नवी दिल्ली: पॉलीसिस्टिक अंडाशय सिंड्रोम (पीसीओएस) चे निदान झालेल्या बहुतेक महिलांसाठी, त्यांना मिळणारा पहिला सल्ला बहुतेक वेळा असतो: “फक्त काही वजन कमी करा.” सूचना संपूर्णपणे चिन्हांकित करत नसली तरी ती केवळ जटिल हार्मोनल स्थितीचे एक लक्षण मान्य करते. पुनरुत्पादक वयाच्या 10 पैकी 1 महिलांवर परिणाम करणारा व्यापक हार्मोनल डिसऑर्डर, अनेक पुनरुत्पादक, चयापचय आणि मानसिक प्रश्नांसह आहे. होय, वजन व्यवस्थापित करणे मदत करू शकते. परंतु पीसीओएस असलेल्या एखाद्या महिलेचे खरोखर समर्थन करण्यासाठी आपल्याला वजनाच्या प्रमाणात पलीकडे जाणे आवश्यक आहे. हे समजून घेण्यासाठी, आम्हाला प्रथम विचारण्याची आवश्यकता आहे: पीसीओएसकडे काय नेतृत्व करते? डॉ. रोहानी नायक, प्रजनन तज्ञ, बिर्ला फर्टिलिटी आणि आयव्हीएफ, भुवनेश्वर यांनी उत्तर दिले.
पीसीओएस इंसुलिन प्रतिरोध, संप्रेरक असंतुलन, अनुवंशशास्त्र आणि पर्यावरणीय घटकांच्या संयोजनाने चालविले जाते. सहसा, त्यांच्याकडे उच्च एंड्रोजन (पुरुष हार्मोन्स) आणि लक्षणीय कमी इस्ट्रोजेन पातळी असते. हार्मोनल बदलांमुळे अनियमित मासिक पाळी, मुरुम, अवांछित केसांची वाढ आणि 70-80% स्त्रियांमध्ये वंध्यत्व होते.
वजन आणि पीसीओएस दरम्यानचे कनेक्शन
वजन वाढणे हे हार्मोनल स्थितीचे देखील एक महत्त्वाचे लक्षण आहे. आणि काही प्रकरणांमध्ये, 5% वजन कमी केल्याने एंड्रोजन पातळी सामान्य श्रेणीत परत आणू शकते, ज्यामुळे एकूण लक्षणे सुधारू शकतात. तथापि, वजन कमी केल्याने पीसीओएसचे मूळ कारण दूर होत नाही. शिवाय, पीसीओएसशी झुंज देणा those ्यांसाठी वजन कमी करणे इतके सोपे नाही. हार्मोनल असंतुलन आणि मधुमेहावरील रामबाण उपाय प्रतिकार चयापचय आणि चरबी साठवण्यावर परिणाम करू शकतो. याव्यतिरिक्त, पीसीओएस भूक नियमन व्यत्यय आणू शकते आणि झोपेच्या गडबडीला कारणीभूत ठरू शकते, ज्यामुळे किलो शेड करणे आव्हानात्मक होते.
हे जाणून घेणे देखील आश्चर्यकारक ठरेल की पीसीओएसने ग्रस्त असलेल्या सर्व स्त्रिया वजन वाढवत नाहीत. 'लीन पीसीओएस' द्वारे लक्षणीय संख्येने महिलांवर परिणाम होतो. या स्त्रिया जास्त वजन घेत नाहीत परंतु तरीही पीसीओएसची सर्व क्लासिक चिन्हे दर्शवितात. तर, “फक्त वजन कमी” करण्याचा सल्ला त्यांच्यावर लागू होत नाही. त्यांना विशिष्ट आहारातील बदल करणे आवश्यक आहे आणि लक्षणे व्यवस्थापित करण्यासाठी नियमितपणे संप्रेरक-नियंत्रित औषधे घेणे आवश्यक आहे.
वजन वाढण्याशिवाय किंवा त्याशिवाय, पीसीओएसचे निदान झालेल्या बहुतेक महिलांसाठी प्रजनन क्षमता ही एक मोठी चिंता आहे. अनियमित मासिक पाळीमुळे नैसर्गिक संकल्पना नेहमीच शक्य नसते. म्हणूनच, महिलांना त्यांच्या मासिक पाळीचे नियमन करण्यासाठी आणि गर्भधारणेचा प्रयत्न करताना प्रजनन क्षमता सुधारण्यासाठी तोंडी गर्भनिरोधक आणि इतरांसारख्या नियमित औषधे घेणे आवश्यक आहे. अधिक गंभीर प्रकरणांमध्ये, आयव्हीएफ सारख्या सहाय्यक पुनरुत्पादक तंत्र आवश्यक होऊ शकतात. वजन व्यवस्थापनामुळे शक्यता सुधारू शकते, परंतु ती गर्भधारणेची हमी देत नाही.
पीसीओएस असलेल्या महिलांना काय आवश्यक आहे?
प्रभावी पीसीओएस व्यवस्थापनास एक समग्र दृष्टीकोन आवश्यक आहे, ज्यामध्ये सामील आहे:
पीसीओएस ही एक आजीवन स्थिती आहे जी प्रत्येक स्त्रीवर वेगळ्या प्रकारे प्रभावित करते. त्यातील फक्त एका भागाला संबोधित केल्याने उर्वरित कोडे सोडवले जाऊ शकते. त्याऐवजी जे आवश्यक आहे ते काळजी घेण्यासाठी एक संपूर्ण, दयाळू आणि वैयक्तिकृत दृष्टीकोन आहे.
