मुंबई : भारतात प्रवास करण्याचा सर्वात स्वस्त आणि विश्वासार्ह मार्ग म्हणजे रेल्वे (Indian Railway). दररोज लाखो लोक रेल्वेने प्रवास करतात. मात्र, धुके आणि खराब हवामानामुळे विशेषतः हिवाळ्यात गाड्या अनेकदा त्यांच्या नियोजित वेळेपेक्षा उशिराने धावतात. अशा परिस्थितीत प्रवाशांना मोठ्या गैरसोयीचा सामना करावा लागतो. मात्र, ट्रेन ३ तास किंवा त्याहून अधिक उशिरा आली तर प्रवासी त्यांचे तिकीट रद्द करू शकतात आणि त्यांना हवे असल्यास पूर्ण परतावा (Indian Railway ticket refund rules) मिळवू शकतात.



ट्रेन वेळापत्रकापेक्षा खूप उशिरा धावत असेल आणि तुम्ही तुमच्या प्रवासाच्या योजना बदलल्या असतील, तर तिकीट कोणतेही नुकसान न होता रद्द केले जाऊ शकते. आयआरसीटीसी वेबसाइट आणि अॅपच्या मदतीने टीडीआर दाखल करणे आता पूर्वीपेक्षा सोपे झाले आहे. तुम्ही तुमचे पैसे परत मिळवू शकता आणि त्रास टाळू शकता. तुमच्या तिकिटातून कोणतेही पैसे कापले जाणार नाहीत. प्रवाशाला त्याच्या तिकिटाचा पूर्ण परतावा मिळेल. मात्र, प्रवास सुरू करण्यापूर्वी तिकीट रद्द केले तरच ही सेवा उपलब्ध असेल.

टीडीआर कसा दाखल करायचा?

संपूर्ण परतावा मिळविण्यासाठी तिकीट ठेव पावती (TDR) दाखल करणे आवश्यक आहे. ही प्रक्रिया आयआरसीटीसी वेबसाइटवर अगदी सहजपणे करता येते.

- आयआरसीटीसी वेबसाइटवर जा.

- तुमचा आयडी आणि पासवर्ड वापरून लॉग इन करा.

- सेवा टॅबवर जा आणि फाइल टीडीआर पर्याय निवडा.

- माझे व्यवहार वर जा आणि संबंधित तिकीट निवडा.

- कारण निवडा आणि सबमिट करा.

टीडीआर दाखल केल्यानंतर विनंती रेल्वेला पाठवली जाते आणि परतावा सहसा एका आठवड्यात बँक खात्यात जमा होतो. मात्र, यासाठी जास्तीत जास्त ९० दिवस लागू शकतात.



ट्रेन तिकिटे कुठून रद्द करू शकता?

- रेल्वे स्टेशनवरील तिकीट काउंटरवरून.

- रेल्वे कॉल सेंटरशी संपर्क साधून.

- आयआरसीटीसी मोबाईल अॅप वापरून.

कोणत्या कारणांसाठी तिकीट रद्द करू शकतो?

- ट्रेनच्या वेळा किंवा मार्गांमध्ये बदल.

- नैसर्गिक आपत्ती, प्रशासकीय कारणांमुळे किंवा वैयक्तिक आपत्कालीन परिस्थितीमुळे.

- तिकीट बुक करताना चूक झाली असेल.



वैयक्तिक कारणांमुळे ट्रेन तिकीट रद्द केल्यास किती रक्कम वजा

तुम्ही स्वतःच्या इच्छेने तिकीट रद्द करत असाल तर परतफेडीत काही कपात केली जाईल.

- ४८ तास आधी रद्द केल्यास ५०% परतफेड

- २४ तासांपूर्वी रद्द केल्यास २५% परतावा

- १२ तासांपूर्वी रद्द केल्यास १०% परतावा

- ट्रेन सुटण्याच्या ४ तास आधी रद्द केल्यास कोणताही परतावा दिला जाणार नाही.