपास आहेत. भारतातही कोविड प्रकरणांमध्ये थोडीशी वाढ झाल्याने गुंतवणूकदारांच्या मनात अनिश्चितता निर्माण झाली आहे. मात्र सध्या ती मोठी चिंता मानली जात नाही. सामान्य गुंतवणूकदारांनी काय करावे? बाजार तज्ञांचा असा विश्वास आहे की सध्या ही विक्री अधिक धोरणात्मक आणि तात्पुरती आहे आणि बाजार रचनेत ती मोठी समस्या नाही. एसबीआय सिक्युरिटीजचे सनी अग्रवाल म्हणतात, देशांतर्गत पातळीवर एवढ्या मोठ्या प्रमाणात विक्रीला समर्थन देणारे कोणतेही नकारात्मक कारण नाही. ही अल्पकालीन घसरण आहे, जी जागतिक घटनांमुळे दिसून आली आहे. फिडेंट अ‍ॅसेट मॅनेजमेंटच्या संस्थापक ऐश्वर्या दधीच म्हणतात की, अमेरिकन बाँड उत्पन्नात वाढ झाल्याने परदेशी गुंतवणूकदारांनी लगेच प्रतिक्रिया दिली आहे. यामुळे ही अल्पकालीन घसरण दिसून आली आहे. परदेशी गुंतवणूकदारांचा भारताबद्दलचा दृष्टिकोन अजूनही सकारात्मक आहे.