การถวายสังฆทานเป็นอีกหนึ่งวิธีสร้างบุญที่คนไทยนิยมทำ โดยเฉพาะในวันสำคัญทางศาสนา แต่การจะเลือกหรือจัดชุดสังฆทานนั้น ไม่ใช่แค่การนำสิ่งของไปรวมกันแล้วถวาย แต่ควรพิจารณาถึงประโยชน์ใช้สอย ความปลอดภัย และคุณภาพของสิ่งของที่ถวาย

สิ่งที่ต้องระวังในการซื้อชุดสังฆทาน

แยกของใช้กับอาหารและยา : อย่ารวมอาหาร ยา กับของใช้หรือสารเคมีในชุดเดียวกัน ของใช้บางอย่าง เช่น สบู่ แชมพู ยาสระผม ผงซักฟอก ยากันยุง หรือผลิตภัณฑ์กำจัดแมลง อาจมีกลิ่นแรงและมีสารเคมีที่สามารถถ่ายเทไปยังอาหารหรือยาในชุดเดียวกันได้ ซึ่งอาจทำให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพของพระภิกษุที่นำไปใช้

หลีกเลี่ยงของที่ไม่จำเป็น : สังฆทานควรประกอบด้วยสิ่งของที่พระสงฆ์สามารถนำไปใช้ได้จริงในชีวิตประจำวัน เช่น ผ้าไตรจีวร ยาสามัญประจำบ้าน เครื่องเขียน สมุดจด พัดลม หรืออุปกรณ์ทำความสะอาด หลีกเลี่ยงการใส่สิ่งของที่ไม่จำเป็นหรือสิ่งของฟุ่มเฟือย

ตรวจสอบวันหมดอายุ : อาหาร ยา หรือของใช้ที่นำมาใส่ควรมีอายุการเก็บรักษาอย่างน้อย 6 เดือน โดยเฉพาะอาหารกระป๋องต้องมีเครื่องหมาย อย. พร้อมเลข 13 หลักอย่างชัดเจน และภาชนะบรรจุต้องไม่บุบ บิดเบี้ยว รั่ว หรือบวม

ข้อควรรู้เมื่อซื้อ “สังฆทานสำเร็จรูป”

ในการเลือกซื้อชุดสังฆทานที่บรรจุในภาชนะที่มองไม่เห็นของภายใน เช่น ถัง กล่อง หรือถุง ควรตรวจสอบฉลากที่ระบุข้อมูลตามประกาศคณะกรรมการว่าด้วยฉลาก ฉบับที่ 23 เรื่องชุดสังฆทานและเครื่องไทยธรรมเป็นสินค้าควบคุมฉลาก ซึ่งต้องมีข้อมูลต่อไปนี้

• รายการสินค้า จำนวน และราคาของสินค้าแต่ละชิ้น

• ชื่อและสถานที่ตั้งของผู้ผลิตหรือผู้จัดจำหน่าย

• วันที่บรรจุและวันหมดอายุของชุดสังฆทาน

• ราคารวมของชุดสังฆทาน

• คำเตือนเกี่ยวกับการเก็บรักษา และวิธีปฏิบัติกับสินค้าสารเคมีบางประเภท

กฎหมายสำคัญสำหรับชุดสังฆทาน

หากพบสินค้าหมดอายุ : ผู้ประกอบการที่นำของหมดอายุหรือเสื่อมคุณภาพมาบรรจุในชุดสังฆทานหรือขายในราคาสูงเกินจริง จะมีความผิดตามพระราชบัญญัติว่าด้วยราคาสินค้าและบริการ พ.ศ. 2542 จำคุกไม่เกิน 7 ปี หรือปรับไม่เกิน 140,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ หากไม่มีป้ายแสดงราคาสินค้า ปรับไม่เกิน 10,000 บาท

หากไม่แสดงฉลากให้ครบ : ในกรณีที่มีการนำอาหารชนิดต่าง ๆ มารวมบรรจุในภาชนะเดียวกัน ต้องมีฉลากภาษาไทย แสดงชื่อ ประเภท วันหมดอายุของอาหารแต่ละรายการ หากฝ่าฝืนมีโทษปรับไม่เกิน 30,000 บาท ตาม พ.ร.บ.อาหาร พ.ศ.2522 มาตรา 51

ชุดสังฆทานเป็นสินค้าควบคุมฉลาก : ตามประกาศคณะกรรมการว่าด้วยฉลาก ฉบับที่ 23 (พ.ศ. 2550) หากไม่มีฉลากหรือฉลากไม่ถูกต้อง “ผู้ขาย” จำคุกไม่เกิน 6 เดือน หรือปรับไม่เกิน 50,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ “ผู้ผลิตเพื่อขาย” จำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

ต้องแสดงราคาสินค้าแต่ละรายการ : ตามประกาศคณะกรรมการกลางว่าด้วยราคาสินค้าและบริการ เรื่องการแสดงราคาสินค้าและค่าบริการ กำหนดให้กระเช้าของขวัญ ชุดไทยธรรม หรือชุดสังฆทาน ต้องแสดงราคาปลีก ขนาด น้ำหนักต่อหน่วย ปริมาณการบรรจุ และราคาของสินค้าแต่ละรายการที่บรรจุ รวมถึงค่าภาชนะบรรจุ

โดยข้อมูลทั้งหมดต้องแสดงด้วย ตัวอักษรและตัวเลข (FONT) ขนาดไม่น้อยกว่า 16 หรือเทียบเท่า หากไม่แสดงราคาหรือแสดงราคาไม่ถูกต้อง มีโทษปรับไม่เกิน 10,000 บาท ตามพระราชบัญญัติว่าด้วยราคาสินค้าและบริการ พ.ศ. 2542 มาตรา 40

ที่มา : สภาองค์กรของผู้บริโภค