मधुमेह हा एक आजार आहे ज्यामध्ये अन्नाचा थेट परिणाम होतो. मधुमेहाचे रुग्ण आपल्या अन्नात कार्बोहायड्रेट, साखर आणि उच्च ग्लाइसेमिक इंडेक्स असलेल्या पदार्थांपासून दूर राहण्याचा सल्ला दिला जातो. परंतु भारतात एक सामान्य डाळी आहेत, जे बहुतेक लोक प्रोटीनचा चांगला स्रोत मानतात, समान मसूर मधुमेहाचे रुग्ण विष बनविले जाऊ शकते.
मसूर डाळ हे भारतात पौष्टिक आहार म्हणून पाहिले जाते. यात प्रथिने, फायबर आणि बरेच पोषक घटक आहेत. परंतु अलीकडील अहवालानुसार, मधुमेहाचे रुग्ण कारण हे मसूर प्राणघातक ठरू शकते.
उच्च प्रमाण लेक्टिन्स आणि ऑक्सॅलेट्स जे आहेत मधुमेहाचे रुग्ण शरीरात इंसुलिनच्या प्रक्रियेस व्यत्यय आणू शकतो. याव्यतिरिक्त, त्याचे ग्लाइसेमिक इंडेक्स देखील मध्यम ते उच्च आहे, जे रक्तातील साखर वेगाने वाढविण्यास सक्षम आहे.
अलीकडेच, इंडियन न्यूट्रिशन इन्स्टिट्यूटने (एनआयएन) अहवालात असे म्हटले आहे की मसूर डाळमध्ये उपस्थित काही संयुगे शरीरात जळजळ आणि शुगर असंतुलनास प्रोत्साहित करू शकतात, विशेषत: मधुमेहाचे रुग्ण मध्ये.
एंडोक्रिनोलॉजीचे वरिष्ठ तज्ञ असलेले डॉ. राकेश मेहता म्हणतात –
मसूर डाळ मध्ये उपस्थित फायटिक acid सिडजस्त, लोह आणि कॅल्शियम सारख्या शरीरात आवश्यक खनिजांचे शोषण कमी करते. मधुमेहाचे रुग्ण कारण ही परिस्थिती अधिक गंभीर होते कारण त्यांचा चयापचय आधीच कमकुवत आहे.
याव्यतिरिक्त, जेव्हा डाळ वारंवार सेवन केले जाते, तेव्हा ते शरीरात अम्लीय प्रतिक्रिया निर्माण करते, जे स्वादुपिंडावर परिणाम करते आणि इंसुलिनच्या उत्पादनास अडथळा आणते.
जर या डाळींचे प्रमाण मर्यादित प्रमाणात आणि तूप-तेल नसल्यास ते आहे मधुमेहाचे रुग्ण यासाठी फायदेशीर ठरू शकते.
बर्‍याच वृद्ध आणि ग्रामीण स्त्रिया बर्‍याच काळापासून असा विश्वास ठेवत आहेत की मसूर 'हॉट टॅसर' आहे आणि आजारी किंवा मधुमेह असलेल्या रूग्णांना ते दिले जात नाही. आता वैज्ञानिक संशोधन देखील या लोक ज्ञानाची पुष्टी करीत आहे.
आरोग्य मंत्रालय आणि आयुष मंत्रालयाने या विषयावर विशेष मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केल्या पाहिजेत जेणेकरून मधुमेहाचे रुग्ण योग्य माहिती मिळवू शकते. तसेच, शाळा आणि अंगणवाडिसमध्ये दिलेल्या डोसमध्ये याची काळजी घ्यावी.
मधुमेहाचे रुग्ण एखाद्याने केवळ चवच्या आधारावरच नव्हे तर शरीराच्या गरजा आणि संशोधनाच्या आधारे आपले अन्न निवडावे. मसूर डाळ हे मधुर आणि प्रथिने समृद्ध असू शकतात, परंतु ते त्यांच्या आरोग्यासाठी देखील विषारी बनू शकतात. उत्तम माहिती, डॉक्टरांचा सल्ला आणि जागरूकता ही चांगल्या जीवनाची गुरुकिल्ली आहे.
