पंतप्रधान नरेंद्र मोदी रविवारी (15 जून) पाकिस्तानविरुद्ध ऑपरेशन सिंदूर नंतर चार दिवसांच्या परदेश दौऱ्यावर सायप्रसमध्ये दाखल झाले, तेथे विमानतळावर राष्ट्रपती निकोस क्रिस्टोडोलिड्स यांनी त्यांचे स्वागत केले. ऑपरेशन सिंदूरसाठी भारताला पाठिंबा देणाऱ्या सायप्रसची ही भेटही खास आहे. कारण दोन भागांत विभागलेल्या या बेटाच्या एक तृतीयांश भागावर तुर्की समर्थित सरकार आहे आणि ऑपरेशन सिंदूरच्या वेळी तुर्कस्तान पाकिस्तानच्या पाठीशी उभा होता.
इतकंच नाही तर सायप्रस त्याच्या इतर अनेक गुणांसाठी जगभरात ओळखला जातो, मग ती सर्वात जुनी वाइन आणि परफ्यूम असो किंवा माणसांपेक्षा मांजरींची संख्या जास्त असो. जाणून घेऊया सायप्रसचे गुणधर्म.
जगाच्या नकाशावरील शेकडो देशांची आपापली वैशिष्ट्ये आहेत. सायप्रस हा पूर्व भूमध्य सागरातील तुर्कियेच्या दक्षिणेस वसलेला एक बेट देश आहे. पुरातत्त्वीय पुराव्यांवरून असे दिसून येते की येथे किमान 12,000 वर्षांपूर्वीपासून लोक राहत आहेत. सायप्रसवर सुमारे 300 वर्ष ऑटोमन साम्राज्याचे राज्य होते. मात्र 1878 साली इंग्रजांनी हे बेट काबीज केले. तथापि, 1914 पर्यंत ब्रिटनने अधिकृतपणे वसाहत म्हणून घोषित केले नव्हते.
सायप्रसच्या जनतेने इंग्रजांपासून स्वातंत्र्यासाठी बराच संघर्ष केला. पाच वर्षांच्या सलग गुरिल्ला युद्धानंतर 1960 मध्ये सायप्रसला इंग्रजांपासून स्वातंत्र्य मिळाले.
1974 मध्ये तुर्कस्तानच्या हल्ल्यानंतर देशाचे दोन भाग झाले. तेव्हापासून बेटाच्या उत्तरेकडील एक तृतीयांश भागावर तुर्किये-सायप्रस सरकार आणि दक्षिणेकडील दोन तृतीयांश भागावर आंतरराष्ट्रीय स्तरावर मान्यताप्राप्त ग्रीक सायप्रस सरकारचे राज्य आहे. या दोघांमध्ये शांतता राखण्यासाठी संयुक्त राष्ट्रसंघाने हिरवा कंदील काढला आहे. या विभाजनामुळे सायप्रसची राजधानी निकोसिया हे जगातील एकमेव असे शहर आहे जे दोन देशांच्या राजधानीत विभागले गेले आहे.
जगातील सर्वात जुन्या उत्पादित वाइनचा इतिहास सायप्रसमध्ये आढळतो. कोमांडरियाची गोड मिष्टान्न वाइन इ.स.पू. 200 ची असल्याचे सांगितले जाते. येथे प्राचीन पाथोस शहरासह युनेस्कोची तीन जागतिक वारसा स्थळे आहेत, ज्यामध्ये मंदिरे इ.स.पूर्व 12 व्या शतकातील असल्याचे सांगितले जाते. सायप्रस हा जगातील सर्वात जुना परफ्यूम उत्पादक देश आहे. आजवर सापडलेले सर्वात जुने परफ्यूम येथे आढळते. इटालियन पुरातत्व पथकाने 2004-05 मध्ये सायप्रसमध्ये केलेल्या उत्खननात ब्राँझयुगातील एका मोठ्या कारखान्याचे पुरावे सापडले. 4000 वर्षांपूर्वीचा हा परफ्यूम कारखाना 99 एकर क्षेत्रात पसरलेला होता. यावरून हे स्पष्ट होते की, त्या काळातही सायप्रसमध्ये परफ्यूमचे उत्पादन औद्योगिक पातळीवर होते.
लेबनॉनपासून थोड्या अंतरावर वसलेला सायप्रस जगातील सर्वात दाट लोकसंख्येच्या देशांपैकी एक मानला जातो. नैसर्गिक सौंदर्याने नटलेल्या या देशात मांजरींची संख्या आश्चर्यकारकरीत्या माणसांपेक्षा जास्त आहे. या देशात कुठेही मांजरी कोणत्याही सरकारी-खाजगी संस्थेत किंवा सार्वजनिक ठिकाणी विश्रांती घेताना दिसतात. सायप्रसची एकूण लोकसंख्या सुमारे सव्वा लाख आहे, तर मांजरींची संख्या सुमारे 15 लाख आहे.
स्विमिंग पूलपासून बार, हॉटेल्स आणि अगदी शाळा-कॉलेजबाहेरही लोकांनी दिलेल्या खाद्यपदार्थांची मांजरी वाट बघताना दिसत आहेत. सायप्रसच्या लोकांना मांजरींमुळे कोणताही त्रास होत नाही.
असे म्हटले जाते की रोमची राणी सेंट हेलेना इजिप्तहून सायप्रसला येताना शेकडो मांजरी आपल्यासोबत घेऊन आली होती. त्यांना त्यांच्यामाध्यमातून साप पळवून लावायचे होते. म्हणून त्यांनी येथे मांजरी वसवल्या. प्राचीन इजिप्तच्या क्लिओपेट्राने त्यांना सायप्रसमध्ये आणले होते, अशीही एक मान्यता आहे. पुरातत्त्व विभागाने दिलेल्या माहितीनुसार, इ.स.पू. 7500 पूर्वीच्या कबरीत मानवासह एका मांजरीलाही दफन करण्यात आले होते.
प्रेम आणि सौंदर्याची प्राचीन ग्रीक देवी सायप्रसची होती असेही मानले जाते. असे मानले जाते की तिची उत्पत्ती एका खडकाजवळील समुद्री फोमपासून झाली, ज्याला सध्या अ‍ॅफ्रोडाइट बीच म्हणून ओळखले जाते. सायप्रसचे आणखी एक वैशिष्ट्य म्हणजे दोन्ही देशांमध्ये बफर झोन आहे, जिथे लोक घोडे, गायी, कोंबड्या इत्यादी चे संगोपन करतात आणि एकत्र ऑलिव्ह ऑईल तयार करतात.
