किशोरवयीन मुलांमध्ये वाफिंग ही एक नवीन व्यसन आहे: जगातील तंबाखू दिवस 2025
Marathi May 30, 2025 12:26 PM

वर्ल्ड नाही तंबाखू दिवस 2025: तंबाखूच्या सेवनामुळे होणा health ्या आरोग्याच्या जोखमीबद्दल जागरूकता पसरविण्याच्या उद्देशाने दरवर्षी वर्ल्ड नोव्होबॅको डे साजरा केला जातो. तंबाखूच्या वापरामुळे शरीराला झालेल्या हानीबद्दल कोणालाही माहिती नाही. असे असूनही, तंबाखूचा वापर एखाद्या प्रकारे किंवा इतर मार्गाने चालू आहे. आजकाल किशोरवयीन मुलांमध्ये बाष्पीभवन व्यसन दिसून येत आहे. म्हणूनच, यावर्षी आम्ही या वेगाने वाढणार्‍या समस्येवर लक्ष केंद्रित करीत आहोत. या लेखात या विषयावरील तपशीलवार माहिती पाहूया.

बाष्पीभवन म्हणजे काय?

वाफिंग म्हणजे ई-सिगारेट किंवा वेप पेनद्वारे एरोसोल (चुकीच्या पद्धतीने 'वाष्प' म्हणतात) इनहेलिंग करणे. यात निकोटीन, फ्लेवर्स आणि फॉर्मल्डिहाइड, निकेल आणि कथील सारख्या अनेक विषारी रसायने आहेत. बाष्पीभवन बद्दल सामान्य गैरसमज म्हणजे ते सिगारेटसारखे हानिकारक नाही, परंतु हे पूर्णपणे चुकीचे आहे. कारण वाफिंगमुळे आरोग्याच्या गंभीर जोखमीचा धोका देखील होतो.

किशोरवयीन मुलांमध्ये वाढ

किशोरवयीन मुलांमध्ये बाष्पीभवनाच्या लोकप्रियतेत वाढ होण्याची अनेक कारणे आहेत:

  • आकर्षक फ्लेवर्स आणि पॅकेजिंग
  • सोशल मीडिया आणि मित्रांचा प्रभाव
  • ते लपविण्याची क्षमता

अमेरिकेतील एका अभ्यासानुसार, 2023 मध्ये ग्रेड 10 आणि 12 मधील विद्यार्थ्यांमध्ये निकोटीन पाउचसारख्या उत्पादनांचा वापर जवळजवळ दुप्पट झाला.

वाफिंगचे आरोग्य जोखीम

जगाचा तंबाखू दिवस नाही

वाफिंगमुळे खालील आरोग्याच्या समस्या उद्भवू शकतात:

  • फुफ्फुसांचे आजार : इव्हॅलि (ई-सिगारेट किंवा वाफिंग-संबंधित फुफ्फुसांची दुखापत) आणि 'पॉपकॉर्न फुफ्फुस' सारखे रोग. (इव्हॅली (ई-सिगारेट किंवा वाफिंग-संबंधित फुफ्फुसांची दुखापत) आणि 'पॉपकॉर्न फुफ्फुसांची दुखापत' सारखे रोग.
  • हृदय समस्या: उच्च रक्तदाब आणि हृदयविकाराचा धोका.
  • तोंड आणि दात समस्या: डिंक रोग आणि दात किडणे.
  • कर्करोग: फॉर्मल्डिहाइड सारख्या रसायनांमुळे कर्करोगाचा धोका.
  • हार्मोनल असंतुलन: वंध्यत्व आणि स्थापना बिघडलेले कार्य. मानसिक आरोग्यावर परिणामः चिंता, नैराश्य आणि मूड स्विंग्स.

बाष्पीभवन आणि तणावाची मिथक

बर्‍याच किशोरांचा असा विश्वास आहे की बाष्पीभवन तणाव कमी करते, परंतु प्रत्यक्षात निकोटीन व्यसन कारणीभूत ठरते आणि तणाव वाढवते.

वाफिंग व्यसनाची चिन्हे

जर आपल्या मुलाने खालील चिन्हे दर्शविली तर त्याला किंवा तिला बाष्पीभवन होण्याचे व्यसन असू शकते:

  • वारंवार घसा साफ करणे किंवा खोकला
  • गोड किंवा फलदार वास
  • चिडचिडेपणा किंवा मूड स्विंग
  • यूएसबी ड्राइव्हसारखे दिसणारी डिव्हाइस
  • वारंवार तहान किंवा नाकपुडी

बाष्पीभवन सोडण्याचे मार्ग

खालील टिप्स वाफ सोडण्यात उपयुक्त ठरू शकतात:

  1. पाणी प्या: दिवसातून 8-10 ग्लास पाणी प्या.
  2. दीर्घ श्वास घ्या: प्राणायाम किंवा श्वासोच्छवासाच्या खोल तंत्राचा सराव करा.
  3. उशीर करा: थोड्या काळासाठी वेपचा आग्रह बंद करा.
  4. स्वत: ला विचलित करा: एक नवीन छंद किंवा क्रियाकलाप घ्या.
  5. निरोगी आहार घ्या: फायबर आणि कॅल्शियम समृद्ध आहार खा.
  6. याबद्दल बोला: आपल्या भावना एखाद्यास सामायिक करा.
  7. निकोटीन रिप्लेसमेंट थेरपी (एनआरटी): आपल्या डॉक्टरांनी दिलेल्या सल्ल्यानुसार एनआरटी वापरा.

'थ्रो एव्ह व्यायाम' नावाचे एक विशेष तंत्र देखील उपयुक्त ठरू शकते:

  • एक दीर्घ श्वास घ्या
  • हात वर करा
  • आपली मुट्ठी क्लिंच करा आणि आपला तणाव धरून ठेवा
  • अहो! म्हणा ते फेकून द्या – ताण फेकून द्या

वाफ सोडल्यानंतर फायदे

वाफ सोडल्यानंतर शरीरात खालील सुधारणा होतात:

  • 20 मिनिटे: रक्तदाब आणि हृदय गती सामान्य होते.
  • 8 तास: कार्बन मोनोऑक्साइडची पातळी कमी होते.
  • 48 तास: चाखण्याची आणि गंध रिटर्न करण्याची क्षमता.
  • 1 वर्ष: हृदयरोगाचा धोका निम्म्याने कमी झाला आहे.
  • 5 वर्षे: कर्करोग आणि स्ट्रोकचा धोका कमी होतो.
  • 15 वर्षे: आपण धूम्रपान न करणार्‍यांसारखे वयाचे आहात.

बाष्पीभवन ही एक गंभीर आरोग्याची समस्या बनली आहे, विशेषत: किशोरवयीन मुलांसाठी. याचा केवळ शारीरिक आरोग्यावर परिणाम होत नाही तर मानसिक आरोग्यावरही त्याचा वाईट परिणाम होतो. आम्हाला एकत्र या समस्येचा सामना करावा लागेल आणि किशोरांना बाष्पीभवन होण्याच्या धोक्यांविषयी जागरूक करावे लागेल.

डॉ. रिया गुप्ता, दंत सर्जन आणि तंबाखू सेसेशन स्पेशलिस्ट (लखनऊ)

किशोरवयीन मुलांमध्ये वाढणारी एक नवीन व्यसन 'वाफिंग' पोस्टः वर्ल्ड नो तंबाखू दिवस २०२25 वर प्रथम दिसू लागला.

© Copyright @2025 LIDEA. All Rights Reserved.