मुंबई : आयकर रिटर्न (ITR) भरण्यास सुरूवात झाली आहे. अनेक करदात्यांनी आयटीआर दाखल केला आहे. अनेक काम करणारे लोक फॉर्म 16 मिळण्याची वाट पाहत आहेत. नियोक्ते 15 जूनपर्यंत त्यांच्या कर्मचाऱ्यांना फॉर्म 16 जारी करतात. त्यानंतरच पगारदार करदाते रिटर्न भरतात. मात्र, यावेळी करदात्यांना त्यांचे रिटर्न दाखल करण्यासाठी अधिक वेळ मिळाला आहे. सीबीडीटीने रिटर्न भरण्याची अंतिम मुदत 15 सप्टेंबरपर्यंत वाढवली आहे.



अंतिम मुदतीची वाट पाहू नका

करदात्यांनी आयकर रिटर्न भरण्यासाठी अंतिम मुदतीची वाट पाहू नये, असे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. यामागील कारण असे की तुम्ही घाईघाईने आयटीआर दाखल केला तर चूक होण्याची शक्यता वाढते. याशिवाय, घाईघाईने रिटर्न भरल्यामुळे करदाते कोणतेही उत्पन्न उघड करण्यास विसरू शकतात. यामुळे, करदात्यांना आयकर विभागाकडून नोटीस (Income Tax Notice) मिळू शकते.



चूक होण्याची शक्यता

आयकर रिटर्न भरताना पूर्ण खबरदारी घेतली पाहिजे. आयटीआर फॉर्ममध्ये प्रत्येक उत्पन्नाची माहिती दिली पाहिजे. असे असूनही तुम्हाला आयकर विभागाकडून नोटीस मिळाली तर तुम्ही घाबरू नका. विशेषतःतुम्ही आयकर नियमांचे चांगले नियोजन केले असेल, तर तुम्हाला काळजी करण्याची गरज नाही. अनेक करदात्यांना आयकराची सूचना मिळताच तणाव येतो. ते नोटीसमध्ये काय लिहिले आहे ते जाणून घेण्याचा प्रयत्नही करत नाहीत.



आयकर विभागाचे काम डिजिटल

गेल्या काही वर्षांत आयकर विभागाने आपले बरेचसे कामकाज डिजिटल केले आहे, असे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. आता रिटर्न प्रक्रियेपासून ते रिफंडपर्यंतचे काम सॉफ्टवेअरच्या मदतीने पूर्ण केले जाते. आयटीआर फॉर्मची छाननी देखील सॉफ्टवेअरद्वारे केली जाते. आयकर विभाग आता फॉर्म २६एएस आणि एआयएसच्या मदतीने करदात्यांच्या आर्थिक व्यवहारांवर बारकाईने लक्ष ठेवतो. विभागाला करदात्याच्या आर्थिक व्यवहारात, उत्पन्नात किंवा कर भरण्यात काही तफावत आढळली तर ते संशयाच्या आधारे त्याला नोटीस बजावू शकते.



करदात्यांना हे समजून घेणे आवश्यक आहे की आयकर नोटीस मिळाल्याचा अर्थ असा नाही की तुम्ही मोठा घोटाळा केला आहे. वास्तविक आयकर विभाग करदात्यांना नोटीस पाठवून कोणत्याही डेटाबद्दल प्रश्न विचारू शकतो. करदात्यांना फक्त विभागाच्या प्रश्नांची उत्तरे द्यावी लागतील. एकदा करदात्याच्या उत्तराने विभागाचे समाधान झाले की, प्रकरण बंद केले जाते.



विभागांना सूचना

आयकर विभाग विविध कलमांखाली करदात्यांना नोटिसा जारी करतो. उदाहरणार्थ, कलम १४२(१) अंतर्गत, आयकर विभाग आयटीआर न भरल्याबद्दल नोटीस पाठवू शकतो. करदात्यांकडून कोणत्याही अतिरिक्त कागदपत्रांची आवश्यकता असेल तर ते या कलमाअंतर्गत सूचना देखील पाठवू शकते. जेव्हा करदात्याने चुकीचा आयटीआर फॉर्म वापरून रिटर्न भरला तर कलम १३९(९) अंतर्गत नोटीस पाठवली जाते.



कर तज्ञांचा सल्ला घ्या

तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की जेव्हा तुम्हाला आयकर सूचना मिळते तेव्हा तुम्ही प्रथम ती वाचली पाहिजे आणि नोटीसमध्ये काय लिहिले आहे ते समजून घेण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे. करदात्याकडून कोणतेही कागदपत्र मागितले गेले किंवा कोणत्याही प्रश्नाचे उत्तर विचारले गेले, तर करदात्याने त्या सूचनेचे उत्तर द्यावे. कोणत्याही सूचनेला लवकर प्रतिसाद देण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे. कारण प्रत्येक सूचना वेळेनुसार असते. तुम्हाला नोटीसमध्ये काय लिहिले आहे ते समजत नसेल, तर तुम्ही कर तज्ञांची मदत घ्यावी.