आजही भारतीय समाजात, लग्नापूर्वी, एका स्त्रीची कौमार्य 'चारित्र्य' सह दिसून येते. जरी शिक्षण आणि कल्पनांची मुक्त हवा शहरी आणि आधुनिक समाजात वाहत आहे, परंतु कौमार्य जीर्णोद्धार ट्रेंड असे सूचित करतात की सामाजिक दबाव अजूनही महिलांच्या वैयक्तिक स्वातंत्र्यावर पडत आहे.
या ट्रेंड अंतर्गत, बर्‍याच स्त्रिया त्यांच्या जोडीदारास त्यांच्या 'शुद्धतेबद्दल' शंका नाही याची खात्री करण्यासाठी धोकादायक वैद्यकीय प्रक्रियेचा अवलंब करीत आहेत.
कौमार्य जीर्णोद्धार किंवा Hmenaloption एक शल्यक्रिया प्रक्रिया आहे ज्यामध्ये योनीतून पडदा (हायमेन) पुन्हा सेक्स दरम्यान रक्तस्त्राव होतो आणि ती स्त्री 'व्हर्जिन' असल्याचे दर्शविले जाऊ शकते.
जरी ही प्रक्रिया पूर्णपणे आवश्यक नसली तरी आता भारतासह अनेक देशांमध्ये ही वाढती मागणी बनली आहे.
गायनॉजिस्ट डॉ. राश्मी जैन म्हणतात, “कौमार्य जीर्णोद्धार एक अनावश्यक शस्त्रक्रिया आहे जी केवळ सामाजिक दबाव किंवा पेच टाळण्यासाठी केली जाते. हे केवळ मानसिक ताणतणावच निर्माण करत नाही तर कधीकधी शरीरावरही गंभीर परिणाम होतो. ”
आजही ग्रामीण आणि देशातील काही शहरी भागांमध्ये असे मानले जाते की लग्नापूर्वी 'चांगली मुलगी' लैंगिक संबंध ठेवत नाही. जर लग्नापूर्वी रक्त आले नाही तर त्या मुलीवर शंका येते. म्हणूनच बर्‍याच स्त्रिया कौमार्य जीर्णोद्धार जसे पाऊल उचलण्यास भाग पाडले जात आहे.
काही अहवालांमध्ये असे दिसून आले आहे की पालक आपल्या मुलींना अशी पावले उचलण्यास प्रवृत्त करतात जेणेकरून हुंडा किंवा नातेसंबंधाची बाब खराब होऊ नये.
आजकाल YouTube, इन्स्टाग्राम आणि Google वर कौमार्य जीर्णोद्धार त्याच्याशी संबंधित शेकडो जाहिराती आणि ट्यूटोरियल आहेत. कोणत्याही वैद्यकीय सल्ल्याशिवाय, मुली या व्हिडिओ किंवा वेबसाइटवर अवलंबून राहून अनियमित क्लिनिकमध्ये आणि शस्त्रक्रिया करीत आहेत.
भारतात कौमार्य जीर्णोद्धार याबद्दल कोणताही स्पष्ट कायदा नाही, परंतु भारतीय वैद्यकीय परिषदेने ती 'एलिट कॉस्मेटिक शस्त्रक्रिया' या श्रेणीत ठेवली आहे. जर ही शस्त्रक्रिया संपूर्ण माहिती आणि वैद्यकीय तपासणीशिवाय केली गेली तर ती केवळ वैद्यकीय नैतिकतेविरूद्धच नाही तर गुन्हेगारी देखील असू शकते.
बर्‍याच स्त्रियांसाठी हा निर्णय त्यांच्या आत्म -सन्मानशी संबंधित आहे, परंतु प्रत्यक्षात हा निर्णय बहुतेकदा समाजाच्या भीतीने घेतला जातो. मानसशास्त्रज्ञ डॉ. प्रीती खन्ना म्हणतात, “कौमार्य जीर्णोद्धार मानसिकदृष्ट्या स्वत: ची उत्कटता, अपराधीपणा आणि आत्म-प्राप्तीला जन्म देते. हे स्वतःपासून अंतराचे प्रतीक आहे आणि सामाजिक स्वीकृतीची भूक आहे. ”
आजही जेव्हा महिला शिक्षण, रोजगार आणि समान हक्कांचा विचार केला जातो कौमार्य जीर्णोद्धार एक प्रश्न उपस्थित करण्याचा ट्रेंड – आपण अजूनही मानसिक मागे आहोत का? तिच्या कौमार्यवर आधारित स्त्रीचे संपूर्ण अस्तित्व आहे?
कौमार्य जीर्णोद्धार केवळ एक धोकादायक वैद्यकीय प्रक्रियाच नाही तर ती आपल्या सामाजिक विचारांचे अपयश देखील दर्शविते. जोपर्यंत आपण तिच्या शरीराच्या पडद्यापासून स्त्रीच्या 'शुद्धतेचे' मूल्यांकन करत राहतो, तोपर्यंत अशा धोकादायक ट्रेंड बंद होणार नाहीत. या विषयावर मुक्त आणि संवेदनशील चर्चेची आवश्यकता आहे जेणेकरून मुलींना स्वतःवर प्रेम करण्यास आणि स्वत: चा अभिमान बाळगण्यास शिकवले जाऊ शकते – कोणत्याही सामाजिक लेबलशिवाय.
