जेवणानंतर पाणी का पिणे, हळू विष? पाचक शक्ती आणि रोग कमकुवत कसे करावे हे जाणून घ्या
Marathi July 05, 2025 12:26 PM

हायलाइट्स

  • जेवणानंतर पाणी पिणे आयुर्वेद आणि विज्ञान दोघेही आरोग्यासाठी हानिकारक मानतात.
  • चाणक्य धोरणातही, अन्नाच्या वेळी पिण्याच्या पाण्याचे नियम आणि नंतर स्पष्टपणे नमूद केले आहे.
  • जेवणानंतर लगेच थंड पाणी पिण्यामुळे पोट जठराचा दाह विझवू शकतो.
  • ही सवय गॅस, अपचन, आंबटपणा यासारख्या समस्यांना जन्म देते.
  • वैज्ञानिक संशोधनात हे देखील पुष्टी होते की जेवणानंतर पिण्याचे पाणी पाचन प्रक्रियेस अडथळा आणते.

आयुर्वेद दृश्य: जेवणानंतर पाणी पिणे चुकीचे का आहे?

भारत प्राचीन वैद्यकीय पद्धत आयुर्वेद हजारो वर्षांपासून, असा आग्रह धरत आहे की अन्न खाल्ल्यानंतर लगेचच पाणी मद्यपान करू नये. आयुर्वेदाच्या मते, जेव्हा आपण ते खातो तेव्हा ते पोटात जठराची सूज पचन होते. हे फक्त गॅस्ट्रोल हे घडते.

जर आपण खाल्ल्यानंतर लगेच पाणी प्यायलो तर ही आग विझविली जाते, जी पाचक प्रक्रियेस धीमे करते. इतकेच नव्हे तर यामुळे अपचन, जडपणा आणि पोटातील इतर समस्या उद्भवू शकतात.

या श्लोकात स्पष्टपणे सांगितले गेले आहे की जेवणाच्या वेळी थोडेसे पाणी अमृत सारखे आहे, परंतु जेवणानंतर लगेच पिणे हे विषासारखे आहे.

पाचक प्रणालीवर जेवणाच्या परिणामानंतर पिण्याचे पाणी

गॅस्ट्र्रिटिसचे महत्त्व

आपल्या शरीरात जथारानग्नी एक प्रकारची जैविक उर्जा आहे, जी पाचक प्रणाली सक्रिय ठेवते. जेव्हा आपण अन्न खातो तेव्हा गॅस्टेरिटिस अन्न पचवण्यासाठी आणि अन्न पचवण्यासाठी कार्य करते.

जेवणानंतर पाणी पिणे जळत्या आगीवर पाणी घालण्यासारखे हे आग थंड करते. यामुळे, अन्न पूर्णपणे पचत नाही आणि विषारी घटक शरीरात जमा होण्यास सुरवात करतात.

वैज्ञानिक विश्लेषण

आधुनिक वैद्यकीय विज्ञानाचा असा विश्वास आहे की जेवणानंतर लगेच पाणी पिणे पाचक रस पातळ करते.

शास्त्रज्ञ

  1. जेवणानंतर त्वरित जेवणानंतर पाणी पिणे केल्याने, पोटात उपस्थित हायड्रोक्लोरिक acid सिडचा प्रभाव कमी होतो.
  2. हे एंजाइमचे सक्रियकरण देखील कमी करते, जे अन्न पूर्णपणे पचत नाही.
  3. ही प्रक्रिया आंबटपणा, गॅस, अपचन यासारख्या समस्यांना जन्म देते.

संशोधन काय म्हणते?

२०१२ मध्ये अमेरिकन जर्नल ऑफ फिजिओलॉजीमध्ये प्रकाशित झालेल्या एका संशोधनानुसार, जेवणानंतर ताबडतोब जास्त पाणी पिणे जठरासंबंधी रस कृती मंदावते आणि पोषकद्रव्ये शोषण्यास शरीराला अडचण येते.

पाणी कधी आणि कसे प्यावे: आयुर्वेदिक सूचना

जेवण

  • जेवण चांगले मानले जाते 30 मिनिटांपूर्वी पाणी पिणे.
  • यामुळे शरीर अधिक चांगले दिसून येते आणि पाचक प्रणाली सक्रिय होते.

जेवण दरम्यान

  • गोळी घेणे चांगले आहे.
  • हे अन्न गिळण्यास आणि पचविण्यात मदत करते.

जेवणानंतर

  • कमीतकमी एक तास पाणी पिणे टाळा.
  • जर बरीच गरज असेल तर कोमट पाणी एक किंवा दोन सिप्स घेतले जाऊ शकते, परंतु थंड पाणी अजिबात नाही.

ही सवय रोगाचे मूळ बनू शकते

दररोज एखादी व्यक्ती असल्यास जेवणानंतर पाणी पिणे जर ही सवय असेल तर त्याने वेळेत ही सवय बदलली पाहिजे, कारण यामुळे अनेक प्रकारच्या आजारांना कारणीभूत ठरू शकते, जसे की:

  • अपचन
  • पोटाचा वायू आणि वजनदारपणा
  • आंबटपणा आणि छातीत चिडचिड
  • बद्धकोष्ठता
  • वजन वाढणे
  • थकवा आणि सुस्तपणा

तज्ञांचे मत

आयुर्वेदाचार्य डॉ. सुरेश शर्मा म्हणतात:

गॅस्ट्रोएन्टेरोलॉजिस्ट डॉ. भवन अग्रवाल म्हणतात:

सवय बदला, आरोग्य मिळवा

जर तुम्ही जेवणानंतर लगेच जेवणानंतर पाणी पिणे आपण असे केल्यास आज ही सवय सोडा. हे केवळ आपल्या पाचक प्रणालीला हानी पोहोचवू शकत नाही, परंतु बर्‍याच दिवसांत बर्‍याच गंभीर रोगांना कारणीभूत ठरू शकते.

आयुर्वेद आणि आधुनिक विज्ञान दोघेही सहमत आहेत की खाल्ल्यानंतर कमीतकमी 45-60 मिनिटांत फरक असावा. कोमट पाणी घ्या आणि तेही मर्यादित प्रमाणात घ्या

© Copyright @2025 LIDEA. All Rights Reserved.