भारतासारख्या देशात नॉनव्हेज खाणाऱ्यांची संख्या मोठी आहे. चिकन, मटण किंवा बिर्याणी असो चव अधिक उठावदार करण्यासाठी ‘मटण मसाला’ हा एक अत्यावश्यक घटक मानला जातो. बाजारात मिळणारा मसाला महाग असतो आणि अनेकदा त्यात संरक्षक रसायनांचाही वापर केला जातो. त्यामुळेच आता अनेकजण घरीच हा मसाला तयार करण्याचा पर्याय निवडत आहेत.
मटण मसाला हा एक मिश्र मसाला असतो जो विविध सुगंधी आणि गरम मसाल्यांपासून तयार केला जातो. याचा वापर चिकन, मटण, अंडी करी, सोया चंक्स किंवा अगदी काही भाज्यांमध्ये देखील करता येतो. त्याचा स्वाद इतका प्रभावी असतो की इतर कोणतेही मसाले वेगळे घालण्याची गरज राहत नाही.
• लाल मिरची
• काळी मिरी
• लवंग
• जायफळ
• धणे
• तेजपत्ता
• हिरवी व काळी वेलदोडी
• कसुरी मेथी
• दालचिनी
• बडीशेप
• जिरे
• जावित्री
• सुकं आले (सुंठ)
• लसूण पावडर
• हळद
• काश्मिरी मिरची पावडर
• मोहरी
• हिंग
या सर्व मसाल्यांना कोरड्या कढईत मंद आचेवर एकत्र भाजून घ्यावं. भाजताना त्यातून सुगंध येऊ लागल्यावर त्यांना गॅसवरून उतरवून एका थाळीत थंड होऊ द्यावं. पूर्ण थंड झाल्यावर हे सर्व साहित्य मिक्सरमध्ये बारीक वाटून घ्यावं. तयार झालेल्या मसाला पावडरला एअरटाइट डब्यात भरून ठेवावं.
1. मटण मसाला जास्त दिवस टिकवण्यासाठी सर्व साहित्य 3-4 तास उन्हात सुकवावं.
2. मसाला ठेवण्याआधी एअरटाइट डबा कोरडा आणि स्वच्छ असावा.
3. मसाल्याच्या डब्यात ओलसर चमचा वापरणं टाळा.
4. मसाल्यात पाणी शिरू देऊ नये, अन्यथा तो लवकर खराब होऊ शकतो.
मटण मसाला इतका परिपूर्ण असतो की इतर कोणतेही मसाले घालण्याची आवश्यकता राहत नाही. तुम्ही चिकन किंवा मटण करत असाल तर फक्त हा मसाला आणि चवीनुसार मीठ वापरा. तो तुम्ही बिर्याणीमध्ये, ग्रेव्ही प्रकारात, अगदी काही भाज्यांमध्येही वापरू शकता.
थोडक्यात सांगायचं झालं तर, घरी तयार केलेला मटण मसाला आरोग्यास सुरक्षित, चविष्ट आणि खर्चिकदृष्ट्या किफायतशीर पर्याय आहे. तो बनवायला वेळ व पैसा दोन्ही कमी लागतो, पण त्याचा स्वाद फारच उठावदार आणि टिकाऊ असतो. त्यामुळे एकदा नक्की करून पाहा!
