การเกิดแผ่นดินไหวระดับ 8.2 ที่กรุงเทพมหานคร เมื่อช่วงบ่ายของวันศุกร์ที่ 28 มีนาคม 2568 ที่ผ่านมา นับเป็นปรากฎการณ์ทางธรรมชาติ ที่น่าหวาดวิตกมากที่สุดครั้งหนึ่งของคนไทย โดยเฉพาะคนที่อาศัยอยู่ในกรุงเทพฯ ไม่เคยประสบพบเจอมาก่อน ความรุนแรงของการสั่นไหวที่มีจุดศูนย์กลางมาจากรอยเลื่อนสะกายประเทศเมียนมาร์ ส่งผลรุนแรงทำให้ตึกของสำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน หรือสตง.ถล่มลงมา มีผู้เสียชีวิตนับร้อยคน นอกจากนี้ ยังมีอาฟเตอร์ช็อกตามมาอีกหลายครั้ง ทำให้กรุงเทพมหานครประกาศให้กรุงเทพฯ เป็นพื้นที่ประสบภัย
นอกจากอาคาร สตง.ที่ถล่มพังราบเป็นกองเศษเหล็ก อิฐ ปูน อาคารสูงอื่นๆ ก็ได้รับผลกระทบด้วยเช่นกัน บางอาคารมีรอยร้าว และร่องรอยผลกระทบจากการสั่นไหว ในระดับที่ต้องให้วิศวกร ตรวจสอบสภาพความปลอดภัยก่อนเข้าอยู่อาศัย ซึ่งมีอาคารสูงหลายอาคารที่เป็นที่พักอาศัย ไม่สามารถเข้าพักได้ในคืนที่เกิดเหตุ ซึ่งในวันนั้นยังมีอาฟเตอร์ช็อกตามมาอีกหลายครั้ง ทำให้กรุงเทพมหานครประกาศให้กรุงเทพมหานครเป็นพื้นที่ประสบภัย
ภาพอาคารสูงบางแห่งที่โยกตัวไปมา ตามแรงไหวของแผ่นดิน ทำให้มีคนจำนวนไม่น้อยที่ไม่มั่นใจความปลอดภัยของอาคารเหล่านี้ จึงไม่มั่นใจ ที่จะกลับเข้าไปพักอาศัย”บ้าน”ของตนเองได้ในช่วงนั้น นับเป็นความเดือดร้อน ที่รอความช่วยเหลือ แต่แล้ว Airbnb .org องค์กรเอกชนเพื่อสังคม ของ Air BnB องค์กรเอกชนผู้จัดหาที่พักผู้เดินทางทั่วโลก โดย Airbnb .org ก่อตั้งเมื่อปี 2012 มีบทบาทเคยเข้าไปช่วยเหลือจัดหาที่พักผู้เดือดร้อนจากภัยพิบัติต่างๆมาแล้วทั่วโลก ข่วยจัดหาที่พักไปแล้ว 1.6 ล้านคืน หรือ 250,000 คน ใน135ประเทศ ได้เข้ามาช่วยเหลือจัดหาที่พักให้กับผู้ประสบภัยแผ่นดินไหวในกรุงเทพฯ แบบทันทีทันใดก็ว่าได้
” แผ่นดินไหว เกิดเหตุในวันศุกร์ ก็มีผู้ประสบภัยจำนวนมากพอสมควร ที่อาศัยบนตึกสูง กลับเข้่าคอนโดฯที่พักไม่ได้ ตอนแรกท่านผู้ว่าชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ก็จะจัดหาพักพื้นที่ที่เป็นสวนสาธารณะไปก่อน ก็อยู่กันเป็นพันคน ตอนนั้นมี 2อาคารที่กลับเข้าไปไม่ได้เลยเพราะมีปัญหาโครงสร้างตึก คนกลุ่มนี้ก็ไม่รู้จะไปพักที่ไหน และต้องเป็นค่าใช้จ่ายสำหรับเขาด้วย แต่ระหว่างนั้น ทาง Airbnb.org ก็ติดต่อมา ว่าจะจัดหาที่พักในบ้าน Host ที่เป็นเครือข่ายของ Airbnb.org ให้วันแรก ซึ่งเป็นคืนวันอาทิตย์ที่ 30 มีนาคม ก็มีประมาณ 20 เคส ได้เข้าพักกับบ้านพักเครือข่ายในกรุงเทพฯ ของ Airbnb ซึ่งถือว่าเร็วมาก หลังจากนั้นก็มีทะยอยตามมาอีก รวมทั้งหมดได้เข้าพักบ้านในเครือข่ายของ Airbnb .org ไป 4,300 คืน แต่เขาเตรียมที่พักไว้ 8,500 คืน แต่ใช้ไม่หมด เพราะพอตึกอาคารสูง ผ่านการตรวจสอบแล้ว หลายคนก็กลับเข้าไปที่พักของตนเอง ” นายพรพรหม วิกิตเศรษฐ์ ที่ปรึกษาของผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร กล่าว
เป็นเรื่องน่าประหลาดใจพอสมควร ที่ Airbnb .org สามารถประสานงานและจัดหาที่พักให้ผู้ประสบภัยได้ภายในเวลาแค่ 2วัน หลังเกิดเหตุแผ่นดินไหว ที่ปรึกษาผู้ว่ากทม. อธิบายว่า การเข้ามาช่วยเหลือของ Airbnb .org ที่เป็นไปอย่างรวดเร็วนี้ มาจากก่อนหน้านี้ ทางกทม.ได้มีการติดต่อประสานงานกับ ที่ Airbnb ในเรื่องท่องเที่ยว เพราะมีที่พักจำนวนมากในกรุงเทพฯ ที่เป็นเครือข่ายของAirbnb พอเกิดแผ่นดินไหวในกรุงเทพฯ ทางAirbnbจึงติดต่อประสานกับทางกรุงเทพมหาคนทันที ทำให้การทำงานและการช่วยเหลือเป็นไปอย่างรวดเร็ว
“ใคร”ที่อยู่ในข่ายได้รับการพิจารณาได้เข้าพักในที่พักที่เป็นเครือข่ายของAirbnb นายพรพรหม กล่าวว่า ทางAirbnb ได้มอบให้ทางกรุงเทพมหานครและมูลนิธิเส้นด้ายเป็นผู้พิจารณา ว่าใครควรได้รับความช่วยเหลือ ในเรื่องที่พักโดยไม่มีค่าใช้จ่ายใดๆ ซึ่งทางกทม.ได้ส่งรายชื่อกลุ่มผู้ประสบภัยที่โครงสร้างตึกมีปัญหา ก่อนเป็นอันดับแรก หลังจากนั้น ก็จะเป็นการพิจารณาว่า ควรได้รับสิทธิ์พักนานแค่ไหน กี่ว้น กี่คืน หรือที่พักควรเป็นแบบไหน อย่างไร เพราะบางครอบครัวมีผู้สูงอายุ มีเด็ก มีสัตว์เลี้ยง มีคนต้องใช้วีลแชร์ ก็จะมีการจัดหาที่พักที่เหมาะสมให้
“ทาง Airbnb จะให้กรุงเทพมหานครเป็นผู้พิจารณาเอง บางคนได้อยู่นานถึง 14 วัน เพราะอาคารสูง พวกคอนโดที่พักบางแห่ง ยังไม่ผ่านการตรวจสอบความปลอดภัย ซึ่งการตรวจอาคารต้องใช้เวลา เพราะมีอาคารจำนวนมาก ที่รอการตรวจ คนกลุ่มนี้ จึงต้องไปอยู่บ้านที่เป็น Host ของAirbnb นานหน่อย “นายพรพรหมกล่าว
การจัดหาที่พักให้ผู้ประสบภัยพิบัติแผ่นดินไหวเมื่อวันที่ 28 มีนาคม ถือว่าเป็นการเข้ามาช่วยเหลือลักษณะนี้เป็นครั้งแรกในประเทศไทย ของAirbnb นายคริสตอฟ กอร์เดอร์ (Mr. Christoph Gorder) Executive Director จาก Airbnb.org ซึ่งเดินทางมาประเทศไทย เพื่อสานต่อความช่วยเหลือที่พักผู้ประสบภัยในประเทศไทย หากมีภัยพิบัติทางธรรมชาติเกิดขึ้นอีกในอนาคต ได้กล่าวถึงการทำงานของ Airbnb .org ว่าเป็นองค์กรการกุศลตอบสนองสถานการณ์ภัยพิบัติมาแล้วหลายประเทศ และไทยอาจจะเป็นประเทศแรกในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ที่ Airbnb .org เข้ามาดำเนินโครงการจัดหาที่พักผู้ประสบภัยในกรุงเทพได้จำนวนรวม 1.267 คน หรือคิดเป็นพักที่เข้ามารองรับ 600 ครัวเรือน
“ทุกภัยพิบัติมีความแตกต่างกัน การตอบสนองของเราก็จะมีความแตกต่างกันไปด้วย เราจะคำนึงถึงลักษณะเฉพาะของแต่ละเหตุการณ์ อย่างแผ่นดินไหวในกรุงเทพ ฯ ตอนแรกเราคิดว่า ความเสียหายอาจจะเลวร้ายกว่าที่คาด แต่หลักการทำงานของเรา อย่างแรกเราจะประสานกับหน่วยงานในท้องถิ่น หรือเอ็นจีโอ ในพื้นที่นั้นๆ เช่นเดียวกับกรณีแผ่นดินไหวในกรุงเทพฯ เราได้ประสานกับทางกรุงเทพมหานครก่อน ซึ่งทางกรุงเทพมหานคร ทำงานเชิงรุก จัดหาข้อมูลให้เราได้เร็วมาก ทำให้เราสามารถดำเนินงานเรื่องการจัดหาที่พักได้อย่างรวดเร็ว นอกจากนี้ เทคโนโลยีของ Airbnb ที่ถือว่ามีความทันสมัย ดีมากๆ มีข้อมูลHost ทั่วโลก 9 ล้านที่พัก และมีHost อีก 5ล้านราย ซึ่งเราเอาขีดความสามารถ2ประการนี้ ในการทำงาน เพื่อพร้อมจะตอบสนองเหตุฉุกเฉินหรือภัยพิบัติต่างๆ ได้ทันที ไม่ว่าจะเป็นแห่งไหนในโลก”
รูปแบบการให้ความช่วยเหลือผู้ประสบเหตุฉุกเฉินที่เป็นหลักการของ Airbnb .org นายคริสตอฟ กล่าวว่า ตามปกติผู้ประสบภัย จะต้องเข้าไปลงทะเบียนกับ Airbnb .org ซึ่งทางAirbnb .org จะทำงานร่วมกับองค์กรท้องถิ่น ซึ่งเป็นผู้พิจารณาเบื้องต้นว่าใคร สมควรได้รับสิทธิ์ที่พักฟรี โดยสิทธิ์ที่ได้จะมีมูลค่าเท่าเงินสด แต่อยู่ในรูปของเครดิตการเข้าพักแทน หลังจากนั้นผู้จองสิทธิ์ จะเลือกที่พัก ที่เหมาะกับความต้องการของตนเอง เพราะบางคนอาจมีสมาชิกในครอบครัวหลายคน อาจเลือกที่พักที่ใหญ่ บางคนมีสัตว์เลี้ยง หรือมีผู้ป่วย ก็จะเลือกที่พักที่เหมาะกับตนเอง ๆ นอกจากนั้น ยังครอบคลุมถึงผู้ที่มีบ้านพักได้รับความเสียหายหรือได้รับแจ้งว่าให้อพยพออกจากที่พัก รวมถึงทีมเจ้าหน้าที่ผู้ช่วยเหลือผู้ประสบภัยและเจ้าหน้าที่อาสาสมัครที่มาช่วยเหลือหลังเหตุการณ์ดังกล่าวในกรุงเทพฯ
“วิธีการทำงานร่วมกับกรุงเทพมหานคร ในเหตุการณ์แผ่นดินไหวที่กรุงเทพนี้ เป็นโมเดลที่ดี ซึ่งทาง Airbnb .org จะนำไปปรับใช้กับการช่วยเหลือพื้นที่อื่นๆในประเทศไทย ที่ประสบเหตุฉุกเฉิน เช่น ถ้าเกิดภัยพิบัติที่เชียงใหม่ เราก็จะใช้รูปแบบนี้ เพื่อให้เข้าถึงการช่วยเหลือได้อย่างทันท่วงที แต่โดยหลักๆเราจะไม่ตัดสินใจอะไรเองโดยเด็ดขาด เราจะยึดความเห็นองค์กรท้องถิ่น หน่วยงานรัฐต่างๆ ในการทำงาน “Executive Director จาก Airbnb.orgกล่าว
การทำงานของ Airbnb.org ต่อสังคม นายคริสตอฟกล่าวว่า เริ่มแรกเกิดขึ้นจากแรงบันดาลใจ จากเจ้าของที่พักนามว่า “เชลล์” ผู้เปิดบ้านต้อนรับชาวเมืองที่ได้รับผลกระทบจากพายุเฮอร์ริเคนแซนดี้ แนวคิดนี้เป็นตัวจุดประกายการเคลื่อนไหว และนับเป็นจุดเริ่มต้นของโปรแกรมที่เป็นสะพานให้เจ้าของที่พัก Airbnb เปิดที่พักต้อนรับผู้เดือดร้อน นับจากวันนั้น โปรแกรมนี้ได้มีการต่อยอดออกไป โดยมุ่งเน้นไปที่การรับมือกับเหตุฉุกเฉิน ตลอดจนการให้ที่พักและความช่วยเหลือแก่ผู้อพยพ ผู้ปฏิบัติงานบรรเทาทุกข์ ผู้ลี้ภัย ผู้แสวงหาที่พักพิง และเร็วๆ นี้ ก็เป็นผู้ปฏิบัติงานแนวหน้าที่ต้องต่อสู้กับการแพร่ระบาดของ COVID-19 ตั้งแต่นั้นมาเจ้าของที่พักก็เปิดบ้านต้อนรับและช่วยจัดหาที่พักให้ผู้เดือดร้อนไปแล้ว 100,000 ราย ทั้งนี้ Airbnb.org ถือเป็นหน่วยงานที่แยกต่างหากและเป็นอิสระจาก Airbnb, Inc. และจะไม่มีการเรียกเก็บค่าบริการสำหรับการใช้แพลตฟอร์มเพื่อสนับสนุนการเข้าพักของ Airbnb.org
ส่วนเงินทุนขององค์กร มาจากการบริจาค ของ Airbnb เป็นหลัก นอกจากนั้นก็เป็นองค์กรอื่นๆ รวมทั้งผู้ใช้บริการที่ร่วมบริจาค ในปี 2013 ทาง Airbnb.org เข้าไปช่วยเหลือเหตุฉุกเฉิน 8 เหตุการณ์ การช่วยเหลือได้ขยายตัวเติบโตขึ้น ในปี 2024 เข้าไปช่วยเหลือเรื่องที่พักฉุกเฉิน 68 รายการ และในช่วง 5เดือนแรกของปี 2025 เข้าไปช่วยเหลือแล้ว 28รายการ
“เมื่อไม่นานมานี้ Airbnb.org ได้จัดหาที่พักชั่วคราวโดยไม่มีค่าใช้จ่ายให้กับผู้ประสบภัยจาก ไฟป่าที่ลอสแอนเจลิส, ไฟป่าที่แจสเปอร์ ประเทศแคนาดา, เฮอร์ริเคนเฮลีนและมิลตันในฟลอริด้า, อุทกภัยในบราซิล, และแผ่นดินไหวที่คาบสมุทรโนโตะของญี่ปุ่น”
ในฐานะผู้ขับเคลื่อน Airbnb.org นายคริสตอฟ กล่าวว่า เขามีประสบการณ์การทำงานด้านสังคมมาแล้ว 25ปี ผ่านเหตุการณ์ฉุกเฉินที่เป็นภัยพิบัติครั้งใหญ่ๆของมนุษยชาติ มาแล้วหลายเหตุการณ์ เช่น เหตุการณ์สึนามิ เมื่อ20ปีก่อน ซึ่งเกิดขึ้นในประเทศไทยด้วย หรือพื้นที่เกิดสงครามในที่ต่างๆ ซึ่งเขามองว่าการช่วยเหลือเรื่องที่พักของ Airbnb.org ในเหตุฉุกเฉินต่างๆไม่ได้เป็นแค่การทำให้ผู้เดือดร้อนมีที่พักอาศัยเท่านั้น แต่ยังทำให้ผู้ประสบภัยเหล่านี้ ที่สูญเสียอำนาจบางอย่างไป กลับมามีอำนาจควบคุมชีวิตตนเองได้อีกครั้ง โดยเฉพาะการเลือกที่พักของAirbnb ที่เหมาะสมกับตัวเอง ถือว่าเป็นคืนอำนาจกำหนดตัวเองของพวกเขา
“นอกจากนี้ การเข้าพักกับ Air bnb เรายังพบว่า ผู้ประสบเหตุการณ์วิกฤติ ยังได้รับความช่วยเหลือรูปแบบอื่นๆจาก Host ผู้เป็นเจ้าของบ้านอีกด้วย ไม่ว่าการขับรถพาไปซื้อของ หรือช่วยจัดการธุระอื่นๆ ซึ่งเป็นน้ำใจของมนุษย์ที่มอบให้กัน เป็นสิ่งที่หาไม่ได้ หากเขาต้องไปพักในศูนย์พักพิงชั่้วคราว ” นายคริสตอฟกล่าว
